معناى خاص سنت - سیمای مخبتین نسخه متنی

و هيچ جايگاه ، ثبات وجودى و نقش مثبتى در جامعه نخواهند داشت ^(944) و جز لعنت و تنفر از خود باقى نمى گذارند، در روايتى على عليه السلام سنت و بدعت را تفسير فرموده است كه : *((*سنت آن چيزهايى است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله بنيان گذاردند و بدعت آن چيزهايى است كه بعد از ايشان - بدون اينكه در قرآن و سخن پيامبر باشد - ايجاد شد^(945)*))*.

در رابطه با پاداش بنيان گذار سنت و بدعت امام باقر عليه السلام مى فرمايد: *((*هر بنده اى از بندگان خدا كه روش ‍ هدايتى را بنيان گذارد براى او پاداشى است مانند پاداش كسى كه به آن عمل كند و بدون اينكه از پاداش ايشان كم شود و هر بنده اى از بندگان خدا روش ضلالتى را بنيان گذارد مانند گناه كسى كه به آن عمل كرده است بر عهده او خواهد بود بدون اينكه از گناه ايشان كم شود^(946)*))*.

معناى خاص سنت

با توجه به معناى سنت آن گونه كه بيان شد و اينكه سنت از ديدگاه وحى همان روش زندگى حقيقى است در اين عالم براى انسان به گونه اى كه كاملا منطبق با فطرت او و جهت دادن تمامى تمايلات وجودى او به سوى كمال مطلق باشد تا سعادت ابدى او را تاءمين نمايد و اينكه اين روش منحصر به روش انبياء عليهم السلام است كه اكمل ايشان نبى گرامى اسلام صلى الله عليه و آله مى باشد، براى سنت معانى خاص ترى نيز شده است كه به بعضى از آنها كه مناسب با اين بحث است اشاره مى شود:

الف : گاهى سنت گفته مى شود و مراد از آن سخنان يا فعل و يا تقرير پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در ابواب مختلف معارف دين است چه نسبت به عقايد يا اخلاقيات و يا احكام عملى ، اعم از واجبات ، محرمات ، مستحبات و مكروهات ... كه اين معنا در كلمات ^(947) على عليه السلام مكرر آمده است .

ب : سنت در اصطلاح فقها به سخنان يا فعل و يا تقرير پيامبر اكرم و ائمه عليهم السلام گفته مى شود كه يكى از ادله استنباط احكام است .

ج : سنت آن اعمال خاصى است در ابعاد مختلف زندگى اعم از عبادات ، معاملات ، زندگى خانوادگى ، آداب خوردن ، آشاميدن ، مسافرت ، نظافت و زينت كردن و امور ديگرى كه انسان در زندگى به آن مبتلاست به گونه اى كه اين اعمال واجب شرعى نيست لكن كسانى كه بخواهند از ايمان بالاتر و تعبد بيشترى برخوردار باشند آنها را پياده مى كنند، اين روشهاى خاص از سيره عملى رسول خدا صلى الله عليه و آله حكايت مى كند كه يا آن حضرت به آن امر كرده اند و يا ائمه عليهم السلام آنها را از آن حضرت نقل كرده اند، ممكن است مراد از اتصاف به سنن اولياى الهى در اين زيارات شريفه اين گونه روشها به طور خاص بوده باشد همان طور كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در وصيتشان به على عليه السلام مى فرمايد: السادسة ، الاخذ بسنتى فى صلاتى و صومى و صدقتى ... فان لم تفعل فلا تلومن الا نفسك ^(948)، *((*ششمين از وصايا، عمل كردن به سنت من در نماز و روزه و صدقه ام مى باشد (پس از بيان اين روشها مى فرمايد) پس اگر آنها را انجام ندادى جز خودت را ملامت مكن *))* همان طور كه از سيره ائمه عليهم السلام آشكار است ايشان به آن روشها دقيقا عمل كرده و از تابعين حقيقى آن حضرت محسوب مى شدند و امام صادق عليه السلام نيز فرموده است كه : انى لاكره للرجل ان يموت و قد بقيت خلة من خلال رسول الله صلى الله عليه و اله لم يات بها ^(949)، *((*من دوست ندارم كه انسانى بميرد در حالى كه صفتى از صفات رسول خدا صلى الله عليه و آله باقى مانده باشد كه آن را انجام نداده است *))* اين سنن در كتابهاى حديثى ذكر شده و جامع ترين كتابى كه به نظر مى رسد تاكنون نوشته شده و تمامى آنها را جمع آورى كرده است كتاب سنت النبى صلى الله عليه و آله تاءليف بزرگترين مفسر قرآن كريم آية الله العظمى حضرت علامه طباطبايى رضوان الله تعالى عليه است كه حجة الاسلام و المسلمين جناب آقاى فقهى آن را ترجمه كرده و به آن اضافاتى را ملحق كرده است .

فصل دوازدهم : دورى از اخلاق دشمنان خدا

مفارقة لاخلاق اعدائك

شناخت دشمنان خدا

با توجه به مطالب فراز گذشته ، مشخصات كلى دشمنان خداوند متعال شناخته مى شود، و آن اينكه تمامى موجودات بويژه انسان ارتباط خاصى از نظر وجود و شئون وجوديه به خداوند متعال دارند و كمال انسان تنها در شناخت اجمالى اين رابطه است اولا و سپس با فرامين حق و اوليائش اين رابطه را اظهار كردن است