حوزه علميه مشهد در دوره قبل - گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد نسخه متنی

علماى خراسان گاه به نام افرادى برخورد مى كنيم كه فقط در اين رشته تخصص داشته و يا لااقل در ديگر رشته ها معروفيتى نداشته اند . ولى گمان نزديك به يقين مى رود كه اين حوزه در اوايل قرن چهاردهم و اواخر قرن سيزدهم از اين قاعده مستثنى بوده و علوم عقلى و ادبيات در آن دوره بيش از فقه و علوم نقلى رواج داشته است زيرا چنانكه خواهيم ديد در دوره بعدى يعنى در اواخر نيمه اول قرن چهاردهم يك اديب معروف و بزرگ و چند استاد مبرز حكمت در اين حوزه تدريس مى كرده اند و طبيعى است كه وجود چنين اساتيدى مستلزم نيم قرن سابقه اين علوم در حوزه مشهد مى باشد . نويسنده كتاب مطلع الشمس كه در سال 1302 ه . ق به مشهد آمده و اوضاع حوزه را از نزديك ديده است در اين باره مى نويسد : طلاب غالبا ذوق علوم معقوله و ادبيات دارند . ( 1 )

حوزه علميه مشهد در دوره قبل

همان طور كه گفتيم در ساليان اول قرن 14 ه . ق اوضاع عمومى و علمى حوزه علميه مشهد با دوره هاى گذشته اختلاف مهمى نداشته و خصوصيت قابل ذكرى از آن در دست نيست . ولى هر چه از اوايل اين قرن گذشته وضع اين حوزه رو به رونق بيشتر پيش رفته و تدريجا بر وسعت و اهميت آن افزوده شده است . بطورى كه در اواخر نيمه اول اين قرن حوزه مشهد از لحاظ اوضاع درسى و پايه علمى به صورت حوزه اى كامل و مهم درآمده است .

1 - مطلع الشمس : 242 .