دروس معرفت نفس نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

دروس معرفت نفس - نسخه متنی

حسن حسن زاده آملی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

آنها اشرف از ديگران است تا دانش پژوهان را در مسير تكاملى علمى و دانش پژوهى
موجب مزيد شوق
و
زيادتى ذوق گردد و رغبت و ميل آنان فزونى گيرد و سبب كثرت استبصار و وفور انتباه آنان شود . اينك
گوئيم كه در مشهودات خود كاوش مى كنيم تا ببينيم آثار وجودى كدام يك از آنها بيشتر است : يك قسم از
مشهودات خود را مى بينيم كه به ظاهر هيچ حس و حركت ندارند و آنها را رشد و نمو نيست
چون : انواع سنگها
و خاكها و مانند آنها كه اين قسم را جماد مى گوييم . و يك قسم ديگر را مى بينيم كه تا حدى حس و حركت
دارند و رشد و نمو مى كنند
چون : انواع نباتات كه رستنيها باشند از گياه گرفته تا درخت . و چون جماد و
نبات را با يكديگر بسنجيم مى بينيم كه هر دو در اصل وجود داشتن مشتركند
و جماد حجم دارد
نبات هم
حجيم است . آن وزن دارد و اين نيز وزين است تا كم كم به جايى مى رسيم كه مى بينيم نبات رشد و نمو دارد و
او را تا اندازه اى حس و تا حدى حركت است ولى جماد 1 غرر الحكم و درر الكلم ( چاپ دانشگاه 1342 ) ج 6 ص 172 2
ايضا غرر و درر ( چاپ سابق الذكر ) ج 6 ص 148
| 3 |
فاقد اين كمال است و صاحب اين كمال آثار وجودى بيشتر دارد پس نبات در رتبه برتر از جماد است . و يك قسم
ديگر را مى بينيم كه آنها را حركات گوناگون است و حس آنها به مراتب شديدتر و قويتر از حس نباتات است و
افعال گوناگون از آنها بروز مى كند و همه از اراده آنها است كه انواع حيوانات برى و بحرى اند و چون
اين قسم را با نبات مقايسه كنيم مى بينيم كه هر دو در وجود داشتن و جسم بودن و در لوازم جسم شريكند و
نيز نبات را رشد و نمو است يعنى داراى قوه اى است كه بدان قوه غذا مى گيرد و مى بالد و اين قوه را در
اين قسم كه حيوان است نيز مى يابيم تا اندك اندك به جايى مى رسيم كه مى بينيم حيوان واجد كمالاتى است
كه نبات فاقد آنها است كه همان حركات ارادى و افعال گوناگون است ناچار شعور و قوه و بينش بيشتر و
قويتر موجب آنگونه امور مختلف است
پس آثار وجودى و حياتى حيوان بيشتر از نبات است پس حيوان در رتبه
برتر از نبات است . و يك قسم ديگر را مى بينيم كه تمام آثار وجودى حيوان را دارا است با اضافه اين معنى
و اين حقيقت كه موجودى است داراى رشد و نمو و حس و حركت ارادى و ديگر قواى حيوانى
ولى افعالى از او
صادر مى شود كه از هيچ حيوانى ساخته نيست . و مى بينيم كه همه حيوانات و نباتات و جمادات مسخر اويند و
او بر همه حاكم و غالب
اين موجود عجيب انسان است . پس ناچار قواى حياتى و وجودى او بيشتر از حيوانات
است
پس انسان در رتبه والاتر از حيوان است . و باز اگر در افراد اين نوع
فحص و كاوش كنيم مى بينيم كه
آثار وجودى دانا و مراتب بيش از نادان است و همه اكتشافات و اختراعات و . . . از دانمشند است نه از
نادان
و انسان نادان
محكوم دانا و تابع او است و در حقيقت دانش است كه محور جميع محاسن است . پس
انسان دانا
اشرف از انسان نادان و حيوان و نبات و جماد است . پس در حقيقت
علم

/ 271