اندیشه سیاسی فیض کاشانی نسخه متنی

‌
اصفهان بازگشته و به خدمت شيخ بهاءالدين محمد عاملى رسيد و از ايشان نيز اجازه روايت حديث گرفت و سپس راه حجاز را پيش گرفته و در آن سفر به خدمت شيخ محمد بن شيخ حسن بن شيخ زين‏الدين عاملى رسيده و از ايشان نيز اجازه نقل حديث گرفت.

وى پس از آن نيز، هرجا كه نشانى از بزرگان علم مىيافت به خدمت آنان شتافته و از محضر آنان استفاده مىكرد، از جمله وى در شهر قم به خدمت «صدر اهل عرفان و بدر سپهر ايقان، صدرالدين محمد شيرازى كه در فنون علم باطن يگانه و سرآمد عصر بود، رسيد و هشت سال از محضر وى بهره گرفت. وى در همان زمان به شرف دامادى استاد نيز نايل شد».1 پس از مهاجرت صدرالمتألهين به شيراز، فيض كاشانى نيز به شيراز رفته و قريب به دو سال ديگر در خدمت ايشان به سر برده و از ايشان استفاده مىكند. پس از آن به كاشان برگشته و به تدريس حديث اهل‏بيت عليهم‏ السلام و تأليف كتاب‏ها و رسايلى مشتمل بر نصايح و فوايد دينى و ترويج جمعه و جماعات و سياسات مدنيّه مىپردازد كه به اعتقاد ايشان، «تأكيدهاى شديد و تشديدات وكيده» درباره آن شده است.

سرانجام آوازه فيض به گوش شاه صفوى رسيد و شاه صفى (1038 ـ 1052 ه··. ق.) وى را به دربار خود، فرا خواند تا با وى هم‏كارى كند، ولى فيض كاشانى بنا به تصريح خود، به دليل حضور جمعى از علماى ظاهر در دربار شاه و عدم امكان ترويج دين با حضور آن جماعت، مصلحت دين و دنياى خود را در دورى از دربار مىبيند و از شاه تقاضا مىكند تا عذر وى را از خدمت در دربار بپذيرد. سلطان نيز عذر وى را مىپذيرد، سپس وى به كاشان برگشته و در آن‏جا به ترويج دين مىپردازد. اما بار ديگر شاه عباس دوم، جانشين شاه صفى، (1052 ـ 1077 ه··. ق)

1. فيض كاشانى، رساله شرح صدر، ده رساله فيض كاشانى، صص 58 ـ 60.