آثار صبر در بلا - سیمای مخبتین نسخه متنی

نشاندهيد و صبرتان كم باشد صد نفر در مقابل دويست نفر غلبه خواهد كرد^(645)*))*، بنابراين سستى و دلتنگى و خشمگين شدن در برابر بلاها مقاومت انسان را كم كرده و آنها او را از پاى درآورده و تاءثير نامطلوب در وجودش گذاشته و به نيستى مى كشاند.

آثار صبر در بلا

صبر در برابر بلاها علاوه بر مزيت صاحبش نسبت به اتصاف به اين صفت ، داراى آثار مختلفى است كه عبارتند از:

1- آثار دنيايى :

تمامى اوصاف كريمه نفسانى داراى آثار مطلوب دنيايى است اعم از فردى يا اجتماعى ، صفت صبر نيز اين چنين است از جمله آثار دنيايى آن كه از فرمايشات على عليه السلام استفاده مى شود: پيروزى ، يارى شدن ، تسليم شدن دشمن ، رسيدن به اهداف دنيائى ، توانمند شدن در اراده و عزت يافتن ^(646).

2- آثار روحى و آخرتى :

اين صفت كريمه علاوه بر آثار دنيايى كه موجب آسايش دنياى انسان مى شود و مهم تر از آن داراى آثار روحى و آخرتى است كه عبارتند از:

الف - اساس ايمان : ايمان به خداوند در مقام عمل و در برخورد با امور مختلف زندگى ، اگر برخورد مطابق با اعتقاد صحيح قلبى باشد شكل گرفته و تثبيت مى شود و اگر با آن مطابق نباشد متزلزل مى شود. بنابراين انسان مؤ من هنگام نزول بلاها، آنها را مستقل در تاءثير ندانسته بلكه مصلحت الهى را در نزول آنها دخيل دانسته و با اتكاء به خداوند در رفع آنها مى كوشد و اگر رفع نشد ايمانش به خداوند در مصلحت بودن بلا بيشتر مى شود، از اين جهت على عليه السلام مى فرمايد: *((*صبر اساس ايمان است *))* و نيز: *((*صبر ثمره ايمان است *))* و نيز: *((*از گنجينه هاى ايمان صبر بر مصايب است *))* و نيز: *((*ايمانى مانند صبر نيست *))*^(647).

ب - همراهى و محبت خداوند: خداوند متعال از جهت احاطه وجودى همراه و معيت وجودى با تمامى موجودات دارد چنانچه مى فرمايد: الا انه بكل شى ء محيط ^(648)، *((*آگاه باشيد كه خداوند بر هر چيزى احاطه دارد*))* و نيز:

و هو معكم اينما كنتم ^(649)، *((*او با شماست هر جا بوده باشيد*))* لكن يك همراهى خاصى با بعضى از انسانها دارد كه آن مزيتى را براى ايشان ايجاب مى كند و آن يا به معناى كمك كردن خداوند ايشان را مى باشد و يا به معناى برطرف كردن موانع درك نسبت به خداوند متعال است از قلب ايشان ، كه با برطرف شدن آن موانع ، احاطه و معيت خداوند را به اندازه ظرفيت وجودى خويش درك مى كنند و شايد معناى محبت خداوند نسبت به ايشان نيز همين معنى باشد كه بيان شد، از اين جهت مى فرمايد: و اصبروا ان الله مع الصابرين ^(650)، *((*و صبر پيشه كنيد زيرا خداوند با صابران است *))* و نيز: والله يحب الصابرين ^(651)، *((*و خداوند صابران را دوست دارد*))*.

و شايد معناى صلوات و رحمت الهى بر ايشان و هدايت يافتنشان كه در آيه 157 سوره بقره ذكر شده است اين حقيقت باشد كه بيان شد.

ج - پاداش نيكو: خداوند متعال به واسطه عنايتش به بندگان شايسته ، علاوه بر مواهب روحى در دنيا به ايشان ، تفضلهايى نيز در عالم آخرت به ايشان مى فرمايد كه از جمله :

بهترين ^(652) پاداشها به صابران و نيز رسيدن ^(653) ايشان به پاداش مكرر، و همچنين برخورد سلامت گونه فرشتگان الهى ^(654) با ايشان مى باشد.

د - اعطاء مقامات الهى : يكى از آثار بسيار مهم صبر، عنايت بعضى از مقامات معنوى است به واسطه آن به افراد خاصى ، مانند مقام امامت به انبياى بنى اسرائيل چنانچه خداوند مى فرمايد: و جعلنا منهم ائمة يهدون بامرنا لما صبروا و كانوا بآياتنا يوقنون ^(655)، *((*و از بنى اسرائيل امامانى را قرار داديم كه هدايت به امر ما مى كردند هنگامى كه صبر كرده و به آيات ما يقين داشتند*))*.

و همچنين مقام رسالت اقتضاى اين صفت را دارد همان طور كه مى فرمايد: فاصبر كما صبر اولوا العزم من الرسل ^(656)، *((*صبر كن همان طور كه رسولان اولوالعزم صبر كردند*))*.

نتيجه بحث

با توجه به مطالب ذكر شده در اين فراز، به اين نتيجه مى رسيم كه ماهيت دنيا ملازم است با وجود ناملايمات و گرفتاريها و اين براى امتحان بشر است كه در هر درجه اى از توجه و درك قرار دارد از آنها استفاده كرده يا در اصل ايمان آوردن به خداوند و يا در ازدياد ايمانش و در نهايت هر مقدار همت انسان بالا باشد در رسيدن به كمالات ، ابتلاء او به مصائب بيشتر است تا مقاومتش آزموده شود، در عين حال