آثار شكر نكردن - سیمای مخبتین نسخه متنی

قاصر بود پس بايد او را مدح نيكو كند و اگر زبانش از اين كار ناتوان بود، بايد نعمت را شناخته و نعمت دهنده را دوست بدارد و از اين كار كوتاهى كرد - از تمامى اينها قاصر بود - اهليت نعمت را ندارد*))*.

3- تشكر خداوند از انسان شاكر: يكى از آثار بسيار مهم شكر نعمتهاى حق تعالى و اداى حقوق او آن است كه خداوند از روى تفضلش از چنين انسانى تشكر كرده به گونه اى كه شكر خداوند از بنده غير از شكر بنده از خداوند خواهد بود چنانچه در قرآن مى فرمايد: ما يفعل الله بعذابكم ان شكرتم و آمنتم و كان الله شاكرا عليما ^(699)، *((*خداوند چكار دارد به عذاب شما اگر شكر كنيد و ايمان آوريد و خداوند شاكر آگاه است *))* البته در موارد ديگرى قرآن كريم ^(700) خداوند متعال را نسبت به بندگانى شكور معرفى كرده است كه بازگشت آن نيز به معنايى كه گفته شد مى باشد، شايد شاكر بودن خداوند متعال نسبت به بندگان شاكرش اين باشد كه براى ايشان پرده از نعمتش برداشته و نعمت را عين فقر به منعم مى بينند به گونه اى كه منعم از آن جدا نبوده و در حقيقت منعم را با نعمت مى بينند.

4- انعام به ديگران : يكى از نشانه هاى شكر نعمتهاى الهى آن است كه صاحبش از آنها نسبت به ديگران منعى نداشته باشد تا دوام نعمت برايش ‍ تضمين شود از اين جهت على عليه السلام مى فرمايد: احسن شكر النعم الانعام بها ^(701)، *((*نيكوترين شكر نعمتها انعام كردن آنهاست *))* و نيز مى فرمايد: اذا انعمت بالنعمة فقد قضيت شكرها ^(702)، *((*وقتى كه نعمت را به ديگرى دادى بتحقيق شكر آن را انجام داده اى *))*.

5- جلوگيرى از نزول بلا: شكر كردن علاوه بر جلب نعمتهاى ديگر، مانع از رسيدن بلا و عذاب بر صاحبش مى شود همان طور كه على عليه السلام مى فرمايد: شكر النعم عصمة من النقم ^(703)، *((*شكر نعمتهاى الهى بازدارنده از نقمتها و عذابها مى شود*))*.

آثار شكر نكردن

با دقت در آيات و روايات به دست مى آيد كه شكر نكردن منعم براى نعمتش علاوه بر اينكه از نظر عقلا نشانه نفهمى و بى شخصيتى و پستى شخصى نعمت داده شده مى باشد همان طور كه امام سجاد عليه السلام مى فرمايد: *((*حمد براى خدايى است كه اگر بندگانش را از شناخت ستايشش نسبت به منتهاى پياپى و ريزش نعمتهاى زيادش بر آنها، منع مى كرد، ايشان در نعمتهايش تصرف كرده و او را ستايش نمى كردند و در رزقش توسعه مى دادند و شكرش را نمى كردند و اگر اين طور مى شدند حتما از مرز انسانيت به مرز چهارپايان خارج شده و همان طور مى شدند كه خدا توصيف مى كند: ايشان جز چهارپايان نيستند بلكه گمراه ترند^(704)*))*.

آثارى نيز بر آن مترتب مى شود كه مهم ترين آنها عبارتند از:

1- زوال نعمت : همان طور كه فضايل اخلاقى آثار دنيايى و آخرتى مطلوبى دارند رذايل اخلاقى نيز آثار نامطلوبى دارند. يكى از آثار مهم عدم شكر، زايل شدن آن نعمت است معناى آن اين نيست كه آن نعمت براى صاحبش ‍ معدوم شود بلكه اگر نسبت به او از خاصيت هم بيافتد مانند زايل شدن است و در اين هنگام عذابش براى او سخت تر است و اين تبديل نعمت به نقمت مى باشد. مانند كسى كه زخم معده دارد با اينكه سر سفره رنگين خود مى نشيند و مى بيند ديگران از آن بهره مند مى شوند لكن چون خودش ‍ محروم است براى او ديدن اين منظره دردناك است ، از اين جهت قرآن كريم چنين حالتى را كفر ناميده است ، و لئن كفرتم ان عذابى لشديد ^(705)، *((*و اگر كفر ورزيد همانا عذابم شديد است *))*، زيرا نعمت را از ارتباطش با منعم پوشانده است . على عليه السلام نيز مى فرمايد: زوال النعم بمنع حقوق الله منها و التقصير فى شكرها ^(706)، *((*زايل شدن نعمتها به واسطه ندادن حقوق خداوند است از آنها، و تقصير در اداى شكر آنهاست *))*، و حضرت صادق عليه السلام نيز مى فرمايد: احسنوا جوار النعم و احذروا ان ينتقل عنكم الى غيركم ، اما انها لم ينتقل عن احد فكادت ان ترجع اليه ، قال : و كان اميرالمؤ منين عليه السلام يقول : قل ما ادبر شى ء فاقبل ^(707)، *((*همسايگى نعمتها را نيكو بداريد و بپرهيزيد از اينكه شما به غير شما منتقل شود، آگاه باشيد كه هيچ گاه آن ، از كسى منتقل نمى شود كه دوباره به او برگردد. على عليه السلام مى فرمود: كم مى شود چيزى كه پشت كرد دوباره روى كند*))* اين سخنان نسبت به تمامى نعمتهاى الهى است بويژه نعمتهاى معنوى و حالات روحى كه اگر حاصل شدند و شكر آنها انجام نشد تداوم پيدا نمى كنند و از انسان گرفته مى شوند.

2- شهادت نعمت بر ضرر صاحبش : شكر نكردن نسبت به نعمتها علاوه بر اينكه موجب زوال آن و انتقالش به ديگران مى شود. - كه اين خود يك عقوبتى است بر صاحبش همان طور كه على عليه السلام فرموده است موجب مى