انـسـان تـركـيـبـى از روح مـجـرّد و بـدن خـاكـى اسـت ، و مـنـشـاء هـمـه ادراكـات و افـعـال نـيز روح است ، و بدن ابزارى مادّى براى ادراك و فعاليت روح است ؛ چنان كه در قرآن آمده است كه روح پس از مرگ نمى ميرد و به سوى خدا باز مى گردد.( 114)امـا بـدن بـرزخـى يـا قـالب مـثـالى ، كـه روح پـس از مـرگ بـدان تـعـلق مـى گـيرد، از لحاظ شكل و صورت ، شبيه به بدن دنيايى است ، ولى داراى وزن و جرم نيست . هنگامى كه خواب مى بـيـنـيـم نـيـز هـمـيـن بـدن بـا هـمـه تـوانـايـى هـا و ادراكـات وجـود دارد، امـا جـنـبـه مـادّى اش فـعـال نـيـسـت ( 115) . حـتـى انـسـان گـاهـى در خواب قوى تر از بيدارى است ؛ زيرا به كارهايى بزرگ دست مى زند كه در حال بيدارى از او ساخته نيست . بنابر آنچه در روايات آمده است ، انسان با بدن برزخى لذات و آلام جسمانى را احساس مى كند.( 116)
مقصود از قبر در روايات چيست ؟
عـالم بـرزخ و آنـچـه در قبر بر انسان مى گذرد، جزئى از عالم غيب و ملكوت اين جهان است ، و آگاهى هاى ما از آن عالم به همان مقدارى است كه پيشوايان معصوم فرموده اند.بـه گـفـتـه عـلاّمـه مـجلسى ، بنابر آنچه از روايات برمى آيد، مراد از قبر در بيشتر روايات مـوقـعـيـت روح انـسان در عالم برزخ است .( 117) بنابراين ، عالم قبر در واقع همان عالم برزخ است ، اگر چه بدن شخص در گودال خاكى دفن مى شود.عـمـرو بـن يـزيـد مـى گـويـد: از امـام جـعـفر صادق (ع ) پرسيدم : برزخ چيست ؟ امام در پاسخ فرمود:همان قبر است از آن هنگام كه مى ميرد تا روز قيامت .( 118)بنابراين ، مراد از قبر، همين گودال خاكى محل دفن بدن ميّت نيست ، و اين كه در روايات سخن از عـذاب و فـشار قبر به ميان مى آيد، به اين معنا نيست كه ديوارهاى قبر از دو سو به هم نزديك مـى شـونـد و بـدن مـيـّت را مـى فـشـارنـد، بلكه اين فشار، عذابى است كه در ماوراى عالم مادّه دامنگير انسان مى شود، گرچه ممكن است فشار بر روح بر بدن نيز فشار آورد. از اين رو، ممكن اسـت حـتى آنان كه در قبر خاكى دفن نمى شوند، داراى فشار قبر باشند؛ مانند كسانى كه شب در بسترى آرام خوابيده اند، ولى در اثر خواب هولناكى فشار سختى بر خود احساس مى كنند.شـخـصـى از امام صادق (ع ) پرسيد كه آيا كسى كه بر دار آويخته شده است ، عذاب قبر دارد؟ حضرت فرمود:خـداى زمـيـن ، خـداى هـوا نـيز هست . خداوند به هوا امر مى كند كه او را بفشارد؛ فشارى بيشتر از فشار قبر.( 119)
سؤ ال قبر
از جمله رخدادهاى مهم و حتمى عالم برزخ ، سؤ ال دو فرشته ، (نكير) و (منكر) است . از منابع ديـنـى برمى آيد كه سؤ ال نكير و منكر حقيقتى انكارناپذير است .( 120) از روايات به دست مى آيد كه در قبر از اصول اعتقادات پرسش مى شود( 121) و از برخى روايات نيز بـرمـى آيـد كـه از بـرخـى فـروع دينى نيز سؤ ال مى شود؛ چنان كه امام جعفر صادق (ع ) مى فرمايد:(يُسْاءَلُ الْمَيِّتُ فى قَبْرِهِ عَنْ خَمْسٍ: عَنْ صَلاتِهِ وَ زَكاتِهِ، وَ حَجِّهِ وَ صِيامِهِ وَ وَلايَتِهِ اِيّانا اَهْلَ الْبَيْتِ...)( 122)از مـيـّت در قـبـرش از پـنـچ چـيـز مـى پـرسـنـد: از نـمـاز، زكـات ، حـجّ، روزه و ولايـت مـا اهل بيت .
قيامت
در آستانه قيامت
از قـرآن كـريـم بـرمـى آيد كه همراه با برپايى قيامت ، دگرگونى عظيمى در سراسر جهان روى مـى دهـد و نـظـام جـهـان وارد مـرحله اى نوين مى شود. وقوع اين حادثه بزرگ ، با خاموش شـدن سـتـارگـان ، خـشـك شـدن دريـاهـا، مـتـلاشى شدن كوه ها، پديد آمدن لرزش ها و غرش هاى عالمگير و دگرگونى هاى بزرگ ديگرى همراه است و همه پديده هاى جهان نابود و متلاشى مى شـونـد و هـمـه چـيـز بـه سـوى انـهـدام و ويـرانـى مـى رود. ايـنـهـمـه تـغـيـيـر و تـحـول بـراى سـاختن نظامى نوين است و بار ديگر جهان با
لطفا منتظر باشید ...
