فصل اوّل: تبيين موضع بحث - معرفت دینی نسخه متنی

دهد كه قبل از شروع به كتاب، از چند و چون مطالب و سير مباحث آن آگاه شوند و بلكه در انتخاب بدوي برخي فصول براي مطالعه، مجالي يابند.

به هر روي اميدوارم اين كوشش في المجموع، خالي از فايده نباشد و در عين حال همين جا از همه خوانندگان دقيق و هوشمند مصرّانه دعوت مي كنم كه اگر در اين نقد، خللي يافتند، راقم اين سطور را منت نهند و از طريق ناشر، وي را مطلع سازند تا در صورت وارد بودن در طبعهاي بعد اصلاح شود.

گمان نمي كنم تأكيدي لازم باشد كه براي وصول به مراد اين نقد (و هر نقدي) بايد حجاب تعصّب را دريد و گفته را ديد نه گوينده را، و نه چنان شود كه بعضي كرده اند ، كه با وجود تصريحات بسيار، كلام را برخلاف حمل كنند و معناي نامعقولي از آن بسازند تا ثابت كنند كلام حريف بي پايه است!

و بعد اللتيا و الّتي، العلم ليس بكثره التعلّم بل هو نور يقذفه الله في قلب من يشاء. پس در تحصيل چنين قلب پاكي بكوشيم و از نسبتهاي ناروا بپرهيزيم و گوش جان به كلام حقّ بسپاريم كه «قد افلح من تزكي و ذكر اسم ربه فصلي بل تؤثرون الحيوه الدنيا و الآخره خير و ابقي» بارالها قلوب ما را از حبّ دنيا خالي ساز و براي آخرت فارغ گردان و نفوس ما را از كج روي و عقول ما را از كژانديشي حفظ فرما به حقّ محمّد و آله الطاهرين. و آخر دعوانا ان الحمد للّه رب العالمين.

صادق لاريجاني 22 شعبان 1411 ستاره ها مربوط به بخش استدراکات مي باشد که در آخر کتاب درج گرديده است.

فصل اوّل:
تبيين موضع بحث

مقدّمه

گفته اند كه طرح صحيح مسأله نيمي از حلّ آن است، و ظاهراً بايد اضافه كرد كه گاهي هم تمام حلّ آن! گاه مي شود تبيين درست موضوع بحث تقريباً مجالي براي گفتگو باقي نمي گذارد، و گمان راقم اين سطور اين است كه نظريه قبض و بسط تئوريك شريعت از همين قسم دوّم است. اگر نظريّات مختلفي كه به اين عنوان، در هم مزج و خلط شده اند، از هم متمايز شوند و مفاهيم به كار گرفته شده در اين نظريه، به نحو صحيحي بيان