تاریخ ایران اسلامی نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تاریخ ایران اسلامی - نسخه متنی

رسول جعفریان

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

در سال‌ 250 هجري‌ يحيي‌ بن‌ عمر علوي‌ در كوفه‌ كه‌ تحت‌ نظر طاهريان‌ بود،قيام‌ كرد. آن‌ زمان‌، ايوب‌ بن‌ حسن‌ هاشمي‌ از طرف‌ محمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ طاهر حاكم‌بر كوفه‌ بود. وي‌ به‌ عوامل‌ خود دستور داد تا در برابرش‌ بايستند. در نبردي‌ كه‌صورت‌ گرفت‌ يحيي‌ بر عبدالله‌ سرخسي‌، عامل‌ ديگر محمد بن‌ عبدالله‌، غلبه‌ كرد.پس‌ از آن‌ يحيي‌ به‌ مناطق‌ اطراف‌ كوفه‌ رفت‌ وزيديان‌ زيادي‌ اطرافش‌ را گرفتند. اين‌بار نيز امير طاهري‌ ديگري‌ با سپاهي‌ آراسته‌ به‌ سوي‌ وي‌ رفت‌.

اين‌ زمان‌ يحيي‌ قدرت‌ زيادي‌ يافته‌ وحتي‌ محبوبيت‌ فراواني‌ ميان‌ عامة‌ بغداديان‌پيدا كرده‌ بود. در جنگي‌ كه‌ در گرفت‌، سپاه‌ يحيي‌ به‌ دليل‌ آن‌ كه‌ يارانش‌ افراد عادي‌وناآزموده‌ بودند، شكست‌ خورد. يحيي‌ كشته‌ شد وسر او براي‌ محمد بن‌ عبدالله‌بن‌ طاهر در بغداد فرستاده‌ شد. محمد مجلسي‌ آراست‌، سر يحيي‌ را در ميان‌ نهادوبراي‌ تبريك‌ گويي‌ مردم‌، در آن‌ مجلس‌ نشست‌.

اين‌ اقدام‌ طاهريان‌، خشم‌ توده‌هاي‌ علاقمند به‌ اهل‌ بيت‌ پيامبر(ص‌) رابرانگيخت‌ وشاعران‌ زيادي‌ كه‌ در رثاي‌ يحيي‌ شعر گفتند، از طاهريان‌ بدگويي‌كردند. يكي‌ از اين‌ شاعران‌ دِعْبِل‌ بن‌ علي‌ خُزاعي‌ شاعر برجستة‌ شيعي‌ است‌ كه‌طاهريان‌ را به‌ دليل‌ برخورد بدشان‌ با علويان‌ سخت‌ نكوهيد. ابن‌ الرومي‌ شاعرشيعي‌ ديگر هم‌ در شعري‌ خطاب‌ به‌ طاهريان‌ گفت‌: پيش‌ روي‌ خود را بنگريد كه‌ به‌كدامين‌ راه‌ مي‌رويد! راه‌ راست‌ يا كج‌. آيا هر روز بايد كشته‌اي‌ براي‌ ]خاندان‌[ محمدباشد كه‌ جسدش‌ به‌ خونش‌ آغشته‌ باشد؟ شورش‌ تركان‌ بر ضد محمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ طاهر وتصرف‌ شهر انبار وشكست‌سپاه‌ محمد از آنها، يكي‌ از مشكلات‌ مهم‌ عامل‌ طاهري‌ عراق  بود. وي‌ حاضر نشد تاسپاه‌ شكست‌ خورده‌ را به‌ بغداد راه‌ دهد وآنها را مجبور كرد تا بار ديگر سازماندهي‌كرده‌ به‌ ميدان‌ نبرد بازگردند. اين‌ شورشيان‌، شماري‌ از سپاهيان‌ ترك‌ بودند كه‌ برحاكم‌ بغداد شوريده‌ و ضربات‌ زيادي‌ بر سپاهش‌ وارد كردند. در سال‌ 251 درحضور محمد بن‌ عبدالله‌، در حوالي‌ بغداد درگيري‌ سختي‌ ميان‌ تركان‌ و نيروهاي‌وفادار به‌ او صورت‌ گرفت‌ كه‌ تركان‌ شكست‌ خورده‌ وگريختند.

دامنة‌ درگيري‌ ميان‌ محمد ومستعين‌ عباسي‌ نيز هر روز توسعه‌ مي‌يافت‌. اين‌اختلاف‌ به‌ جايي‌ رسيد كه‌ وي‌ در سال‌ 252 خليفه‌ را مجبور به‌ كناره‌گيري‌ از خلافت‌كرد. اين‌ نشانگر آن‌ بود كه‌ قدرت‌ طاهريان‌ در بغداد، به‌ رغم‌ داشتن‌ مخالفان‌ فراوان‌،زياد بوده‌ است‌. وي‌ معتز عباسي‌ را به‌ جاي‌ مستعين‌ به‌ خلافت‌ نشاند؛ اما اين‌ امرسبب‌ نشد تا شورش‌ تركان‌ بغداد فروكش‌ كند. در همين‌ سال‌، ميان‌ سپاهيان‌ ترك‌ومحمد بن‌ عبدالله‌ درگيري‌ پيش‌ آمد.

او با توزيع‌ دوهزار دينار ميان‌ آنان‌، آرامشان‌كرد، اما درگيري‌ها ادامه‌ يافت‌.

محمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ طاهر در سال‌ 253 درگذشت‌. وي‌ پيش‌ از آن‌ برادرش‌عبيدالله‌ را به‌ جانشيني‌ خود نصب‌ كرده‌ بود. چنين‌ معلوم‌ مي‌شود كه‌ نه‌ تنها امارت‌طاهريان‌ در خراسان‌ موروثي‌ بوده‌، بلكه‌ مناصب‌ آنها در بغداد به‌ همين‌ صورت‌ درآمده‌ است‌. ابتدا ميان‌ طاهر فرزند او وبرادرش‌ درگيري‌ پيش‌ آمد؛ اما با تأييدعبيدالله‌ از سوي‌ خليفه‌، كار او رسميت‌ يافت‌.

به‌ سال‌ 255، سليمان‌ بن‌ عبدالله‌ بن‌ طاهر حكومت‌ بغداد را به‌ دست‌ آورد. وي‌همراه‌ ياران‌ خود از خراسان‌ به‌ بغداد وارد شد. پيش‌ از رسيدن‌ وي‌، عبيدالله‌ بن‌عبدالله‌، اموال‌ اختصاصي‌ وخانوادگي‌ طاهريان‌ را از دسترس‌ او خارج‌ كرد. سليمان‌مجبور شد براي‌ يارانش‌ از بيت‌ المال‌ بغداد اموالي‌ را بردارد. اين‌ اقدام‌ شورش‌سپاهيان‌ بغداد را كه‌ خود در تنگناي‌ مالي‌ بودند، در پي‌ داشت‌. مردم‌ نيز با آنهاهمراهي‌ كردند وسپاه‌ خراسان‌ را از بغداد بيرون‌ رانده‌، در منطقة‌ جزيره‌ نيز امان‌ندادند وغارتشان‌ كردند. آنها مجبور شدند تا راهي‌ خراسان‌ شوند. با اين‌ حال‌،

/ 223