شکوه شعر عاشورا در زبان فارسی نسخه متنی

ابـيـات چـهـارم ، پـنـجـم ، ششم و دهم اين غزل ، گيرايى عاطفى خاصّ خود را مرهون شيوه وقوع است .

علل رويكرد غزلسرايان معاصر به سبك وقوع :

اگـر (ويژگى هاى سبك وقوع)را در (زبان ساده و صريح) ، (بيان صميمى) ، (واقع ـ گـرايى)و توصيف حالات واقعى
بيدلانه به صورت (عريان)و پرهيز از (اغراق)در تـصـويـر حـالات (طـبـيـعـى)خـلاصـه كـنـيم ، علّت
رويكرد شاعران معاصر را ـ خصوصاً شاعرانى كه در حوزه شعر مقاومت و شعر عاشورا حضور جدّى دارند ـ به
اين شيوه بيانى درخواهيم يافت .

در سـبـك وقـوع ، مهمترين شاخصه اى كه وجود دارد حضور يك (عشق زمينى)است كه حالات (بيدلانه)را سبب مى
شود و شاعر در توصيف اين (حالت بيدلانه)با پرهيز از (تعقيد) و (غـموض)و (اغراق) هاى آن چنانى از زبانى
ساده و بيانى صميمى و نزديك به زبان مـحـاوره سـود مـى جـويـد و حـالات (طـبـيـعـى)و
(مـلمـوس)بـيـدلانـه را بـه مسائل (ذهنى)نمى آلايد و سعى در روايت (واقعه)دارد، واقعه اى كه فكر و ذكر
او را به خـود مـشـغـول داشـتـه اسـت و مـا كـه در جـريـان جـنـگ تـحـمـيـلى و هـشـت سـال دفـاع
مـقـدّس ، حـضـور عشق (آسمانى)را سنگر به سنگر و صحنه به صحنه به تماشا نشسته ايم و شاعر زمانه ما كه
دوش به دوش رزمندگان ، اين جلوه هاى روحانى را بـه صـورت (عينى)و (ملموس)و بدون هيچ حجاب بازدارنده اى
تجربه مى كرد و آثار ايـن (عـشـق هـاى آسـمـانـى)را در وجـود خـطْ شـكنان صف مقدمّ، متبلور مى ديد و
راز جانبازى بـيـدلانـه آنـان را در مـكـتـب عـاشـورا جستجو مى كرد، به ارتباط تنگاتنگ اين صحنه
هاى بـديـع و شـورانـگـيز با صحنه هاى بى بديل عاشورا پى برد و خواسته و ناخواسته خـود را در جـاذبـه
هـاى فـراگـيرى غوطه ور ديد كه در جاىْ جاى صحنه هاى جنگ تحميلى موج مى زد. شاعر زمانه ما براى تبيين
اين شيفتگى ها و شورآفرينى ها نياز به ابزارى داشـت تـا او را در بـه تـصـويـر كـشـيـدن
(واقـعـه)يارى كند، واقعه اى كه در (وطن)او اتّفاق مى افتاد ولى ريشه در كربلا داشت و كدام سبك شعرى جز
سبك وقوع مى توانست اين (ابزار كلامى)و (شيوه بيانى)را در اختيار او قرار دهد؟
تـوفـيـق شـاعرانى كه در دو دهه اخير با استفاده از شاخصه هاى سبك وقوع به آفرينش آثـار عـاشـورايـى
پـرداخته اند در مقايسه با ديگر شاعران ، هنگامى احساس مى شود كه غـزل هـاى عـاشـورايـى آنان را
منصفانه مرور كنيم و ميزان تاءثيرپذيرى خود را از آثار آنان بسنجيم .

مـطـلبـى كـه در پـايـان ايـن بـحـث بـايـد بـه آن پـرداخـت ، جـواب بـه ايـن سـؤ ال اسـت كـه آيـا
شـاعـران زمـانـه مـا بـا اطـّلاع از چـنـد و چـون سـبـك وقـوع ، بـه اسـتـقـبـال آن رفته اند؟!
منطقى ترين پاسخى كه براى اين پرسش مى توان ارايه كرد ايـن اسـت كـه چـنـيـن اطمينانى وجود ندارد
ولى مى توان گفت كه شعر مقاومت خواه ناخواه در مسيرى قرار گرفت كه سه سده پيش قافله (وقوع)از آن عبور
كرده بود. شعر مقاومت در طـول ايـن مـسـيـر تـوانـسـتـه اسـت با كاروان شعر عاشورا همراه باشد و خود
را از فرات كربلا سرشار سازد.

2ـ 1 ـ سبك واسوخت

(واسوخت)نوعى از (سبك وقوع)است با همان طرز بيان و صراحت گفتار و واقع گويى كـه شـاعـر بـه خـاطـر
شكست در عشق و عدم كاميابى ، از (استغنا) به (غنا) و از (نياز) به (نـاز) روى مـى آورد و بـه جـاى
(تـعـريـف)بـه (سـرزنـش)از (دوسـت)مـى پـردازد و (بيوفايى)او را با (بيوفايى)پاسخ مى دهد.

معناى لغوى (واسوخت) :

(واسـوخت)مصدر مرخَّم از (واسوختن)به معناى : وازدن ، واخوردن ،وارفتن ، اعراض كردن و روى برتافتن است
.

قـدسـى مـشـهـدى بـه هـنگام سرايت شعله شمع به پيراهن جهان آرا بيگم ( دختر شاهجهان پادشاه هند كه
داراى ابيات برگزيده اى است) ، مرتجلاً مى سرايد:

يعنى : پروانه به خاطر گستاخى (زبانه شمع) ، از عشق او دلسرد شده و او را رها كرده است .