حجت خداوند بر بندگان   و حجته على عباده - سیمای مخبتین نسخه متنی

قرآن كريم اين صفت را در چند مورد^(56) نسبت به رسولان الهى مطرح مى نمايد، زيرا رسولان خداوند يكى از مصاديق روشن مخلصين (بفتح لام ) مى باشند كه شيطان به آنها دسترسى نداشته و نمى تواند آنها را اغواء كند و قرآن از قول شيطان نقل مى كند كه : فبعزتك لاغوينهم اجمعين الا عبادك منهم المخلصين للّه ^(57):

*((*- خداوندا! - به عزتت سوگند كه حتما همه مردم جز بندگان پاك شده تو را اغواء و گمراه مى كنم *))*، ائمه عليهم السلام نيز طبق برهان عقلى و دلائل نقلى بايد از هر جهت مورد وثوق خداوند متعال بوده و از دستبرد هوى نفس و شيطان مصون باشند تا بتوانند راه انبياء را ادامه داده و موجب اطمينان مردم گردند و اهداف انبياء باطل نشود، پس ‍ هنگامى كه زائر در برابر يكى از حضرات ائمه عليهم السلام مى ايستد اگر توجه به مقام امنى كه ايشان دارند داشته باشد و به يكى از معانى اسلام ، به ايشان سلام دهد ارتباط روحى خود را با حقيقت ايشان برقرار نموده است .

حجت خداوند بر بندگان  
و حجته على عباده

معانى حجت بودن امام

حجت به معناى دليل و برهان است و دليل بودن ائمه عليهم السلام بر بندگان ممكن است چند معنا داشته باشند.

اول : اينكه خداوند به مقتضاى حكمتش بشر را براى رسيدن به كمال مطلق آفريده است ، و لازمه اين امر فرستادن افرادى است كه راه رسيدن به كمال را براى او بيان كنند و در غير اين صورت بشر با تمامى قواى خود از پى بردن به راه كمال مطلق ، عاجز بوده و همچنين هدفى كه بر خلقتش استوار است لغو مى شد و اين منافى با حكمت الهى است ، و ضمنا راه براى اعتراض انسان بر خداوند متعال باز مى بود كه چرا افرادى را براى ما نفرستادى تا راه رسيدن به هدف از خلقت را بيان كنند، لذا قرآن كريم مى فرمايد: رسلا مبشرين و منتذرين لئلا يكون للناس على الله حجة بعد الرسل ^(58): *((*ما انبياء را بشارت دهنده - به سعادت - و بيم دهنده - از شقاوت - فرستاديم ، تا اينكه مردم حجتى بر خداوند بعد از فرستادن رسولان نداشته باشند*))*.

پس رسولان الهى براى رساندن بشر به كمال از طرف خداوند حجت و دليل بر بندگان هستند و لذا گفتار و اعمال آنان مورد تاءييد كامل خداوند بوده و ايشان هيچ گونه عذر و بهانه اى براى بشر باقى نمى گذارند.

و ائمه عليهم السلام نيز به سبب جانشينى از نبى گرامى اسلام ، از سوى خداوند حجت بر بندگان هستند و اعمال و گفتار آنان نيز حجت است . از اين جهت امام رضا عليه السلام از امام صادق عليه السلام نقل مى كند كه فرمود: ان الحجة لاتقوم لله عز و جل على خلقه الا بامام حتى يعرف ^(59) *((*همانا حجت خداوند عز و جل بر بندگانش جز به امام شناخته شده تمام نمى شود*))*.

و كمال حكمت الهى بر بندگان اقتضاء دارد كه وسايل رشد انسانها را قبل از پيدايش آنها و با پيدايش آنها و با انتهاى خلقتشان ، ايجاد كند تا حجت بر آنها تمام شود از اين جهت امام صادق عليه السلام فرمود: الحجة قبل الخلق و مع الخلق و بعد الخلق ^(60) *((*حجت خداوند قبل از خلقت و با آن و بعد از آن مى باشد*))*.

دوم : اينكه انبياء و ائمه عليهم السلام نه فقط در دنيا حجت بر بندگان خدا هستند بلكه در آخرت نيز نسبت به كسانى كه با فرمايشات ايشان مخالفت كرده و در عذاب الهى بسر مى برند، حجت خداوند هستند و به گناهكاران گفته مى شود: يا معشر الجن و الانس الم ياءتكم رسل منكم يقصون عليكم اياتى و ينذرونكم لقاء يومكم هذا قالوا شهدنا على انفسنا ^(61)، *((*اى جمعيت جن و انسان آيا رسولانى از ميان شما آيات مرا نزد شما بيان نكردند و شما را ملاقات اين چنين روزى نترساندند؟ مى گويند: (بله ) بر ضرر خودمان گواهى مى دهيم *))*.

و در توصيف ائمه عليهم السلام در جاى ديگر مى خوانيم : و حجج الله على اهل الدنيا و الاخرة و الاولى ^(62) *((*و شما حجتهاى خداوند هستيد بر اهل دنيا و آخرت و اين جهان *))*.