گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد نسخه متنی

نجف ) ميان محصلين و مدرسين تقسيم مى گردد . اين شهريه از محل سهم امام - يعنى نيمى از مال خمس ( 1 ) . تأمين مى گردد و مهمترين مصرف اين بودجه حفظ حوزه هاى علميه شيعه و تأمين معاش و وسايل تحصيل عناصر اين حوزه ها است . سهم امام به وسيله مردم در اختيار مراجع تقليد و علماى بزرگ قرار مى گيرد و سپس آنان با در نظر گرفتن خصوصيات افراد حوزه بر طبق دفتر مخصوص آن را ميان طلاب و مدرسين تقسيم مى كنند . در حوزه مشهد از طرف چند نفر از مراجع تقليد - كه دو نفر از آنان ساكن همين حوزه مى باشند - شهريه هايى از اين محل ميان طلاب و مدرسين تقسيم مى شود . هر يك از شهريه دهندگان داراى دفتر جداگانه اى است كه در آن نام طلاب و مدرسان حوزه علميه مشهد ثبت شده و در هر ماه قمرى يك مرتبه افراد مخصوصى كه از طرف شهريه دهندگان انتخاب شده اند و([ مقسم]) ناميده مى شوند از روى دفتر مبلغ معينى به محصلين و اساتيد مى پردازند . بعضى از شهريه ها مخصوص شركت كنندگان در يك درس معين است يعنى استاد ميان شاگردانش هر ماه مبلغى تقسيم مى كند ولى اكثر شهريه هاى حوزه علميه مشهد عمومى است و اختصاص به اصحاب يك درس معين يا اهالى يك شهر مخصوص يا ساكنين يكى از مدارس ندارد و به همه طلاب حوزه پرداخته مى شود .

1 - توضيح معناى خمس و سهم امام و شرايط و چگونگى تأديه آن و شرح مصارفى كه براى آن معين شده در فقه باب بزرگ و پربحثى را به وجود آورده كه در كتب فقهى([ كتاب الخمس]) ناميده مى شود .