بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
پرآوازه كنند. بعداز اين، به دولت آنها خواهيم پرداخت.يكي از مناطق مهمي كه حد فاصل خراسان وعراق بود، منطقة جبال بود. در ايناستان نيز شهرهاي مختلفي وجود داشت كه مهمترين آنها ري بود. حاكمان اينشهر، نوعا از طرف طاهريان تعيين شده ودر برخي اوقات افرادي از خود خاندانطاهري بودند. اسحاق بن ابراهيم بن مصعب، عموزادة طاهر ونيز محمد بن عليبن طاهر، از جمله حاكمان شهر ري بودند. همچنين گفته شده است كه حسين بنطاهر بن عبدالله بن طاهر، در سال 262 به عنوان حاكم استان جبال منصوب شد.شهر قم از ديگر شهرهاي جبال بود كه به دليل حضور طايفة عرب اشعري كهمذهب شيعه داشتند، بهطور مداوم در برابر اميران عباسي ميايستاد. البته دلايلي كهدر كتابهاي تاريخي آمده، حاكي از آن است كه مشكل مردم، گرفتن خراج بي حدوحصر از آنها بوده است. داستانهاي مفصلي در اين باره در كتاب تاريخ قمآمدهاست.در سال 210 هجري، مردم قم مأمون را از خلافت خلع كردند كه با آمدن سپاهعباسي شهر تصرف شد ومبالغ زيادي به عنوان خراج از مردم گرفته شد. علي بنهشام حاكم قم وبرخي مناطق ديگر، به قدري ظالم بود كه در سال 217 مأمون فرمانقتل او را صادر كرد.دربارة قم خبر ديگري هم از سال 254 هجري هست كه مُفْلحتركي به اين شهر حمله كرد وشمار زيادي از مردم را كشت.شهر كرج ـ در نزديكي اراك كنوني ـ از شهرهاي تازه تأسيسي بوده كه در اوايلقرن سوم هجري بنا نهاده شد. بنيادگذار اين شهر، قاسم بن عيسي معروف به ابودُلَفعِجْلي (م 225 يا 226) است. وي همراه طايفهاش بنيعجل در عراق عجم سكونتگزيد ودر تحولات سياسي اين دوران نقش فعالي به عهده گرفت. به همين دليلشهر مزبور را كرج ابودُلَف مينامند.فرزندان ونوادگان ابودلف از رجال مشهور سياسي وعلاقمند به ادب وفرهنگبودند.عبدالعزيز بن ابيدلف و احمد ـ فرزند عبدالعزيز ـ از چهرههايي هستند كهزماني امارت كاشان، اصفهان وبرخي ديگر از شهرهاي جبال را در قرن سومداشتهاند. شاعران زيادي از جمله ابوتَمّام ودِعْبِل از وي ستايش كردهاند كهاشعارشان برجاي مانده است. او به علويان نيز علاقة زيادي داشت وبه آنانكمكميكرد.ولايت فارس نيز در اختيار طاهريان بود واز امراي آن در اين دوره ابراهيم بنمصعب بن حسين ومحمد بن اسحاق بن ابراهيم طاهري هستند. ميان اين افراد كهعموزادههاي طاهر بودند، نزاع واختلاف بود؛ اما به هر روي منطقة مزبور هر ازچندي ميان آنها دست به دست ميشد.آذربايجان در اين سالها، سخت گرفتار شورش بابك خرّم دين بود كه در دفترنخست دربارة آن سخن گفتيم.