گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد نسخه متنی

در سال 1310 ه . ش خيابان مدورى در پيرامون تأسيسات آستان قدس و مقدارى از ابنيه مجاور و چند بازار به نام فلكه آستان قدس احداث شد و در چند طرف آن نيز خيابانهاى ديگرى به وجود آمد و بدين ترتيب قسمت اصلى و مركزى شهر وضع تازه اى به خود گرفت و كوچه هاى قديمى اطراف آستانه كه اكثرا به صورت دالانهاى طويل و مسقف بود خراب شد . در سالهاى پس از آن كه بر اثر رفت و آمد زائران شهر مشهد نسبت به بيشتر شهرهاى ايران با سرعت زيادى به سوى وسعت و آبادى و نوسازى پيش رفت موقعيت جغرافيايى آستان قدس نيز تغيير يافت بطورى كه در حال حاضر تأسيسات مربوط به آستان قدس يعنى حرم و دو صحن و مسجد گوهرشاد در شمال شرقى شهر قرار گرفته است . در بيست سال اخير كه شهر مشهد با سرعت قابل ملاحظه اى رو به وسعت نهاده و نسبت به پيش از آن چند برابر شده تدريجا شهر به دو منطقه قديم و جديد تقسيم گرديده است . قسمت جديد شهر عبارت است از بخشهاى شمالى و غربى و جنوب غربى يعنى محلات : عشرت آباد سعدآباد احمدآباد كوهسنگى و . . . كه هر يك مشتمل بر چند خيابان است به علاوه خيابانهاى ديگرى كه به اين محلات اتصال مى يابد . تأثير وضع مذهبى شهر در اين قسمت چندان محسوس نيست و شهرسازى و كيفيت عمارات به روش مدرن و معمولى مى باشد . در قسمت قديمى شهر بارزترين اثر مرقد حضرت على بن موسى الرضا ( ع ) وضع خيابانكشى آن است . يعنى چهار خيابان از بزرگترين و پرجمعيت ترين خيابانهاى شهر : بالا خيابان ( خيابان نادرى ) پايين خيابان ( خيابان صفوى ) خيابان تهران و خيابان طبرسى از چهار طرف نقاط