6 - چگونگى نيل به درجه اجتهاد - گزارشی از سابقه تاریخی و اوضاع کنونی حوزه علمیه مشهد نسخه متنی

اساتيد بزرگ فقط به محصلين حوزه درس خود مى دهند و نيز شهريه هايى كه منحصرا به فضلاى حوزه داده مى شود هيچ يك متوقف بر امتحان نيست .

6 - چگونگى نيل به درجه اجتهاد

اجتهاد به معناى([ قدرت بر استخراج و استنباط احكام شرعى از ادله اربعه يعنى ([ : قرآن سنت اجماع و دليل عقل]) است . وقتى در كسى ملكه استنباط و اجتهاد به وجود آمد به او مجتهد مى گويند . اين قدرت فقط از راه ممارست و اشتغال جدى به تحصيل و تحقيق به دست مى آيد و دارا بودن استعداد و نيروى تحقيق و هوش خداداد در به وجود آمدن آن نقش مؤثرى دارد . براى نيل به درجه اجتهاد اندازه معينى از تحصيل وجود ندارد . ممكن است كسى در مدتى نسبة كوتاه مجتهد شود و به عكس كسانى با گذشت ساليان دراز نتوانند داراى چنين قدرتى شوند ولى مى توان گفت كه بطور متوسط 10 سال اشتغال مداوم به تحصيل و تحقيق پس از فراغت از مقدمات و دوره سطح براى رسيدن به اين درجه كافى است . طلاب مستعد حوزه علميه مشهد پس از چند سال تحصيل براى اين كه امكان نيل به اجتهاد را زودتر به دست آورند به حوزه هاى گرمتر و بزرگتر يعنى حوزه علميه قم و حوزه علميه نجف مهاجرت مى كنند و لذا بيشتر مجتهدين كنونى متخرجين آن دو حوزه مى باشند و حوزه علميه مشهد كمتر توانسته است مجتهد مسلم پرورش دهد . جواز اجتهاد - كه به معناى گواهى كتبى مجتهدين و اساتيد بزرگ بر اجتهاد يك فرد محصل است - امروزه بر خلاف زمان سابق چندان مرسوم