وجوب اطاعت مردم از ولى فقيه - نظام سیاسی اجتماعی اسلام نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

نظام سیاسی اجتماعی اسلام - نسخه متنی

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

وَاَمَّاالْحـَوادِثُ الْواقـِعـَةُ فـَارْجـِعـوُا فـيـهـا اِلى رُواةِ حـَديثِنا فَاِنَّهُمْ حُجَّتى عَلَيْكُمْ وَ اَنَا حُجَةٌ اللّهِ عَلَيْهِمْ.(86)

در حـوادثى كه رخ مى دهد، به راويان حديث ما رجوع كنيد، پس آنان حجت ما بر شمايند و ما حجت خدا بر آنان هستيم .

(راويـان حـديـث ) حـجت امام بر مردمند و امر آنان مطاع است . آنان علماى عادلى هستند كه بتوانند بـا مـراجـعـه به آيات و روايات ، حكم (حوادث واقعه ) را بيان كنند. بنابراين (رواة حديث ) روايت كنندگان حديث نيستند، بلكه فقهاى اسلام شناس هستند.

وجوب اطاعت مردم از ولى فقيه

ولى فقيه داراى همان ولايت و اختيارات معصومين (ع ) در اداره جامعه است و مردم بايد به اين ولايت گردن نهند. بر اساس حكم عقل نيز چنين اطاعتى براى ايجاد نظم عمومى و اداره امور جامعه و كسب رضاى خداوند لازم است و از آيه مربوط به اطاعت ازاولى الامر نيز چنين نتيجه اى گرفته شد و عباراتى نظير (فَاِنّى قَدْ جَعَلْتُهُ حاكِماً) و (فَاِنَّهُمْ حُجَّتى عَلَيْكُمْ) در احاديث امامان (ع ) بر همين مساءله دلالت دارد.

امام حسن عسكرى (ع ) نيز فرمود:

(فـَاَمـّا مـَنْ ك انَ مِنْ الْفُقَه اءِ، ص ائِناً لِنَفْسِهْ، ح افِظًا لِدينِهْ، مُخ الِفاً عَلَى هَو اهُ، مُطيعاً لاَِمْرِ مُوْلاهُ، فَلِلْعَوامِ اَنْ يُقَلِّدوُهُ).(87)

پـس هـر كدام از فقها كه خويشتندار، حافظ دينش ، مخالف هواى نفسش و مطيع امر مولايش باشد، بر مردم است كه از او اطاعت كنند.

ويژگيها و اختيارات ولى فقيه

در درسهاى گذشته دانستيم كه وجود رهبر، از ضروريات هر جامعه است . حكومت و رهبرى از نظر شـيعه بعد از پيامبر(ص ) بر عهده ائمه معصومين (ع ) مى باشد. در زمان غيبت امام دوازدهم (عج ) ولايت امر در اختيار ولى فقيه عادل است .

دو سـؤ ال در ايـنجا مطرح مى شود: اول اينكه يك فرد با داشتن چه ويژگيهايى در مسند رهبرى قرار مى گيرد؟دوّم اينكه پس از تصدى امر، اختيارات و وظايف او چيست ؟

ويژگيهاى ولى فقيه

شـيـوه عـقـلا ايـن اسـت كـه هـنـگـامـى كـه بـخـواهـنـد كـارى را بـه شـخـصـى واگـذار كـنـنـد، حداقل چند شرط را رعايت مى كنند:

الف ـ آن شخص عاقل باشد.

ب ـ به چگونگى كارى كه مى خواهد انجام دهد آگاه باشد.

ج ـ توانايى و قدرت انجام آن را داشته باشد.

د ـ از نـظر امانت و تقوا به گونه اى باشد كه بتوان به او اعتماد كرد كه در انجام كار خيانت نكند.

در حـكـومت اسلامى ، ولايت و رهبرى ، از مهمترين و دقيقترين كارهاست . بنابراين ، رهبر بايد اين شرايط را در عاليترين مراتب خود داشته باشد. اگر مردم معتقد به ايدئولوژى خاصى باشند كـه مـتـضـمن قوانين و معيارهاى ويژه اى در زندگى بشرى است ، كسى بايد اين سرپرستى را بـرعـهـده بـگـيـرد كـه بـه آن ايـدئولوژى مـعـتـقـد بـوده و بـه اصول و مقررات آن علم كافى داشته و حتى داناترين فرد باشد.

نـگـاهـى بـه هـدفـهـا و وظـايـف حـاكـم اسـلامـى بـخـوبـى به ما مى فهماند كه وى بايد داراى ويـژگـيـهـاى خـاصـى بـاشـد. مـهـمـتـريـن ايـن ويـژگـيـهـا عـبـارتـنـد از: عقل ، اسلام و ايمان ، عدالت و تقوا، فقاهت و قدرت .

1 ـ عقل

شـرط مـسـؤ وليـت ، وجـود عـقـل اسـت و زمـامـدار بـايـد داراى قـدرت تعقل قوى باشد. اميرالمؤ منين (ع ) فرمود:

/ 77