مبانی حاکمیت‏ در قانون اساسی ‏جمهوری اسلامی ایران‏ نسخه متنی

100) ولاية الامر فى عصر الغيبة، ص 125 - 154 .

101) ر.ك: امام خمينى، ولايت فقيه، ص 68 - 69 .

102) شيخ انصارى، المكاسب، ص 154 .

103) ر.ك: امام خمينى، كتاب البيع، ج 2، ص 474.

104) حوادث واقعه چه چيز است؟ حادثه ها همين حوادث سياسى است حالا احكام جزء حوادث سياسى نيست. و اما
الحوادث الواقعه، رجوع كنيد به فقها. حوادث، همين سياست‏هاست. اين حادثه‏ها عبارت از اين‏هايى است
كه براى ملت‏ها پيش مى‏آيد. اين است كه بايد مراجعه كند به كسان ديگرى كه در رأس مثلاً هستند و الا
مسئله گفتن و احكام شرعى جزء حوادث نيست» (صحيفه امام، ج‏8، ص 186) .

105) ر.ك: سيد كاظم حسينى حائرى، ولاية الامر فى عصر الغيبة، ص 126 .

106) همان .

107) ر.ك: امام خمينى، كتاب البيع، ج 2، ص 474 - 475 . صاحب جواهر در اين زمينه مى‏نويسد: «بل هو (اطلاق) مقتضى
قول صاحب الزمان - روحى له الفداء - «واما الحوادث ...» ضرورة كون المراد منه انهم حجتى عليكم فى جميع
ما انا فيه حجة الله عليكم الا ما خرج» (جواهر الكلام، ج 20، ص 18) .

108) ر.ك: شيخ انصارى، كتاب المكاسب، ص 154 و سيد كاظم حسينى حائرى، پيشين، ص 142. توقيع شريف، تنها حديثى
است كه در اين كتاب مورد استناد قرار گرفته و دلالت آن بر ولايت فقيه تام دانسته شده است. آية الله
سيد كاظم حائرى در بخشى كه مربوط به اين قسمت از بحث است مى‏گويد: «اگر عمل فقيه را منحصر در كشف
احكام شريعت - و نه ولايت در وضع احكام حداقل در محدوده منطقة الفراغ (حوزه مباحات و امور عمومى و
حكومتى) بدانيم در اين صورت چون فقيه واسطه ميان خدا و مردم در ابلاغ احكام است، عنوان «حجة الله» بر
او صادق است نه عنوان «حجتى عليكم» زيرا فقيه حتى در بعضى از امورى كه امام در آن ولايت دارد نايب وى
قرار نگرفته است». به عبارت ديگر، براى فقيهان از سوى امام زمان، جعل حجيت شده است. سؤال اين است كه
آيا فقيهان واسطه جعل حجيت نسبت به احكام فقهى‏اند يا واسطه جعل حجيت نسبت به امورى كه امام در
آن‏ها حجت است؟ جعل حجيت از سوى امام، ظاهراً تنها در صورت دوم صحيح مى‏باشد .

109) نساء (4) آيه 59 .

110) صورت مشروح مذاكرات مجلس بررسى نهايى قانون اساسى، ج 1، ص 54، سخنان سيد محمد خامنه‏اى .

111) همان، ص 61، سخنان محمد مهدى ربانى املشى و ص 64، سخنان سيد حسن طاهرى خرم آبادى .

112) انعام (6) آيه 57 .

113) همان، ص 72، سخنان على اكبر قرشى .

114) حسن بن على حرانى، تحف العقول، ص 242 .

115) صورت مشروح مذاكرات مجلس بررسى نهايى قانون اساسى، ص 85، سخنان موسوى تبريزى .

116) شيخ صدوق، كمال الدين و تمام النعمه، باب 45، ص 483 - 484 .

117) صورت مشروح مذاكرات مجلس بررسى نهايى قانون اساسى، ص 72، سخنان على اكبر قرشى .

118) همان، ص 79، سخنان موسوى جزايرى .

119) امام خمينى، ولايت فقيه، ص 113 - 114 .