ديدگاه هاى تركيبى و روزآمد - جغرافیای سیاسی - نظامی نسخه متنی

داشته باشد، بر سيستم زمين - ماه حكم خواهد راند. "

ديدگاه هاى تركيبى و روزآمد

تفاوت آراى موجود بين طرفداران قدرت زمينى ، دريايى ، هوايى و فضايى بارى مقامات ارشد نظامى بسيار ارزنده است ، چرا كه بدانها كمك مى كند قبل از هر گونه تصميم گيرى به بررسى نظرات مختلف موجود در زمينه ى موضوعات سياسى - نظامى بپردازند. با اين همه واقعيتى كه وجود دارد و مورد تاييد (( رابرت اس مك نامارا )) (McNama a .S Ro e t) وزير دفاع سابق آمريكا، نيز بود آن است كه (( آمريكا بايد آمادگى شركت در جنگهايى بسيار متنوع و گوناگون را در دستور كار خود داشته باشد، اما آن نوع جنگى كه در آن نيروى زمينى مستقل از نيروى دريايى ، يا نيروى دريايى مستقل از نيروى هوايى عمل كند در اين فهرست جايى ندارد )) .

هر كدام از نيروهاى موجود در يك حوزه ى خاص از توانمندى هاى بيشترى برخوردار بوده و در حوزه هاى ديگر ضعيف تر عمل مى كنند. براى مثال ، قابليت و كارآيى نيروهاى زمينى در مناطق جنگلى انبوه و نواحى ناهموار از نيروهاى هوايى بيشتر است ، در حالى كه در دشت هايى با پوشش گياهى پراكنده برخوردارى از توان هوايى امتيازى ويژه محسوب مى شود. آسيب پذيرى زير دريايى هاى مجهز به موشك بالستيك مستقر در دريا كه علاوه بر مخفى بودن از ديد دشمن قابليت تحرك نيز دارند در برابر حملات بيش از پرتاب در مقايسه با موشك هاى قراه پيماى مستقر در انبارهاى زمينى كمتر قابل هدف گيرى است ، از اين رو بجاست ميزان قابل قبولى از كنترل متمركز را در كنار دكترين ها، آموزش و برنامه هاى تعليماتى مشترك به كار گرفت تا به تركيبى كارآمد از توانمندى نيروهاى مختلف دست يافت .

برخى از نظرات قديمى كه از سوى اشخاصى چون ميكندر، ماهان ، دوسورسكى و ديگر انديشمندان علم ژئوپولتيك ارايه گرديده است شايد هنوز هم به قوت خود باقى باشند، اما تمامى آن نظريات نيازمند بازنگرى هاى ادوارى و در صورت لزوم ارايه ى تعابير تازه از آنها يا حتى تغيير كلى هستند، زيرا رابطه ى شرايط جغرافيايى با توان سياسى - نظامى به دليل تحولات سياسى ، اجتماعى ، علمى و تكنولوژيك همواره دستخوش تغيير و تحول مى شود. براى نمونه ، مكيندر كه كاملا از اين تغيير و تحولات آگاهى داشت ، نه تنها در سال 1943 اقدام به افزودن فلات مغولستان و تبت به خشكى مركزى خود كرد، بلكه قاعده ى سال 1919 خود، (( هر آن كس كه خشكى مركزى را در اختيار داشته باشد بر جزيره ى جهانى حكم خواهد راند. )) را در پرتو وقايع جنگ جهانى دوم باطل اعلام نمود. درست است كه همه با ارزيابى هاى وى موافق نيستند، اما در اين جهان آشفته ، روشن بينى خاص او ارزش تقليد را دارد.

نكات اصلى

1 - محيطهاى جغرافيايى متفاوتى كه محل فعاليت نيروهاى زمينى ، دريايى ، هوايى و فضايى است اين نيروها را از چشم اندازها، تمايلات ، توانمندى ها و محدوديت هاى بسيار متفاوتى برخوردار مى سازد.

2 - هر كدام از نيروهاى نظامى در محيط خاص خود از ديگران بهتر عمل مى كنند، اما هيچ يك از آنها نمى توانند به طور يكسان در همه ى محيطهاى جغرافيايى عملكرد مطلوبى داشته باشند.

3 - مقامات ارشد سياسى - نظامى مى توانند پيش از هرگونه تصميم گيرى بهره ى وافرى از آرا و نظرات تخصصى و غير تخصصى تك تك نيروها ببرند.

4 - حمايت مسوولان كشور از يك نيروى نظامى خاص در مقاطع مختلف زمانى تاثيراتى عميق بر كليه ى امور نظامى در تمامى سطوح بر جاى مى گذارد.