پيشگفتار

دين حقيقتى است انكارناپذير كه بر همه ابعاد زندگى انسانى سايه افكنده و حضور خود را همواره و در همه چيز نمايانده است. كسانى با اين حقيقت زندگى و آن را لمس مى كنند و چون هواى پيرامون خود آن را تجربه مى كنند بى آنكه در آن تأمل نمايند و بدان نظر استقلالى بيفكنند. براى اين كسان با دين بايد زيست و نه چيز ديگر. از اين رو از هر گونه چون وچرايى در آن مى پرهيزند. ليكن كسان ديگرى هستند كه در اين حقيقت ـ چون ديگر حقايق ـ خود را نيازمندتأمل مى بينند و با آن چون موضوعى محتاج بررسى مواجه مى شوند و براى دست يابى به نتايجى پرسش هايى طرح و راهى دنبال مى كنند.
چه از سر تحقيق به دين بنگريم و پرسش هايى طرح كنيم و چه به ديده ترديد آن را وارسى كنيم نتيجه يكسان است
اما مشروط بر آنكه در اين (دشت مقدس طُوى) نعلين پيشداورى تعصّب و فريب از پاى بيرون كنيم و اجازه دهيم تا حقيقت همان گونه كه هست خود را بنمايد كه (حتّى يتبين انه الحقّ).
كتاب حاضر مجموعه مقالاتى است كه در آن ها متفكرانى كوشيده اند با چشم هاى شُسته بار ديگر حقيقت دين و گوهر آن را ببينند و نشان دهند. در هر مقاله از منظرى به دين نگريسته شده است كه اين منشور همه رنگ ها را مى تاباند و خود فراتر از آن هاست. خواندن اين مقالات ما را به يك نكته واقف مى كند و آن اينكه بشر در اين زمينه چه كم مى داند (وما أوتيتم من العلم الاّ قليلاً).
زحمات همه دست اندركاران نشر اين كتاب بويژه مترجم آن فاضل محترم جناب آقاى غلامحسين توكلى شايسته سپاسگزارى است.
بمنّه و كرمه
مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى (پژوهشگاه)