بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
المسعودي دائره المعارفي از مسائل نجومي به دست داده است.تأليف كتابي مانند المدخل الي علم احكام النجوم توسط ابونصر قمي به سال 364نشان مي‌دهد كه اين دانش در اين قبيل شهرها نيز خواهان فراوان داشته‌است. متن‌فارسي وعربي اين كتاب در دست است.ابن يونس منجّم مصري دوران فاطميان، زيج حاكمي را تهيه كرد كه در آن‌بسياري از فواصل ميان ستارگان ثابت ـ كه در اصطلاح ثوابت ناميده مي‌شود ـ از نواندازه‌گيري شده وكتابش يكي از كامل‌ترين جداول و صُوَرِ فلكي را ارائه كرده‌است. به‌طور معمول در يك زيج، جداولي ارائه مي‌شد كه براي گاه‌شماري، فهرست‌شهرها ومختصات جغرافيايي آنها، صور نجومي ونيز براي استخراج احكام‌نجومي از آن جدول‌ها، استفاده مي‌شد.وسيله عمومي كه براي اندازه‌گيري‌هاي نجومي وبرخي از مسائل نظري مربوط‌به آن استفاده مي‌شد، اسطرلاب بود.بايد توجه داشت كه افزون بر نجوم (ast onomy)، دانشي هم به نام تنجيم(ast ology) وجود داشت كه كارش پيشگويي بر اساس حركت سيارات واجرام‌فلكي بود. بسياري از اميران و شاهان، منجماني در دربار خويش داشتند كه كارشان‌پيشگويي ونيز خوب وبد بودن اوقات براي جنگ وغيره بود. اين كار مبناي علمي‌نداشت وبيش‌تر، مطلوب سياستمداران بود تا عالمان اصيل. لذاست كه بيروني درجاي جاي آثارش از اين قبيل احكام نجوم بدگويي كرده وآنها را مورد تمسخر قرارداده است.از رساله‌هاي فارسي مهمي كه در سالهاي پاياني قرن پنجم در زمينه دانش نجوم‌برجاي مانده، كتاب گيهان شناخت است. مؤلف اين اثر، حسن بن علي قطان مروزي‌است كه در مقدمه كتابش، درباره انگيزه تأليف آن نوشته است:چون گرايش مردم به ستاره شناختن كه او را علم نجوم گويند، پيوسته ديدم،وكتاب‌هايي كه استادان اين دانش ساخته‌اند، از بهر نوآموزان كه آنها را مدخل‌خوانند، بسيار ديدم، لختي دراز وزيادت از آن كه فهم نوآموزان دريابد، ولختي‌كوتاه وكم از آن كه بسنده باشد، اين چند سخن فراز آوردم كوتاه وآسان تا چون‌كسي خواهد كه از هنر بهره گيرد، اين مايه را آسان در تواند يافتن ونيز راه نمايد اورا به كتاب‌هاي درازتر اگر بخواهد... ونام اين كتاب گيهان شناخت دادم، زيرا كه‌هر كه اين كتاب بداند شناسنده گردد بر اشكال گيهان.
دانش پزشكي
دانش طبابت يا پزشكي، به دليل نياز شديد به آن، از دير باز مورد توجه بوده است.به‌همين دليل در تمدن اسلامي، به اين رشته علمي با علاقه بسياري برخورد شده‌ونتايج كارهاي علمي در اين زمينه بسيار درخشان بوده است. آثار طبي تأليف شده‌در تمدن اسلامي تا قرن‌ها در شرق وغرب، مورد اعتناي كامل بوده ودر شماركتاب‌هاي درسي قرار داشته است. ويژگي عمده دانش پزشكي، همراهي آن با دانش‌و فلسفه الهي وانساني بوده وبه همين دليل نام حكيم در تمدن اسلامي هم برفيلسوف و هم بر پزشك اطلاق مي‌شده است.در اين رشته نيز، تمدن اسلامي از دانش يوناني، هندي وايراني وحتي آنچه كه‌اعراب بَدَوي از تجارب عمومي در اختيار داشتند، استفاده كرد. در كنار اينها، ازتوصيه‌هايي كه از پيامبر صلي‌الله‌عليه واله وامامان عليهم‌السلام در اختيار بود،بهره برده شد.مجموعه‌هايي از اين احاديث طبي فراهم آمده كه مشهورترين آنهاطب النبي (ص)، طب
لطفا منتظر باشید ...
