معرفت دینی نسخه متنی

براي بيان مرادات است. و زماني مي تواند مراد خويش را به الفاظ مخصوص بيان كند كه به معناي الفاظ آگاهي داشته و مطابقت آنها را با مراد خويش بداند. علاوه در موارد استعمالات عرفي كه انفهام طرف نيز مقصود است، بايد آگاهي مخاطب از معنا هم ضميمه شود و الاّ تكلّم لغو خواهد بود. حال اگر نه متكلّم و نه مخاطب هيچ يك از معناي واقعي الفاظ خبر ندارند و فقط به احتمالاتي راجع به آن واقفند، چگونه مي توانند تفهيم و تفهم كنند و از زبان به عنوان وسيله اي براي انتقال مرادات استفاده كنند؟ به عنوان مثال فرض كنيم معناي لفظ «آب» حقيقت مجهول الكنه آب باشد. متكلمي كه از آن حقيقت خبر ندارد، چگونه مي تواند مراد خويش (هر چه باشد) را در قالب لفظ «آب» بيان كند. و مخاطب هم چگونه به فهمي از كلام نائل خواهد آمد؟ و اگر اين تكلّم و انفهام معقول نباشد، وضع تعييني لفظ براي آن ماهيت مجهول لغو است و حصول وضع تعيّني هم غير متصوّر.

به اين ترتيب روشن مي شود كه نمي توان قائل شد كه معاني الفاظ همان حقايق و ذوات مجهوله الكنه اند و الفاظ براي چنين معانيي وضع شده اند و يا با آن علقه اي برقرار ساخته اند. معاني عبارات بايد به نحوي باشند كه متكلّم با احاطه بر آنها بتواند مراد خويش را بيان كند و مخاطب هم با اطلاع بدان، كلام را فهم كند.

و امّا مثالهايي كه براي فهم بهتر معناي عبارات مطرح شده است، همگي قابل خدشه اند.