تاریخ ایران اسلامی نسخه متنی

وي‌بر نصر بن‌ احمد ساماني‌ تأثير خاصي‌ داشته‌ وزماني‌ كه‌ امير براي‌ چند سال‌ به‌ عنوان‌ييلاق  در هرات‌ ماند وهمه‌ درباريان‌ خسته‌ شدند، او ضمن‌ شعري‌، امير را به‌ يادبخارا وجوي‌ موليان‌ انداخت‌ وامير بي‌اختيار وحتي‌ بدون‌ آن‌ كه‌ اسبش‌ را زين‌ كند،شتابان‌ به‌ سوي‌ بخارا بازگشت‌. اشعار رودكي‌ كه‌ امير را آنچنان‌ به‌ وجد آورد، چنين‌بود:

پس‌ از رودكي‌، سيل‌ شاعران‌ در دنياي‌ ادب‌ پارسي‌ پديد مي‌آيند واشعار زيبايي‌ راكه‌ برخي‌ به‌ تقليد از اشعار عربي‌ وبرخي‌ با آفرينش‌ مفاهيم‌ وفضاهاي‌ جديد است‌،پديد مي‌آوردند.

بيش‌تر اين‌ شاعران‌، بلخي‌ وبخاري‌ ومروزي‌ و هروي‌ وبادغيسي‌و... به‌ هر روي‌ خراساني‌اند واين‌ نشان‌ از آن‌ دارد كه‌ آن‌ ديار، مهد ادبيات‌ارجمندپارسي‌ بوده‌ است‌. برخي‌ از محققان‌، منطقي‌ رازي‌ را كه‌ در ميان‌ سالهاي‌ 367 ـ 380درگذشته‌، نخستين‌ شاعر پارسي‌گوي‌ عراقي‌ ـ عراق  عجم‌ ـ دانسته‌اند.

از سوي‌ ديگر حضور اين‌ همه‌ شاعر در دربار ساماني‌، نشان‌ از توجه‌ تام‌ وتمام‌اين‌ سلسله‌ به‌ ادب‌ فارسي‌ وزنده‌ كردن‌ آن‌ دارد.

از اقدامات‌ مورد توجه‌ اين‌ شاعران‌ منظوم‌ كردن‌ متون‌ تاريخي‌ بوده‌ است‌. اين‌اقدام‌ سبب‌ شد تا بخشي‌ از تاريخ‌ دوران‌ اساطيري‌ ايران‌ كه‌ متون‌ اصلي‌ آن‌ به‌ تدريج‌رو به‌ نابودي‌ بود، محفوظ‌ بماند. احمد بن‌ منصور، مشهور به‌ دقيقي‌ كه‌ در نيمه‌ قرن‌چهارم‌ زندگي‌ مي‌كرده‌ شاهنامه‌ ابومنصوري‌ را به‌ نظم‌ درآورده‌ است‌.