سیمای مخبتین نسخه متنی

حفظ كن *))*.

و در جايى علت افتادن در جهنم را براى جهنميان از زبان ايشان ، تعقل نكردن و نشنيدن كلام حق بيان مى كند.^(740) پس از اولين و مهم ترين سبب تذكر انسان به كار بستن عقلش مى باشد كه امام صادق عليه السلام آن را حجت باطنى بين انسان و خدا معرفى كرده ^(741) و امام باقر عليه السلام آن را ملاك ثواب و عقاب دانسته است ^(742). هر كس اين حجت باطنى را به كار اندازد و ميل فطرى اصيل حقل طلبى و حقيقت جويى را به طور صحيح به كار بندد حتما حق را درك كرده و حق بودن جهان و خويشتن را مى فهمد و ارتباط آن را با حق مطلق و خداوند متعال مى يابد. همان طور كه آيه فوق و آيه 8 سوره روم به اين معنى نيز دلالت مى كند.

ب - بيدارى از يادآورى كنندگان : خداوند متعال براى بشر دو حجت ^(743). راهنما مقرر كرده است كه هر يك محدوده و كابرد معينى دارند كه آنها عبارتند از عقل و انبياء رسولان خداوند، كاربرد عقل فقط در محدوده درك كلياتى از عالم است و تا جايى كه ما را با وحى و ماوراء طبيعت مرتبط كند لكن خصوصيات ارتباط با عالم غيب و تداوم آن را نمى تواند بيان كند، اينجاست كه كار انبياء روشن مى شود، و آن تعليم كتاب و حكمت و تزكيه است ، لكن قبل از اينكه به تعليم شروع كنند، فطرت بشر را با تذكر به نعمتهاى الهى بيدار كرده تا دستگاه گيرندگى اش آمادگى پيدا كند براى گرفتن تعليماتشان تا پس از آن به كار بندند، آن كسانى كه دنبال بيدارى هستند هر چند پس از زمان طولانى ، نداى ايشان را با گوش جان شنيده و به راهنمائيهاى ايشان رهنمون گردند، از اين جهت قرآن كريم انبياء را به عنوان مذكر معرفى كرده كه كسانى كه بخواهند به طرف حق روى آورند را بيدار مى كنند و نسبت به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى فرمايد: انما انت مذكر لست عليهم بمصيطر الا من تولى و كفر فيعذبه الله العذاب الاكبر ^(744)، *((*تو فقط تذكر دهنده اى ، تسلطى بر ايشان ندارى - تا اراده شان سلب شود -، جز نسبت به كسانى كه پشت كرده و كفر ورزد - كه تو نسبت به ايشان مذكر نيستى - پس خداوند او را به عذاب بزرگ ، عذاب مى كند*))* و خداوند به حضرت موسى عليه السلام نيز خطاب مى كند: *((*كه قومت را به ايام الله و آن نعمتهايى را كه خداوند به واسطه تو بر اين قوم نازل كرده است - نجات از ظلم و ستم فرعون و اسارت و آوارگى و... يادآور شو تا بيان اين امور نشانه اى از قدرت ما باشد براى افراد صابر - در مسير حق - و شكرگزارحق -^(745)*))*.

على عليه السلام نيز ايشان را مذكر نعمتهاى فراموش شده معرفى مى كند، فبعث فيهم رسله و واتر اليهم انبيائه ليستادوهم ميثاق فطرته و يذكروهم منسى نعمته ^(746)، *((*پس خداوند رسولانش را در ميان بشر مبعوث كرد و انبيايش را پشت سر هم برايشان فرستاد تا اداء كنند براى بشر پيمان فطرت خداوند را و به ايشان متذكر شوند نعمتهاى فراموش شده اش را*))*.

ج - از دست دادن نعمتها: خداوند متعال براى اينكه اين بشر بيدار شده و به سويش جذب شود به هر وسيله ممكنى متوسل مى شود - البته نه به جهت نيازمندى او بلكه به جهت نيازمندى بشر - از اين جهت پس از اعطاى نعمتهاى اوليه از قبيل عقل و انبياء، اگر متنبه نشود، دست به تنبيه مجازاتى مى زند تا به تنبه واقعى برسد و آن عبارت است از سلب نعمتها و مبتلا كردن او به گرفتاريها تا تضرع و التجاء به درگاه او ببرد در قرآن مى فرمايد: و ما ارسلنا فى قرية من نبى الا اخذنا اهلها بالباساء و الضراء لعلهم يضرعون ^(747)، *((*و در هيچ شهرى پيامبرى نفرستاديم مگر اينكه اهل آن را با سختى و رنج گرفتيم شايد ايشان زارى كنند*))* و نسبت به آل فرعون نيز مى فرمايد: *((*ايشان را به قحطى و كمبود ميوه ها اخذ كرديم شايد متذكر شوند*))* و آيات متعددى دلالت مى كند بر اينكه نزول عذابها بر امتها و گرفتن نعمتها از ايشان بتدريج بوده تا ايشان به طرف حق تعالى برگردند^(748) و پس از اتمام حجت عذاب استيصال مى آمده و آن قوم را از بين مى برده است تا براى اقوام ديگر مايه عبرت و تذكر باشند جز نسبت به اين امت كه به بركت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله عذاب استيصال نازل نمى شود.