بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
بخشندگيش همراه با رحمت و بردبارى و لطف و شكرگزارى ، از بنده مى باشد و همچنين پنج مورد خود را با صفت غفار يعنى بسيار بخشنده معرفى نموده است و ثالثا نه تنها تصريح به وسعت مغفرتش كرده ^(1433) بلكه بندگان را امر به سرعت ^(1434) و سبقت ^(1435) به سوى معفرتش نيز كرده است و همچنين نه تنها نويد به مغفرت تمامى گناهان را داده بلكه مى فرمايد: و من يعمل سوءا او يظلم نفسه ثم يستغفر الله يجد الله غفورا رحيما^(1436)، *((*هر كس كه كار بد انجام دهد يا به خويش ظلم كند سپس از خداوند طلب مغفرت كند، خدا را بخشنده مهربان مى يابد*))*، از اين جهت نه تنها نبايد بين گناهان خود و مغفرت الهى مقايسه اى كرد همان طور كه امام سجاد عليه السلام مى فرمايد: و لمغفرتك و رحمتك اوسع من ذنوبى ^(1437)، *((*براستى مغفرت و رحمتت از گناهانم وسيع تر است *))* بلكه با اعمال ما نيز قابل مقايسه نمى باشد و به آنها نمى توان دل بست و فقط به رحمت و مغفرت الهى بايد دل خوش بود كه دست ما را بگيرد و نجات دهد و اعمال را به عنوان وظيفه بايد انجام داد كه زمينه نجات و تكامل است همان طور كه امام سجاد عليه السلام مى فرمايد: و انى بمغفرتك و رحمتك اوثق منى بعملى ^(1438)، *((*و همانا من به مغفرت و رحمتت مطمئن تر هستم تا به عملم *))* بنابراين نبايد از استغفار كردن غافل بود زيرا به فرموده پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله لكل داء دواء و دواء الذنوب الاستغفار^(1439)، *((*براى هر دردى دوايى است و دواى گناهان استغفار كردن است *))* و آن سبب معطر شدن روح انسان مى شود همان طور كه على عليه السلام مى فرمايد: تعطروا بالاستغفار لاتفضحنكم روائح الذنوب ^(1440)، *((*به واسطه استغفار معطر كنيد خود را تا بوهاى گناهان شما را رسوا نگرداند*))* و كثرت استغفار آن قدر مطلوب است كه راوى به امام جواد عليه السلام عرض مى كند چيزى به من ياد دهيد كه وقتى آن را گفتم در دنيا و آخرت با شما باشم حضرت به خط مباركشان نوشتند: *((*زياد سوره قدر را بخوان و لبهايت را مرطوب نگه بدار^(1441)*))* و تنها براى محو شدن گناهان نيز مفيد نيست بلكه براى برطرف شدن گرفتاريهاى مادى از قبيل رزق و برطرف شدن امراض و بچه دار شدن نيز مفيد است همان طور كه راوى به امام باقر عليه السلام از نداشتن فرزند درد دل كرد حضرت فرمود: *((*در هر روز و در هر شب صد مرتبه استغفار كن زيرا خداوند عز و جل مى فرمايد: از پروردگارتان طلب آمرزش كنيد زيرا او بسيار بخشنده است ... و تا شما را به اموال و فرزندان كمك كند*))*^(1442) و در روايات ديگر آمده است كه راوى پس از اين تعليم ، استغفار كرد و داراى فرزندان بسيارى شد، البته با شنيدن اين حقايق نبايد استبعاد كرد زيرا بين حوادث عالم و اعمال ما روابطى وجود دارد - از ديدگاه كتاب و سنت - كه ما آنها را درك نمى كنيم بفهمانند و بايد آن را تعبدا پذيرفت و عمل كرد و نيز براى آمرزش گناهان بايد شرايط توبه محقق باشد لكن اگر تمامش هم محقق نبود نبايد از اصل استغفار غافل شد، زيرا آن ، توفيق براى توبه حقيقى را فراهم مى كند و نورانيتى ايجاد مى كند تا طلب آمرزش به حقيقت بپيوندد، و از اين جهت است كه اين همه اذكار استغفار در اوقات و مكانهاى مختلف و به مناسبتهاى گوناگون از اعمال نمى باشد و هر كسى به حسب مرتبه ايمانى خود يك نوع غفلتى از مقام ربوبى دارد همان طور كه قبلا در اقسام توبه گفته شد و استغفار آثار نقصها و غفلتها را از بين مى برد از اين جهت امام صادق عليه السلام مى فرمايد: ان رسول الله صلى الله عليه و آله كان يتوب الى الله و يستغفره فى كل يوم و ليلة ماءة مرة من غير ذنب ، ان الله يخص اولياءه بالمصائب ليوجرهم عليها من غير ذنب ^(1443)، *((*رسول خدا صلى الله عليه و آله در هر روز و شب به سوى خدا توبه مى كرد و صد مرتبه استغفار مى كرد بدون انجام گناهى ، زيرا خداوند اوليائش را به مصيبتها اختصاص داده است تا ايشان را بر آنها پاداش دهد بدون ارتكاب گناهى *))*، و امام باقر عليه السلام نيز مى فرمايد: من احب عبادالله الى الله المحسن التواب ^(1444)، *((*از محبوب ترين بندگان خداوند به سوى او، انسان نيكوكار توبه كننده است *))* و امام سجاد عليه السلام نيز مى فرمايد: و ان احب عبادك اليك من ... جانب الاصرار و لزم الاستغفار^(1445)، *((*و از محبوب ترين بندگانت به سوى تو كسى است كه ... از اصرار بر گناه دورى كند و ملازم با استغفار باشد*))*.پس حالت استغفار داشتن براى مؤ من همواره مطلوب است هر چند كه در بعضى از اوقات مانند ماههاى حرام و سحرها^(1446) و بعضى از مكانها مانند مسجد و كعبه و مزار پيامبر اكرم و ائمه عليهم السلام به سبب شرافت زمان و مكان استغفار مطلوب تر و مؤ ثرتر است .