رقم سازى كه اين زيبا رقم زد
چه نام ست اين ؟ كه پيش اهل بينش
شده نقش نگين آفرينش (318)
نوشت اوّلْ سخن : نام محمّد
شده نقش نگين آفرينش (318)
شده نقش نگين آفرينش (318)
كـوتـاه عـروضـى انـد. بـراى نـمـونـه مـى تـوان از دو مثنوى عرفانى زبدة الاسرار صفى اصفهانى و
گنجينة الاسرار عمّان سامانى نام برد.مثنوى زبدة الاسرار بر وزن (فاعلاتن ، فاعلاتن ، فاعلات)مبتنى است :
مطلع ديوان اسرار قديم
هست بسم اللّه الرحمن الرّحيم (319)
افتتاح او، به باب رحمت است (320)
افتتاح او، به باب رحمت است (320)
افتتاح او، به باب رحمت است (320)
كيست اين پنهان مرا در جان و تن
كز زبان من همى گويد سخن (321)؟
كز زبان من همى گويد سخن (321)؟
كز زبان من همى گويد سخن (321)؟
ترتيب بر وزن ليلى و مجنون و خسرو و شيرين حكيم نظامى است :
گويند شبى ز روز بهتر
برقى كه بُراق نام او بود
عالم ، همه نيم گام او بود(322)
وز گوهر شب فروز، بهتر
عالم ، همه نيم گام او بود(322)
عالم ، همه نيم گام او بود(322)
به نام آنكه جان و عقل هشيار
به نام او كنند آغاز هر كار(323)
به نام او كنند آغاز هر كار(323)
به نام او كنند آغاز هر كار(323)
دهـلوى نـيز داراى اوزان كوتاه عروضى اند: مثنوى (عرفان) ، بر وزن (فاعلاتن ، مفاعلن ، فعلان :)
عشق از مشت خاك آدم ريخت
آن قَدر خون ، كه رنگ عالم ريخت (324)
آن قَدر خون ، كه رنگ عالم ريخت (324)
آن قَدر خون ، كه رنگ عالم ريخت (324)
به نام آنكه دل ، كاشانه اوست
نفَس ، گرد متاع خانه اوست (325)
نفَس ، گرد متاع خانه اوست (325)
نفَس ، گرد متاع خانه اوست (325)
:
طپشْ فرسود شوقِ نالهْ تمثال
ز تحريك نفس ، وامى كند بال (326)
ز تحريك نفس ، وامى كند بال (326)
ز تحريك نفس ، وامى كند بال (326)
خوش آن دم كه در بزمگاه قِدم
ميى بود بى نشئه كيف و كم (327)
ميى بود بى نشئه كيف و كم (327)
ميى بود بى نشئه كيف و كم (327)