وفاى به عهد - نظام سیاسی اجتماعی اسلام نسخه متنی

كـلى و يـا در مـواردى خـاص را در پـيـش گـيـرد. كـشورهاى غيرمسلمان نيز مى توانند در مـقـابل دارالاسلام چنين وضعيتى داشته باشند. كشورهايى كه پيمان عدم مداخله و بى طرفى با دارالاسلام امضا مى كنند، (دارالحياد) ناميده مى شوند..(273)

واژه اعتزال در قرآن كريم در موارد مختلفى به كار برده شده ،از جمله :

الف ـ كناره گيرى از مناقشات بى ثمر عقيدتى و آن در صورتى است كه صاحبان عقيده ايمان ، نـتـوانـنـد مـخـالفـان را قـانـع كـنـنـد ـ كـه آنـان را تـحـمـل كـنـنـد ـ و يـا تـحـمل مناقشات غير منطقى مخالفان براى آنان امكان پذير نباشد. جريان حضرت ابراهيم (ع ) حضرت موسى (ع ) و اصحاب كهف در قرآن ناظر به همين مورد است ..(274)

ب ـ بـى طـرفـى سياسى كه براساس آن كشور اسلامى نمى تواند به ضرر كشورهايى كه عـليـه دارالاسـلام يـا بـه نـفـع دشـمـنـان دارالاسـلام مـوضـعـى نـگـرفـتـه انـد، اقـدامـى انـجـام دهد..(275)

قرآن كريم در مورد بى طرفى سياسى مى فرمايد:

(فـَاِنِ اِعـْتـَزَلُوكـُمْ فـَلَمْ يـُقـاتـِلُوكـُمْ وَاَلْقـَوْا اِلَيـْكـُمُ السَّلَمَ فـَمـا جـَعـَلَ اللّهُ لَكـُمْ عـَلَيـْهـِمْ سَبيلاً).(276)

هـرگـاه از شـمـا كناره گرفتند و با شما درگير نشدند و پيشنهاد صلح دادند، خداوند به شما اجازه نمى دهد كه متعرض آنان شويد.

ج ـ بـى طـرفـى در جـنـگ كـه بـراسـاس آن دارالاسـلام نـمـى تواند عليه كسانى كه نسبت به درگـيرى نظامى موضع بى طرفى دارند، وارد جنگ شود ويا در مناقشات نظامى كه به مصلحت دارالاسلام نيست مداخله كند. قرآن در صورت نقض بى طرفى براى رفع فتنه ، دستور جنگ داده ، مى فرمايد:

(فـَاِنْ لَمْ يـَعـْتـَزَلُوكـُمْ وَ يـُلْقـُوا اِلَيـْكـُمُ السَّلَمَ وَ يـَكـْفـُوُّا اَيـْدِيَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَ اقْتُلُوهُمْ حَيثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ).(277)

اگـر آنـهـا از درگيرى با شما كنار نرفتند و پيشنهاد صلح نكردند و دست از شما برنداشتند آنها را هر كجا يافتيد اسير كنيد و يا به قتل برسانيد.

در سـيـره پـيـامـبـر(ص ) مـوارد مـتـعـددى ديـده مـى شـود كـه آن حـضرت ، بى طرفى برخى از قبايل و طوايف را پذيرفته و با برخى از آنان پيمان عدم مداخله دو جانبه امضا كرده است .

پـيـمـان پـيـامـبـر(ص )بـا بـنـو ضـمـره در سـال دوّم هـجـرت يـك پـيـمـان عـدم مـداخـله دو جـانـبه بود..(278)

هـمـچـنـيـن قـبـول اعـلامـيـه بـى طـرفـى قـبـيـله بـَنـُو غـَنـَمْ در جـنـگ مـوتـه و قبول ضمنى سياست بى طرفى در پيمان حديبيه از مصاديق بى طرفى است .

وفاى به عهد

مـعـاهـده تـوافـقـى اسـت كـه بـيـن اشـخـاص يـا مـوضـوعـات حـقـوق بـيـن المـلل نـظـيـر كـشـورهـا و سازمانهاى بين المللى منعقد مى شود و آثار حقوقى بر آن مترتب است ..(279)

تـعـهـدات ، اسـاس زنـدگـى اجـتـمـاعـى را تشكيل مى دهد و وفاى به آن از ضروريات زندگى اجـتـماعى است . احترام به ميثاق و عمل به پيمان از امور فطرى است كه در سرشت و خلقت انسان به وديعه نهاده شده است . اين امر، آنقدر بديهى است كه حتى كودكان نيز خُلف وعده از اولياى خود را عملى زشت مى دانند.

قرارداد از نظر اسلام ، تعهد در برابر خلق و خالق بوده و وفاى به عهد واجب شمرده شده است و پيمان شكنى از گناهان كبيره اى است كه بسيار نكوهش شده است .

قرآن كريم وفاى به عهد را از صفات مؤ منين برشمرده ، مى فرمايد: