بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
خدا(228)ياد مى كند و توصيه كرده كه مسلمانان داراى كار مستقل باشند و اجير ديگران نشوند..(229)از سـوى ديـگـر هـم بـه شـدت بـا سـسـتى و تنبلى مبارزه مى كند؛ در روايات نيز از بيكارى و سربار ديگران بودن بسختى نهى شده است ..(230)
توزيع در اسلام
هـدف از توزيع در اقتصاد اسلامى ، تحقق عدالت اقتصادى و اجتماعى ، رفاه عمومى و محو ظلم و اسـتـثـمـار و ريـشـه كـنى فقر است . براى رسيدن به اين هدف ، در اسلام برنامه هاى توزيع قبل از توليد و توزيع پس از توليد وجود دارد.مـنـابـع اوّليـه تـوليـد نـظـيـر آب ، زمـيـن ، مـعـادن ، دريـاهـا، صـيـد و امـثـال آن از انـحـصـار اشـخـاص خـارج شـده و بـه عـنـوان انـفـال در اخـتـيار حكومت اسلامى قرار گرفته تا حق بهره بردارى را بر طبق مصالح مسلمين ودر راسـتـاى عـدالت اجـتـمـاعـى بـه افـراد واجـد شـرايـط واگـذار كـنـد. كـار يـكـى از عوامل مؤ ثر و مهمّ در توليد است كه سهم زيادى براى آن در مواد توليد شده و منافع به دست آمده قرار داده شده است .اسلام پس از توليد نيز با وضع مقررات و تعيين تكاليف ، در صدد توزيع عادلانه ثروت و جلوگيرى از تمركز و تراكم آن است . برخى از اين برنامه ها عبارتند از: وضع مالياتهايى نـظـيـر خـمـس ، زكـات ، ماليات در حال ضرورت ، انفاق ، صدقه ، ممنوعيت احتكار و ربا و احكام حكومتى در تعديل ثروت . چنانچه قرآن مى فرمايد:(كَىْ لا يَكُونَ دَوْلَةً بَيْنَ اْلاَغْنِياءِ مِنْكُمْ).(231) تا اموال ، تنها و بطور منحصر در دست ثروتمندان در گردش نباشد.
مصرف در اسلام
تـوليـد و تـوزيع ، مقدماتى براى مصرف محسوب مى شوند. اسلام با دستورات سازنده خود سعى دارد براى مصرف ، انگيزه هاى مثبتى در افراد ايجاد كند. از نظر اسلام ، مى توان مصرف را به انواع لازم ، راجح ، حرام و مكروه تقسيم كرد.
1 ـ مصارف لازم و راجح
مـصـرف بـراى ادامـه حـيـات ، تـاءمـيـن نـفـقـه افـراد تـحـت تـكـفل ، نجات جان انسانها، مصرف در راه دفاع از جامعه اسلامى و تاءمين راههاى رشد و پيشبرد اهـداف اسـلام ، از مصارف واجب هستند. بطور كلى ، استفاده از نعمت هاى الهى با رعايت شرايط و ضـوابـط آن ، مـانـنـد حـلال بـودن ، عدم اسراف و تبذير و رعايت حقوق ديگران از نظر شرع ، پسنديده و مطلوب است .(232) قرآن كريم مى فرمايد:(كُلُوُا مِنْ رِزْقِ رَبِّكُمْ وَ اشْكُرُوا لَهُ).(233) از روزى پروردگارتان بخوريد و براى او شكر كنيد.
2 ـ مصارف حرام و مكروه
در اسـلام ، مـصـرف مـال جـز در مـوارد مـمـنـوع ، آزاد اسـت . از نـظـر فـقـه اسـلامـى ، مـصـرف مـال عـليـه ديـن ، عـليـه انسانيت ، در راه ارتشا و ربا و نيز مصرف اشياى حرام مانند نجاسات ، اشـيـاى مـضـر مـانند سم و هرويين ، اسراف (مصرف بيش از حد شايسته )، تبذير(مصرف بدون جهت )، استعمال در راه تفاخر و تقليد از كفّار(تشابه به آنان ) ممنوع است . همچنين مصرف بيش از حـد متعارف در صورت نياز ديگران و ايجاد تنگنا در زندگى در صورت داشتن ، نكوهش شده است ..(234)
منابع در آمد حكومت اسلامى
اسـلام وظـايف سنگينى را بر عهده حكومت اسلامى گذارده است ، تعليم و تربيت ، رفاه عمومى ، بـهـداشت و درمان ، تاءمين امنيت و نظم و انتظام جامعه ، برنامه ريزى براى دفاع و جهاد از جمله وظـايـف حـكـومـت اسـت . اسـلام بـراى تـاءمـيـن مـخـارج حـكـومـت ، مـنـابع زير را اختصاص داده است :.(235)
1 ـ انـفـال :
جـنـگـلهـا، مـراتـع ، مـعـادن ، آبـهـا، زمـيـنـهـاى مـوات ، امـوال بـلا وارث ، اقـطـاع المـلوك (236) و سـواحـل دريـاهـا از انـفـال بـوده و مـتـعلق به حكومت اسلامى است كه مى تواند خود از آنها بهره بـردارى كـرده يـا امتياز بهره بردارى آن را با رعايت مصالح مردم به بخش