روزها و رویدادها جلد 1

شوراى ملى را منتشر مى كرد.

بعد از خلع محمد على ميرزا از سلطنت روزنامه هاى گوناگون ديگرى به طور روزانه در ايران منتشر شد.

نخستين نشريه علمى كه در ايران منتشر شد عنوان روزنامه علميه دولت عليه ايران را داشت . بعد از اين روزنامه ، نشريه هاى ديگرى مانند: گنجينه فنون ، فلاحت مظفرى (علمى )، مجمع الاخلاق (اخلاقى )، دعوت الحق (علمى )، مجمع بهار (ادبى ) و آفتاب (ادبى و علمى ) منتشر شد. نخستين روزنامه فكاهى كه در ايران منتشر شد نامه طلوع نام داشت كه در سال 1318 قمرى نخستين شماره آن پخش شد. مدير اين نشريه عبدالحميد خان متين السلطنه بود كه بعدها نماينده مجلس شوراى ملى شد.

روزنامه و مجله هايى كه در دوران مشروطيت به سبك فكاهى منتشر شدند نقش مهمى را در توسعه مطبوعات ايران ايفا كردند. مهمترين اين نشريه ها بدين قرارند:

كشكول ، تنبيه ، حشرات الارض ، بهلول ، شيدا، شيخ چغندر و غيره .

نشريه صوراسرافيل كه مقارن همين احوال منتشر مى شد از نظر مطالب فكاهى مقام اول را داشت . نويسنده متون چرند و پرند صور اسرافيل علامه ميزا على اكبر خان قزوينى معروف به دخو دهخدا بود.

از روزنامه هايى كه در خارج ايران منتشر مى شد و بسيارى از اوقات به علت آزادى خواهى مديرانشان ، ورود آنها به داخل كشور ممنوع مى شد اختر به مديرى آقا محمد طاهر تبريزى ، قانون به مديرى پرنس ميرزا ملكم خان ناظم الدوله و حبل المتين به مديرى شيخ احمد روحى را مى توان نام برد.

در دوره مشروطيت بيدارى افكار عمومى بسرعت و شدت اوج گرفت و روزنامه ها نفوذ عظيمى در تجديد حيات انديشه هاى مردم داشتند. روزنامه هاى مجلس ، صوراسرافيل و ايران نو در توسعه و تكامل افكار عمومى خدمتهاى ارزنده يى انجام دادند. شرافت و ديگر جرايد نيز در بيدارى مردم اثر داشتند.

روزنامه هاى ثريا و پرورش كه به قلم ميرزا على محمد خان شيبانى كاشانى نگاشته مى شد نفوذ زيادى در افكار عمومى داشتند.

از روزنامه هاى ادبى : تربيت ، ادب و بهار از نشريه هاى طراز اول محسوب مى شدند. در ميان روزنامه فقط سه نشريه اقيانوس ، آى ملاعمو و فكر مدافع علنى و روشن استبداد بودند.

پرفروشترين روزنامه هاى ايران در دوران مشروطيت روزنامه مجلس بود كه مذاكره هاى مجلس شوراى ملى را منتشر مى ساخت و ده هزار نسخه چاپ مى شد.

در دوره دوم مشروطيت قطع روزنامه هاى روزانه بزرگتر شد، اما تيراژ آنها كاهش يافت . تعداد روزنامه هاى ايران در سال 1325 ه‍ق 84 بود و در سال 1328 ه‍ق اين رقم به 36 و در سال بعد به 33 مورد تقليل كرد.

روزنامه هاى مهم دوره احمد شاه عبارت بودند از: ايران نو، شرق ، برق ، رعد، استقلال ايران ، مجلس ، كوكب ايران ، ستاره ايران ، نوبهار ايران ، كاوه ، شفق تجدد، آزادستان ، روزنامه هايى كه توسط زنان منتشر مى شد، عبارت بودند از: دانش و شكوفه ، زبان زنان و نامه بانوان .

انتشار روزنامه در ولايات :

- روزنامه حشرات الارض ، اين روزنامه با يارى ميرزا آقاى بلورى و ميرزا آقاى ناله ملت و با دستيارى شركت معارف در آذربايجان در محرم سال 1329 انتشار يافت .^(131) - روزنامه هاى انجمن و شفق كه در سال 1329 در تبريز انتشار مى يافتند.

- روزنامه فرياد، با مديريت محمد غنى زاده در سال 1325 در اروميه منتشر مى شد.

- روزنامه طلوع ، اين روزنامه مصور و فكاهى بود كه به سرپرستى عبدالحميد خان ثقفى متين السلطنه در