بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
به عربي با نام المحيط نوشت كه تاكنون برجاي مانده وچاپ شده‌است. مجالس ادبي او نيز تنها بر محور زبان عربي بود واز زبان فارسي يادي‌نمي‌شد. اين مسأله سبب شده است كه شاعر فارسي زبان‌ِ مهمي در بخش غربي‌ومركزي ايران در قرن سوم رشد نكرده وآثار فارسي قابل ذكري از اين دوره دراختيار نداشته باشيم.
كتاب وكتابخانه در دوره بويهي
فرهنگ‌ِ كتاب نويسي، يكي از پايه‌اي‌ترين عوامل رشد و توسعه تمدن اسلامي بوده‌است. پس از تدوين قرآن، نگارش كتاب‌هاي حديثي آغاز شد ودر ادامه، كتاب‌هاي‌تاريخي وادبي ونَسَبي نوشته شدند. به تدريج با توسعه علوم، نگارش در هر زمينه‌تحول يافت وبه موازات آن، تمدن اسلامي رونق بيش‌تري گرفت.اگر ما دوران آل‌بويه را دوران كتابخانه بناميم، چندان بي‌راهه نرفته‌ايم. پيش ازآن، كتابخانه دارالحكمه مأمون وجود داشت وپس از آن هم برخي كتابخانه‌هاي‌ديگر؛ اما در قرن چهارم، كتابخانه سازي، به عنوان يك گرايش مهم، نه تنها ميان‌عالمان، كه توسط اميران‌ووزيران رايج شد. امكانات مالي گسترده‌اي كه در اختياروزيران فرهنگ دوست بود، آنها را در كنار جذب عالمان به دربار خود، به سمت‌توسعه كتابخانه مي‌كشاند.عضدالدوله كه در فارس خدمات تمدني گسترده‌اي انجام داده بود، در قصربزرگ خود در شيراز ـ كه مقدسي آن را بسيار باشكوه وصف كرده ـ كتابخانه بزرگي‌ساخت. مقدسي نوشته است كه كتاب جغرافياي جيهاني را «در هفت مجلد دركتابخانه عضدالدوله يافتم.» زماني كه عضدالدوله به بغداد آمد، آن كتابخانه را به بغداد منتقل كرد. گفته شده‌كه هر كتابي كه تا اين زمان تأليف شده بود، در كتابخانه وي وجود داشت. كتابخانه‌حبشي فرزند معزالدوله در بصره نيز، شهرت به‌سزايي داشت. در شهر اصفهان‌ورامهرمز نيز كتابخانه‌هاي بزرگي بود كه به نوشته مَقْدسي كتابداران در خدمت‌مراجعه كنندگان بوده‌اند. دانش دوستي‌ِ عضدالدوله تا آنجا بود كه هر زمان از كنارخانه ابوعبيدالله محمد مرزباني مي‌گذشت، مي‌ايستاد، به وي سلام مي‌كردوردمي‌شد.ابن العميد، وزير ركن الدوله بويهي، كتابخانه مهمي در ري داشت. كتابدار وي،دانشمند برجسته ابن‌مسكويه بود كه به مدت هفت سال كتابدار وي به شمار مي‌آمد.مسكويه نوشته است كه كتاب‌هاي ابن‌العميد بيش از صد بار شتر بود.صاحب بن عباد كتابخانه عظيمي در ري داشته كه زبانزد مردمان آن روزگار بود.نوشته‌اند كه تنها فهرست اين كتاب‌ها، ده مجلد مي‌شده وتمامي آنها چهارصد بارشتر بوده است.بسياري از آثاري كه در اين كتابخانه بود، از آثار فلسفي وكلامي‌وشيعي بود كه توسط سلطان محمود غزنوي، پس از سقوط اين شهر در سال 420از ميان رفت. مقدسي از كتاب جغرافي منسوب به ابوزيد بلخي ياد كرده كه آن را دركتابخانه صاحب بن عباد در ري ديده بوده است.در بغداد، در كنار مراكزي كه به عنوان دارالعلم ساخته شد، كتابخانه‌هايي نيزتأسيس گرديد. از جمله در دارالعلم شاپور بن اردشير كه در محله شيعه نشين كرخ‌به سال 383 ساخته شد ـ ونخستين مدرسه به سبك جديد بود ـ كتابخانه‌اي هم بود.در اين كتابخانه صد نسخه قرآن خوش خط وده هزار وچهارصد مجلد كتاب‌وجود داشت. بعدها در آتش سوزي كه به سال 451 در بغداد روي داد، كتاب‌هاي‌اين كتابخانه غارت شد.دارالعلم ديگري هم توسط شريف رضي در سمت غربي دجله، در برابر مقابرقريش ساخته شد.فاطميان مصر نيز در كار تأسيس دانشگاه وكتابخانه بسيار موفق‌بودند. تا پيش از تأسيس اين دارالعلم‌ها، به‌طور معمول، مساجد محل تدريس‌بودند. نهضت مدرسه سازي بعدها در دوره
لطفا منتظر باشید ...
