بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
داشت، آن گونه كه نامش در تمامي جهان اسلام براي قرن‌ها جاودانه شد.سامانيان، با بهره‌گيري از اين فرصت تاريخي، وبا همّت خويش، بخارا را به اوج‌شهرت رساندند. در نيمه دوم قرن سوم هجري وپس از آن در نيمه نخست قرن‌چهارم، اسلام به‌طور كامل، بر تمامي مناطق ماوراءالنهر چيره گشت.يكي از اقدامات سامانيان، مبارزه براي نشر اسلام در مناطق دوردست‌ِماوراءالنهر وتركستان بود. از آن جمله اسماعيل ساماني به شهر طراز ـ در محل‌كنوني شهر اولي‌يه‌آتا ـ حمله كرد وبا رنج بسياري كه ديد، به نوشته نرشخي «به‌آخر، امير طراز بيرون آمد، واسلام آورد با بسياري از دهقانان، وطراز گشوده‌شد.كليساي بزرگ را مسجد جامع كردند وبه نام اميرالمؤمنين معتضد بالله خطبه‌خواندند».قدرت سامانيان، سبب شد تا آنها، موضع تهاجمي داشته وبه مناطق مختلفي كه‌تركان آسياي ميانه سكونت داشتند حمله كنند. در پناه اين قدرت بود كه به تدريج‌مسلمانان به نواحي ترك نشين دوردست رفته واسلام را ميان تركان آن نواحي‌گسترش دادند.بارتولد نوشته است:تبليغات اسلامي در آسياي ميانه، در خارج از مرزهاي سياسي خلافت، به‌موفقيت‌هايي دست يافت كه بسي برتر از موفقيت‌هايي بود كه در نواحي ديگر دنياي‌اسلام به دست آمد.در اواخر دوره ساماني وپس از آن، نفوذ اسلام در ميان تركان، بيش‌تر به وسيله‌مبلغاني صورت مي‌گرفت كه برخي از آنها صوفي بودند وبا مهاجرت به درون‌قبايل ترك منطقه، اسلام را ميان مردم رواج مي‌دادند.
وضعيت علمي ومذهبي بخارا
بخارا مهم‌ترين شهر ماوراءالنهر، از هر جهت، واز جمله در داشتن عالمان فراوان‌بنام بود.پس از برقراري ارتباط ميان آن نواحي با عراق ، دانش‌پژوهان علوم ديني،ازهر شهر به سوي بغداد روانه شدند وپس از تحصيل به بخارا بازگشتند.اندكي‌بعد، در اواخر قرن سوم، بخارا از لحاظ مذهبي در كنار نيشابور به مهم‌ترين‌شهر ماوراءالنهر تبديل شد.در قرن سوم، بخارا همانند ساير شهرهاي اسلامي، گرايش‌هاي مذهبي مختلفي‌را در خود داشت.ماوراءالنهر از زمان فتح شدن، همواره تحت سيطره دولت‌هاي‌سني بود وبه همين دليل در بخارا نيز اهل سنت بر شهر غالب بودند. با اين حال، ميان‌خود آنان اختلاف‌هاي فراواني در مسائل اعتقادي بود. مواردي وجود داشت كه‌برخي از عالمان را به خاطر داشتن عقايد ويژه‌شان از شهر اخراج مي‌كردند. براي‌نمونه يكي از عالمان شهر را با نام محمد بن احمد بخاري كه شيخ بخارا بود، به دليل‌داشتن عقايدش، به يكي از رباط‌هاي اطراف بخارا تبعيد كردند.در قرن سوم مردم بخارا واصولا ماوراءالنهر، تابع مذهب ابوحنيفه شدند. عامل‌اصلي در حنفي شدن آنان، عالمي با نام ابوحفص احمد بن حفص بخاري (150 ـ217) بود. وي از شاگردان محمد بن حسن شيباني (م 189) عالم عراقي بود كه خوداز شاگردان ابوحنيفه به شمار مي‌رفت. نرشخي درباره او نوشته است كه«بخارابه‌سبب وي قُبّه الاسلام شده است و ائمه وعلما محترم گشتند، سبب‌ْ اوبوده‌است».محمد فرزند او هم شهرت علمي زيادي داشته وهموست كه راه را براي آمدن‌اسماعيل ساماني به بخارا هموار كرد. با توجه به نفوذ فراواني كه علما در اين شهرمذهبي داشته‌اند، فرزند ابوحفص، توانست دست به اين اقدام بزند. به گزارش‌نرشخي، زماني كه اسماعيل نزديك شهر رسيد «پسر خواجه ابوحفص كبير، بيرون‌آمد به استقبال، واشراف بخارا، از عرب وعجم همه با وي بودند تا به كرمينه.وابوعبدالله ـ يعني همان پسر
لطفا منتظر باشید ...
