بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
به هر روي چهار فرزند سامان، به روزگار مأمون وبه توصيه او در شهرهاي‌مختلف ماوراءالنهر امارت يافتند. نوح بن اسد در سمرقند واحمد بن اسد در فرغانه،يحيي در تاشكند والياس در هرات.با رفتن مأمون به بغداد وآمدن طاهريان، مشكلي ميان آنها وفرزندان اسد پيش‌نيامد وآنان به امارت خويش ادامه دادند. پس از درگذشت نوح، والي خراسان، دوبرادر را وي با نام‌هاي يحيي واحمد (م 250) به حكومت سمرقند گماشت. جانشين‌احمد در سمرقند فرزندش نصر بود كه او را «مردي عالم وپارسا» وصف كرده‌اند.در اين زمان اوضاع بخارا، به دليل تهاجم خوارزميان، نابسامان بود. مردم شهر باابوعبدالله فقيه، عالم برجسته بخارا، مشورت كرده از نصر بن احمد خواستند تاكسي را براي امارت بخارا بفرستد. وي برادرش احمد را به سال 260 به بخارافرستاد. گفته‌اند كه اين زمان، موفق عباسي منشور ولايت ماوراءالنهر را براي نصربن احمد فرستاد. بغداد در اين سالها، سخت در معرض تهديد يعقوب قرار داشت.واين قبيل‌منشور فرستادن‌ها، مي‌توانست يعقوب را درگير كارهاي خراسان‌وماوراءالنهر كند.اندكي بعد كار دو برادر بر سر فرستادن خراج بخارا به سمرقند به نزاع كشيد. درنبردي كه در سال 275 ميان آن دو رخ داد، نصر شكست خورد وبا احترام به سمرقندبازگردانده شد وتا سال 279 كه درگذشت، امير آن ديار بود. از آن پس اسماعيل درماوراءالنهر قدرت مطلق يافت.گذشت كه معتضد عباسي، فرمان ماوراءالنهر را به عمرو بن ليث داد ودر جنگي‌كه ميان وي واسماعيل رخ داد، به اسارت درآمد. پس از آن، منشور امارت اين‌منطقه گسترده در اختيار اسماعيل ساماني قرار گرفت كه در عمل، نخستين اميرسلسله ساماني به شمار مي‌آيد.
اسماعيل ساماني بنيادگذار سلسله
اسماعيل بنيادگذار دولت ساماني است. وي به سال 234 در شهر فرغانه متولد شد،در سال 287 بر صفاريان غلبه كرد وپس از هشت سال امارت مطلق در شهر بخارا،در چهاردهم صفر سال 295 هجري درگذشت. گذشت كه اسماعيل، پس ازشكست دادن برادرش نصر، قدرت بي چون وچراي ماوراءالنهر را به دست آورد.پس از درگذشت نصر، فرمان تمامي ولايت ماوراءالنهر را از خليفه عباسي گرفت‌وشروع به توسعه اسلام در نواحي دوردست شرقي كرد.شكست صفاريان در سال 287 نقطه آغاز دولت ساماني، به‌ويژه تسلط آن برخراسان بود.اسماعيل با براندازي دشمن شماره يك عباسيان، محبوبيت فراواني‌در درگاه عباسي يافت وبه همين دليل، روابطش با دولت عباسي بسيار حسنه بود.نتيجه اين روابط، تأييد كامل وي از طرف عباسيان و برخورداري از مشروعيت‌سياسي ـ افزون بر قدرت نظامي ـ شد.نرشخي درباره اسماعيل نوشته است:پيوسته با خلفا اظهار طاعت كردي ومتابعت ايشان واجب ولازم دانستي ... وپيوسته‌خليفه را اطاعت نمودي ودر عمر خويش يك ساعت بر خليفه عاصي نشدي.اسماعيل كه سخت به عباسيان وفادار بود، مصمم شد تا با علويان طبرستان كه ازاساس با دولت عباسي مخالف بودند، بجنگد. به همين دليل به طبرستان يورش بردومحمد بن زيد علوي را كه جانشين حسن بن زيد بود، به قتل رساند. سپس‌طبرستان وري را تحت سلطه خويش درآورد. پس از آن سرزمين زنجان وقزوين‌نيز به حكومت خراسان پيوست ودايره سلطه سامانيان تا نواحي مركزي ايران وبه‌احتمال تا شهر حُلوان در غرب ايران گسترش يافت.در روزگار اسماعيل، شهر بخارا رونق فراواني يافت ومركز ماوراءالنهر گرديد.پيش از آن نيز
لطفا منتظر باشید ...
