بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
اين عقل گرائى افراطى , حركت اصحاب حديث در اهل سنت و محدثين شيعه مانند صدوقرحمه الله در شيعه بود كه مى خواستند يكسره معارف كلامى و اعتقادى را از راه حديث بفهمند . كار بزرگ مفيد اثبات اين مطلب است كه عقل مستقلا از فهم همه ء مباحثى كه در علم كلام مطرح مى شود , ناتوان است , مثلا در باب صفات بارى مانند اراده و سمع و بصر و امثال آن , عقل به مدد وحى است كه مى تواند در وادى معرفت درست گام نهد وبتنهائى وارد شدنش در اين وادى كه مربوط به حضرت حق جل و علا است , ورود در تيه ضلالت است , و اين در واقع مضمون همان رواياتى است كه آدمى را از تكلم در باب خداى متعال نهى مى كند . پس كار مفيد , محروم كردن عقل از قلمرو متعلق به اوكه در آن سمع و وحى را راه نيست يعنى وادى اثبات صانع و استدلال بر وجود بارى يا توحيد يا نبوت عامه نيست , بل محدود كردن عقل به همان حدودى است كه خالق عقل براى او معين كرده است تا به گمراهى نيفتد . عبارت اوائل المقالات يكجا چنين است[ : ( ان استحقاق القديم سبحانه بهذه الصفات ( اعنى كونه تعالى سميعا بصيرا ورائيا و مدركا ) كلها من جهه السمع دون القياس و دلائل العقول] ( ( 1 ) و در جاى ديگر چنين[ : ( ان كلام الله تعالى محدث و بذلك جائت الاثارعن آل محمد صلى الله عليه وآله] ( ( 2 ) و ( 1 ) اوائل المقالات ص 59 ( 2 ) اوائل المقالات ص 57