و حـضرت خديجه (ع) ، و نيز اشعار آن حـضـرت در مـذمـّت ابـوجـهـل ( ابـولهـب)و غـيـره (52) و نيز ديوان
منتسب به آن حضرت .2 ـ سوگسروده هاى حضرت زهرا(س)در مرثيت پيامبر اكرم (ص) (53).3 ـ سـوگـسـروده هـاى امـام حـسـيـن (ع) در رثـاى امـام حـسـن مـجـتـبـى (ع) و حـرّ بن رياحى .(54)
4 ـ سـوگـسـروده امـام زيـن العـابـدين (ع) در رثاى امام حسين (ع) و افشاى مظالم دستگاه حكومتى يزيد(55).5 ـ سوگسروده حضرت زينب (س)پس از شهادت امام حسين (ع)(56).6 ـ سوگسروده حضرت امّ كلثوم (س)در رثاى امام حسين (ع) و شماتت بنى اميّه و اهالى كوفه (57).7 ـ سوگسروده زينب دختر عقيل بن ابيطالب (س)پس از ورود به مدينه (58).8 ـ شعر امام حسين (ع) به مناسبت صله دادن به معلّم فرزندش (59).9 ـ شعر امام حسن (ع) به هنگام آزاد كردن كنيزك خود در راه خدا(60).
تمثّلات معصومين (ع) به شعر شاعران عرب
يـكـى از دلايـل عـنـايـت مـعـصـومـيـن (ع) بـه اشـعـار ارزشـى و هـدفـمـنـد، تـمـثّل آنان بهابيات برگزيده اى از شعر شعراى عرب است كه براى پرهيز از اطاله كلام به نقل چند نمونه از اين گونه
تمثّلات ، بسنده مى شود:1 ـ تمثّل رسـول خدا(ص) به بيتى از ابوعقيل لبيد بن ربيعه عامرى (متوفّى 41 ه . ق)و دارنده مـعـلّقـه
مـعروف هشتاد و هشت بيتى ، و نواختن او با اين جمله : (اَصْدَقُ كلمَةٍ قالَتْهَا العرَب ، كلمة
لبيد)(61).يعنى : راست ترين سخنى كه عرب گفته است ، گفته لبيد است .2 ـ تمثّل امام على (ع) در خطبه شقشقيّه به بيتى از ابوبصير ميمون بن قيس معروف به اعشى كبير(62).3 ـ تـمـثـّل امـام حـسـيـن (ع) در روز عـاشـورا بـه شـعـرى از فـروة بن مسيك مرادى ، و نيز تمثّل آن
حضرت به پنج بيت از اشعار پندى يك شاعر عرب . سيّد على خان شيرازى به نقل از كتاب (خلق الانسان)نوشته
فاضل نيشابورى ، مى نويسد كه آن حضرت به هنگام وعظ و اندرز، غالباً از اين ابيات استفاده مى كردند(63).4 ـ تـمـثـّل امـام جـعـفـر صـادق (ع) بـه پنج بيت شعر از ابوذر غفارى ، و نيز به ابيات ديگرى از شعراى
عرب (64).5 ـ تمثّل امام موسى بن جعفر(ع) به بيتى از كعب بن مالك (65).6 ـ تـمـثـّل امـام عـلىّ بـن مـوسـى الرّضـا(ع) بـه شـعـر دعبل ، و نيز به سه بيت از شاعرى ديگر(66).7 ـ تمثّل امام حسن عسكرى (ع) به سه بيت از دو شاعر عرب به هنگام ديدار با عيسى بن شيخ در زندان (67).
رجزهاى عاشورايى امام حسين (ع) و اصحاب آن حضرت
حـضور پرشور رجزهاى عاشورايى و التهاب واژهْ واژه آنها را مى توان در متن خون نگار نـهضت كربلا باتمام وجود احساس كرد. باورهاى عميق و زلالى كه در اين رجزها موج مى زنـد، حـاكـى از غيرت ، حميّت ،
مروّت و شور عشق و شهادتى است كه در سرزمين كربلا و در روز عـاشـورا بـه اوج خـود رسـيد. اين گلخروش
ها را مى توان به شقايق هايى همانند كـرد كـه در دامـنـه سـرخ ْپـوش كـربـلا شـكـفـتـه انـد.مـتـاءسـّفـانـه حـوصـله تـنـگ اين مقال ، ما را از پرداختن به تمامى اين ارجوزه هاى ماندگار، باز
مى دارد و ناگزيريم به ذكر مآخذ معدودى از رجزهاى عاشورايى اكتفا كنيم و بگذريم :1 ـ رجز حضرت مسلم بن عقيل ، سفير امام حسين (ع) به هنگام رويارويى با سربازان محمّد بن اشعث فرستاده
عبيداللّه (68).2 ـ رجـز ابوثمامه صائدى حمدانى ، صحابى فداكار امير مؤ منان ، امام حسن مجتبى و امام حسين (ع) در روز
عاشورا(69).3 ـ رجزهاى متعدّد حضرت عبّاس ، علمدار كربلا(ع) در عاشورا(70).4 ـ رجزهاى امام حسين (ع) در روز تاسوعا و عاشورا(71).