شیخ بهایی در آیینه عشق نسخه متنی

بى نظير بود.

بدين لحاظ ايران در زمان صفويه جاذبه فراوانى براى شيعيان گوشه و كنار گيتى كسب كرده بود و هر روز نيز بر آن افزوده مى شد.

مهربانى مردم و حمايت حكومتى از مهاجران شيعى به ايران چنان بود كه آنان كمتر تأثرات روحى و احساسى ناشى از جلاى وطن مألوف را حس مى كردند و حتى در پاره اى موارد ايران را وطن اصلى خود مى پنداشتند.

به هر حال شيخ بهاء الدين محمّد عاملى در نوجوانى (سيزده سالگى) به اتفاق پدرش شيخ عزالدين حسين عاملى و مادرش به ايران وارد شدند. پدر شيخ بهائى خود از مشايخ بزرگ جبل عامل و در فقه و تفسير و حديث دانشمندى سرآمد بود. شيخ عزالدين از شاگردان بنام شهيد ثانى (زين الدين على بن احمد عاملى جبلى) بود.

شيخ عزالدين در ايران مورد احترام و احتشام بى نظير قرار گرفت و در احياى مجدد نماز جمعه كه مدّتها مهجور مانده بود سعى و اهتمام فراوان نمود و به شيخ الاسلامى هرات و خراسان نايل گرديد.

شيخ بهائى در بدو ورود به ايران بسيار جوان بود اوضاع و احوال فرهنگى و اجتماعى پايتخت صفوى و قرابت پدرش به دربار شاه طهماسب و التفات و توجه بى اندازه شيخ زين الدين منشار موجبات شكوفايى استعداد نهفته او را فراهم ساخت. به زودى نبوغ فراوان بهاء الدين جوان آشكار شد و صيت سخن و آوازه قريحه سرشار وى زبانزد خاص و عام گرديد. شهرت بى اندازه وى دامنه ممالك اسلامى را نيز فرا گرفت و وى مورد توجّه بزرگان علم و دين واقع شد. ذكر خصوصيات و صفات و نبوغ بهاء الدين جوان در محافل و مجالس علمى و ادبى انتشار يافت و به زودى شهره آفاق گرديد.

در باب شرح احوال و آثار شيخ بهائى مطالب بسيار نگاشته شده كه هيچ كدام حق مطلب را ادا نكرده و بجاست محققان و دانش پژوهان ديگرى كمر همت ببندند و در معرفى شخصيت بى نظير و ابعاد متعدد آن بكوشند.

شيخ بهائى از جمله معدود دانشمندانى بود كه در اكثر علوم متداول زمان خويش دستى داشت. وى تفسير و حديث را نزد پدرش آموخت و حكمت و كلام را به خدمت شيخ عبداللّه مدرس يزدى درآمد و رياضى را نزد ملاعلى مذّهب و نيز ملا افضل قاضى فرا گرفت و علم طبّ را نزد حكيم عماد الدين محمود آموخت.

از خصوصيات اخلاقى شيخ بهائى علاقه فراوانش به فراگيرى همه علوم و هنر زمانه بود لذا در بيشتر رشته هاى علوم تأليفات فراوان دارد كه از جمله مى توان تأليفاتى در اخبار و احاديث تفاسير و اصول ادعيه و فقه و حكمت و رياضيات از وى برشمرد. بر اين مجموعه آثار حجيم و گرانبها ديوان اشعار فارسى و عربى او را نيز بايد افزود. اين همه اثر بيانگر ذوق و شور و شوق و جذبه هاى معنوى و روحانى وى مى باشد.

در باب اشعار و ويژگيهاى آن در جاى جداگانه اى بحث خواهد شد; همچنين در باب آثار ديگر شيخ شرح و توضيح كافى داده خواهد شد.

اگر چه شيخ بهائى را بيشتر با آثارى چون ديوان اشعار