گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد نسخه متنی

استدلالى تر و محققانه تر تعقيب مى گردد و بالاخره در دوره درس خارج چنانكه اشاره شد - يك مسأله فقهى با توجه به مهمترين نظراتى كه فقهاى بزرگ شيعه و احيانا فقهاى سنى درباره آن ابراز داشته اند و با بررسى ادله عقلى و نقلى اى كه مى توان به آن استدلال كرد مورد تحقيق قرار مى گيرد . اين رشته در حقيقت رشته تخصصى متخرجين همه حوزه هاى علمى شيعه است و بدين جهت از رشته هاى مقدماتى ( يعنى ادبيات و اصول ) بسى دامنه دارتر و گسترده تر است و معمولا احاطه و تسلط بر آن ساليان دراز به طول مى انجامد و محصلين علوم دينى پس از نيل به مقام اجتهاد و بى نياز شدن از حضور در مجلس درس باز دنباله فحص و تحقيق در مسائل و فروع اين علم را از دست نمى دهند . علوم عقلى - در حوزه علميه مشهد غير از رشته فقه و دو رشته مقدماتى آن ( ادبيات عرب و اصول فقه ) علوم عقلى يعنى منطق و كلام و حكمت نيز تدريس مى شود . فن منطق گذشته از آن كه مقدمه و وسيله اى براى فهم و درك كلام و حكمت است تا اندازه اى در شمار مقدمات علم فقه نيز محسوب مى گردد . بدين جهت محصلين علوم دينى در حوزه مشهد معمولا كتابهاى درسى اين فن را همراه با كتب درسى ادبيات عرب و در دوره اول درسهاى حوزه فرا مى گيرند . ولى حكمت و كلام دو رشته مستقل و داراى هدفى جداگانه اند و ارتباط با رشته فقه ندارند . در حال حاضر علم حكمت در حوزه مشهد چندان رواجى نداشته و حوزه درس قابل توجهى ندارد ولى علم كلام از مدتها پيش در اين حوزه تدريس مى شود .