جايگاه علمى و تأليفات فيض كاشاني - اندیشه سیاسی فیض کاشانی نسخه متنی

‌
وى را به دربار صفوى فرا مىخواند تا مأمور ترويج جمعه و جماعات و نشر علوم دينى و تعليم شريعت در اصفهان شود.1 فيض نيز دعوت شاه عباس را پذيرفته2 و به اصفهان رفت و او را مصمم به سياسات دينى يافت و بدين جهت در آن‏جا اقامت گزيد و به اقامت نماز جمعه در اصفهان برگزيده شد. ولى به دليل كارشكنىهاى برخى از علماى ظاهر و به‏وجود آمدن تفرقه و تشتت در ميان مردم و در پى آن، حصول فتور در عزم شاه، ايشان منصرف شده و به كاشان برگشت و بقيه عمر خود را در كاشان و قمصر به عبادت و تعليم و ترويج دين پرداخت.3

جايگاه علمى و تأليفات فيض كاشاني

فيض كاشانى از جميع علوم، بهره وافى داشته و به تأييد تصنيفات بر جاىمانده از وى، جامع علوم زمان خويش بود؛ لذا او را از پيشوايان عرفان، حكمت، الهيات و حديث، و از شاگردان صدرالمتألهين شيرازى در فلسفه و تصوف و شاگرد سيد ماجد بحرينى در فقه و حديث برشمرده‏اند. به تعبير علامه امينى، وى «علمدار فقه، پرچمدار حديث، مشعلدار فلسفه، گنجينه عرفان و كوه عظيم اخلاق و امواج خروشان علم و معرفت» در زمان خود بوده است.4

وى در فلسفه و كلام، بسيار مقتدر و توانا بود و در زمره يكى از فلاسفه بزرگ اسلامى قرار دارد، چرا كه در تحليل و تجزيه مسائل دشوار حكمت

1. اصل فرمان شاه عباس در ضميمه شماره يك آورده شده است.

2. البته چنان‏كه در ضميمه شماره يك آمده، فيض دعوت شاه‏عباس را نپذيرفته، ولى براساس آن‏چه در رساله شرح صدر آمده، وى پس از ترديد اوليه، فرمان شاه را مىپذيرد.

3. ر. ك: فيض كاشانى، «رساله شرح صدر» صص 61 ـ 70؛ همان، رساله «اعتذار»، صص 281 و 282؛ و تذكره نصرآبادى، به تصحيح وحيد دستگردى، ص 155.

4. علامه امينى، الغدير، ج 11، ص 362.