جهاد ابتدايى - نظام سیاسی اجتماعی اسلام نسخه متنی

جهاد ابتدايى

درمورد وجوب جهاد ابتدايى در قرآن كريم آيات بسيارى وجود دارد. آيات زير از آن جمله است :

(كـُتـِبَ عـَلَيـْكـُمُ الْقـِتـالُ وَ هـُوَ كـُرْهٌ لَكـُمْ وَعـَسـى اَنْ تـَكـْرَهـُوا شـَيـْئاً وَ هـُوَ خـَيـْرٌ لَكـُمـْ ...).(295)

حكم جهاد بر شما مقرر شد در حالى كه بر شما ناگوار و مكروه است ، ليكن چه بسيار شود كه چيزى را شما ناگوار شماريد ولى بحقيقت خير و صلاح شما در آن بوده است .

(يا اَيُّهَا النَّبِىُّ جاهِدِ الْكُفّارَ وَ الْمُنافِقينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ...).(296)

اى پيامبر با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنها بسيار سخت بگير.

جهاد ابتدايى با وجود شرايطى ، مشروعيت مى يابد؛ اين شرايط عبارتنداز:

1 ـ جـهـاد ابـتـدايـى بـا حضور(امام معصوم (ع )) و يا( نايب خاص او براى جهاد) و يا (نايب خـاص او بـر جـهـاد و غـيـر جهاد) واجب است و در زمان غيبت امام كه اختيار امور به دست ولى فقيه عادل است ، واجب نيست و بر اين مطلب ، ادعاى اجماع شده است .

2 ـ احـتـمـال كـسـب نـتـيـجـه ، چـون بـراى انـسان عاقل جايز نيست كه وارد معركه اى شود كه هيچ احتمال كسب نتيجه در آن نمى بيند..(297)

3 ـ دعوت به اسلام قبل از شروع جنگ .(298)

دشمنان اسلام در جهاد

بطور كلى ، كسانى كه دشمن اسلام و مسلمانان بوده و واجب است با آنها به جهاد پرداخته شود، سه گروه هستند:

1 ـ كفار

كـافـر بـه كـسـى گـفـتـه مـى شـود كـه يـا بـه خـدا اعـتـقـاد نـدارد و يـا بـراى خـدا شـريـك قـائل اسـت . ايـن گـروه كـفـّار حـربـى هـسـتـنـد. قـرآن در مورد ضرورت پيكار با اين افراد مى فرمايد:

(وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ).(299)

بكشيد آنان را هر جا كه بيابيدشان .

(فَخُذُوهُمْ وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ...).(300)

بگيريدشان و هر جا كه آنان را يافتيد بكشيد.

صاحب لمعه مى گويد: جنگ با اين افراد واجب است تا اينكه يا مسلمان شوند و يا كشته شوند و غير از اين از آنان پذيرفته نيست ..(301)

استثنايى كه بر اين اصل كلى وارد است ، مربوط به كفّار معاهد مى شود كه با مسلمانان پيمان بسته اند.

2 ـ گروهى از اهل كتاب

اهـل كـتـاب عـبـارتـنداز يهوديان ، مسيحيان و زرتشتيان كه خدا پرست و داراى كتاب الهى هستند و وضـعـيـّت آنـان بـا گـروه اول مـتـفـاوت اسـت . ايـنـان اخـتـيـار دارنـد كه يكى از امور زير يعنى قـبـول اسـلام يـا پرداختن جزيه و زندگى تحت حكومت قوانين اسلام يا جنگ را انتخاب كنند. و در صـورت قـبـول جـزيـه ، مـلزم بـه رعـايـت شـرايـطـى در كـشـور اسـلامـى هـسـتـنـد و در مقابل ، از حقوقى برخوردارند.

3 ـ بغاة و توطئه گران داخلى

باغى كسى است كه بر امام معصوم (ع ) يا نايب بر حق او و عليه حكومت اسلامى خروج كند. چنين شـخـصـى در حـكـم كـافـر اسـت ، چـون بـا ايـن عـمـل بـا خـدا و رسـول خـدا اعـلان جنگ كرده است . اين افراد، محارب و مفسد فى الارض هستند و كيفر آنان در آيه 32 سوره مائده مشخص شده است .

جهاد دفاعى

جـهـاد دفـاعـى يـا جـنـگ تـدافـعـى در اسـلام ، هـمـان دفـاع مـشـروعـى اسـت كه هر كس حق دارد در مقابل مهاجم انجام دهد. قرآن در اين مورد مى فرمايد:

(وَقاتِلُوا فِى سَبيلِ اللّهِ الَّذينَ يُقاتِلُونَكُمْ...).(302)