گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد نسخه متنی

ثروتمندان و داراى امكانات وسيع مالى بوده اند موقوفاتى جهت ارتزاق و امرار زندگى طلاب ساكن هر مدرسه معين كرده اند و عايدى اين موقوفات - كه در حال حاضر بر اثر گذشت ساليان متمادى و عدم صلاحيت و اهليت مسؤولان امر بعضى بكلى از بين رفته و بعضى بطور شايسته مورد بهره بردارى نيست - يكى از ارقام برجسته سازمان مالى حوزه مشهد را تشكيل مى دهد . در ميان مدارس موجود حوزه علميه مشهد تنها مدرسه اى كه تعداد مهمى از رقبات موقوفه آن تاكنون باقى و مورد بهره بردارى است و عوايد آن ميان طلاب اين مدرسه تقسيم مى شود مدرسه نواب است كه اكنون از لحاظ آبادى و اعتبار در صدر مدارس مشهد قرار دارد . شهريه اى كه از اين محل بطور مرتب ميان طلاب اين مدرسه تقسيم مى گردد فعلا ماهيانه 400 ريال است . پس از مدرسه نواب مدرسه سليمانخان نيز داراى شهريه مرتب از محل عوايد موقوفات مى باشد . اين شهريه عبارت است از : ماهيانه 200 ريال براى هر يك از محصلين ساكن آن مدرسه - ديگر مدارس مشهد شهريه قابل ذكرى ندارند و وجوهى كه از محل عايدى هر مدرسه به طلاب ساكن آن داده مى شود گاه به قدرى ناچيز است كه براى مخارج يك روز هم كافى نيست . از آن جمله مدرسه خيراتخان و مدرسه ميرزا جعفر را مى توان نام برد . در اين دو مدرسه شهريه طلاب بطور معمول از پنجاه ريال در ماه تجاوز نمى كند و تازه همين مبلغ ناچيز هم هميشگى و مرتب نيست و در بعضى ماهها داده نمى شود .