سير سيد رسولانسيره و سنت رسول اکرم صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ و جانشينان راستينش براي ما مسلمانان حاوي نکات آموزنده و درسهاي ارزنده، والا و با قداستي است، رفتار آن سرور عالميان به هنگام استراحت و خوابيدن، حقائق جالب و واقعيتهاي مسلمي را براي ما روشن مي کند.بستر آن مصطفاي پيامبران اغلب حصير بود و بدون فرش مي خوابيدند، در منابع روايي آمده است: جز همان حصير زيراندازي نداشتند و نيز طبرسي در مکارم الاخلاق نوشته است: زيرانداز رسول خدا صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ يك عبا و متکايش از پوست و بار آن از ليف خرما بود، شبي همان فراش را دو طاقه، زير بدن مبارکش قراردادند، چون صبح بيدار شدند،فرمودند: اين فراش مرا از نمازشب بازداشت، از آن پس دستور دادند تا زير اندازشان يك لايه باشد،آن وجود با برکت دوشک (تشک) ديگري نيز از پوست داشتند که بار از آن ليف خرما بود ويك عباي ديگر داشتند که به هر جا نقل مکان مي فرمودند برايشان دولايه فرش مي کردند تا برروي آن استراحت کنند.در کتاب کافي از محمد بن مروان روايت شده که امام صادق عَليْه السَّلام فرمود: آيا به شما خبر بدهم هنگامي که رسول خدا صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ به بستر خواب مي رفت چه مي فرمود؟ عرض کردم: بلي بفرمائيد،امام فرمود: آن حضرت«آية الکرسي» را تلاوت مي فرمود و سپس مي گفت:«بسم الله آمنت بالله وکفرت بالطاغوت،اللهم احفظني في منامي و في يقظتي». (به نام خدا، به پروردگارم ايمان دارم،ازطاغوت متنفرم، بارالها مرا درخواب وبيداري محافظت بفرما). ونيز نقل شده: اکثر اوقات رسول اکرم صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ بالشي را که از پوست و بار آن ازليف خرما بود،زير سر مبارک مي نهاد و گاهي برآن مي نشست، و در مکارم الاخلاق آمده است: چون پيامبر اکرم صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ خواب خوفناکي مي ديد مي فرمود: هو الله لا شريک له تا آنجا که مي فرمايد: و چون براي نمازشب برمي خاستند مي فرمودند: حمد و سپاس مختص خداوندي است که نور آسمانها و زمين و برپا دارنده و پروردگار و نيز رب هر مخلوقي است که در آسمانها و زمين مي باشد،خدايا تو بر حقي،گفتار، ملاقات، بهشت، دوزخ و قيامت تو همه بر حق مي باشد. خدايا براي تو تسليم شدم و به تو ايمان آوردم و برتو توکل نمودم و به سويت توبه کرده و به نيروي تو بر دشمن چيره شدم و به سوي تو داوري جستم، پس گناهان گذشته، آينده و پنهان و آشکار مرا ببخش، تو خداي مني جز تو معبودي نيست.از حضرت خديجه عَليها السَّلام روايت شده که فرمود: وقتي رسول خدا صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ وارد خانه مي شد، [ظرفي] آب مي طلبيد و براي نماز وضو مي گرفت و بعد دو رکعت نماز اقامه مي فرمود، سپس به رختخواب مي رفت.سيد بن طاووس در کتاب «فلاح المسائل» از حضرت امام هادي عَليْه السَّلام روايت مي کند که آن فروغ امامت فرمود: ما اهل بيت هنگام خوابيدن ده چيز را رعايت مي کنيم: طهارت داشتن، صورت برکف دست نهادن، سي و سه مرتبه سبحان الله، سي و سه مرتبه الحمدلله و سي و چهار مرتبه الله اکبر گفتن، صورت رو به قبله کردن، فاتحة الکتاب، آية الکرسي، و آي «شهدالله انه لا اله الاهو»، را تا آخر خواندن، پس هر کسي به آنها عمل کند، بهر خود را از شب گرفته است.در منابعي چون اصول کافي، مکارم الاخلاق، من لايحضر و طب الائمه آمده که براي رسول اکرم صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ سرمه داني بود که هر شب با آن سرمه به چشم مي کشيد و سرمه اش از سنگ بود و نيز وقتي آن حضرت از خواب بيدار مي شدند، بر زمين افتاده و براي خدا سجده مي نمودند.در آئين مقدس اسلام دستوراتي جهت افرادي که مي خواهند به بستر و رختخواب بروند، تعيين شده که اجراي آنها علاوه برآن که استحباب داشته و ثواب دنيوي و ثواب آخرتي را به دنبال دارد، در آرامش افراد مؤثر است، از حضرت صادق عليه السَّلام نقل شده است که هرکه وضو بسازد و به بستر خواب برود براي او حکم مسجد داشته باشد و اگر در حين خوابيدن به يادش بيايد که وضو ندارد، از لحاف تيمم کند اگر با وضويا تيمم بخوابد تا به ياد خداست، چنان است که نماز اقامه مي کند.از مولاي پرهيزگاران روايت شده که مسلمان درحال جنابت نخوابد مگر آن که غسل کرده ويا تيمم نموده باشد، زيرا روح مؤمن را در وقت خواب به آسمان مي برند و حق تعالي او را مي پذيرد و بر او برکت مي فرستد، پس اگر اجل حتمي او فرا رسيده در گنجينه هاي رحمت قرار مي گيرد و اگر زمان مرگش نبوده با امينان خود از ملائکه به بدن او برمي گرداند.از رسول اکرم صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ نقل کرده اند که هر کس سور اله کم التکاثر را به هنگام خواب بخواند، گناهانش آمرزيده مي شود. او و همسايگانش از بلاها محفوظ مي مانند.در حديثي صحيح از حضرت صادق عَليْهِ السَّلام روايت گرديده که سور « قل هوالله احد» و سور « قل يا ايها الکافرون» را پيش از خوابيدن بخوانيد که اولي توحيد است و دومي نفرت از شرکت و کفر خواهد بود.از حضرت صادق عَليْه السَّلام منقول است که خواندن سور يس پيش از خواب موجب آن مي شود که حق تعالي هزار ملک را موکّل تلاوت کنند آن گرداند تا او را از شر شياطين و هر بلائي حفظ کند، خواندن اذکار و آيات در موقع خوابيدن بيش از اينهاست که بدانها اشاره کرديم و تفصيل آنها در کتب ادعيه و مانند آن آمده است. همچنين رواياتي از اهل بيت عصمت و طهارت در خصوص راههاي رهايي از خوف درخواب آمده که از جمل آنها اين است: حضرت امام باقر عَليْه السَّلام فرموده اند هر کس درخواب بترسد به هنگام خواب، سور قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق وآية الکرسي را تلاوت کند. مستحب است به پهلوي راست روبه قبله خوابيدن و دست راست زير گونه و طرف راست صورت نهادن و نبي اکرم صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ بدين نحو مي خوابيدند، حضرت محمد صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ خطاب به حضرت علي عَليه السَّلام فرموده اند: اي علي خواب چهار نوع است: خواب انبياء بر پشت مي باشد، و خواب مؤمنين بر دند راست و خواب کفار و منافقين بر دند چپ و شياطين خوابشان بر رو افتادن مي باشد و از نظر پزشکان و متخصصين بهداشتي ثابت شده که رعايت اين نکات در سلامتي جسمي و روحي اشخاص دخالت دارد.به عنوان نمونه گذاشتن دست راست زير صورت برحسب پژوهشهاي پزشکان سبب مي شود نفس کشيدن تنها از راه بيني انجام گيرد و در اين صورت، دندانها، حلق و لوزه ها از هجوم آلودگي هايي که توسط موها و مخاط بيني گرفته مي شوند،در امان بمانند.آنها که به رو مي خوابند بيش از ديگران دچار خوابهاي پريشان و کابوسهاي ناراحت کننده مي شوند ونيز دمر خوابيدن مشکلات تنفسي ايجاد کرده، ستون فقرات را دچار آسيب نموده و بر مجاري ادرار التهاب وارد مي کند، به پهلوي چپ خوابيدن، فشار بر قلب وارد کرده و دستگاه تنفس را دچار اختلاف مي نمايد.گذاشتن متکاي بلند زير سر يکي از دلائل بسياري از کمر دردها، تورم شانه و بازوها، گيج رفتن سر و سياهي چشم مي باشد..
توصيه هاي آرام بخش
براي آن که با آرامش و آسودگي بهتري بخوابيم بهتر است حدود يک ساعت قبل از رفتن به بستر از فشارهاي فکري، هيجانات روحي و انديشه هاي تعارض گونه خود را نجات دهيم و خشم خويش را مهار کنيم. افراد دير خواب يا بد خواب بايد بيش از ديگران به اين توصيه هاي ايمني توجه کنند.شب نبايد غذاي سنگين و دير هضم خورد و نيز خوابيدن پس از صرف غذا مخلّ سلامتي است، غذاي شب بايد هضم آساني داشته باشد و فاقد مواد محرک چون ادويه جات، قهوه و مانند آن باشد و نيز بايد بين خوابيدن و غذا خوردن چند ساعت(بين 2-4 ساعت) فاصله بگذاريم.استاد حسن زاد آملي اظهار داشته اند: اينجانب بنا بر فرمود شيخ الرئيس ابوعلي سينا(رضوان الله تعالي عليه) که فرموده بود بايد بين غذاي شب و خوابيدن فاصله انداخت، چرا که در غير اين صورت چشم ضرر مي بيند، هميشه مقيد بودم شام را سرشب صرف کنم تا فاصل مورد نظر شيخ را مراعات کرده باشم که مبادا خداي نکرده چشمم که يکي از مهمترين سرمايه هاي کسب دانش و پيمودن راه کمال است، ضرر ببيند و اين امر سبب شود از تحصيل علم و کمال باز مانم. ولي با اين همه، شبي از شبها شامم به تأخيرافتاد و متأسفانه بعد از شام خواب شديدي بر من عارض شد، براي اين که فرمود شيخ را عمل کرده باشم بلند شدم و شروع کردم به قدم زدن، ولي بر اثر شدت حالت خواب نتوانستم از خوابيدن خودداري کنم، لذا خوابيدم و همان شب در عالم رؤيا به خدمت حضرت امام رضا عليه السَّلام تشرف حاصل کردم، آقا به من فرمودند: ما چشم تو را تا آخر ضمانت مي کنيم.مسواک زدن، حمام گرفتن و خصوصاً شستن پاها با آب نيمه گرم سبب خواب عميق و سريع مي گردد، خوردن ماست يا غذاهاي حاوي مواد کلسيم دار بر خواب راحت اثر مثبت مي گذارد. البس خواب بايد راحت و فراخ باشد و از پارچه هاي سبک که به سهولت قابل شستشو هستند تهيه شود، هنگام خوابيدن بايد سر بيرون از بالا پوش قرار گيرد. سياه پوستان قار اقيانوسيه داخل بيني خود را با پَر غلغلک مي دهند و موجب عطسه کردن مي شوند، به نظر مي رسد خواب خود به خود بعد از عطسه پنجم فرا مي رسد، عطسه هم مثل خميازه چشم انسان را به سوي آسمان بلند مي کند و چشمها در حالت خواب قرار مي گيرند و مغز استراحت مي کند.حضرت علي عليه السَّلام در توصيه اي به يکي از فرزندانش فرموده است چون قصد خواب نمودي خود را از فضولات خالي و صاف کن و نيز حضرت امام موسي کاظم عَليه السَّلام خوردن نان شيرمال را قبل از خواب در پاسخ پرسش کننده اي توصيه فرموده است، حضرت علي عليه السَّلام قبل از خوابيدن بنا بر عادتي که داشتند، شکر زياد تناول مي فرمودند، علم پزشکي اين واقعيت را به اثبات رسانيده که در خواب بايد گلوکز کافي در اختيار متابوليسم بدن باشد و نيز يونهاي کلسيم و فسفر که بيشتر مورد استفاد سلولهاي مغزي و سلسه اعصاب مرکزي هستند، شب هنگام به سوي جمجمه هجوم مي آورند.از مستحبات شرع مقدس اسلام اين است شخصي چون قصد خوابيدن نمود، بستر خويش را وارسي کند تا چيزي در آن نباشد و به نظافت تمام آنچه که بايد مورد استفاده اش قرار گيرد، مطمئن گردد نيز در دستورات ديني تأکيد شده که در زمان خوابيدن چراغ را خاموش کنند زيرا روشنايي هم باعث تجمع حشرات شده و هم برخي فعاليتهاي حياتي بدن با تابش نور از وضعي که بايد در خواب باشند، بيرون آمده و همانند روز عمل مي کنند. خوابيدن حتي در نزد يک کسي که احتمال خلاف و گناه داده مي شود، مذموم بوده. و نيز حتى در اسلام به جدا کردن جاي خواب پدر از فرزندان و مادر از اولاد در آن زمان که حسن تشخيص در کودکان پديد آمده، توصيه شده است.تنها خوابيدن مکروه بوده و نيز در خانه اي که زن و مرد نامحرم تنها باشند، و سومين آنها شيطانند و بنابراين بايد از پيش آمدن چنين وضعي احتراز نمود که توصي نبي اکرم صلَّي الله عَلَيْه وآلهِ مي باشد.
لطفا منتظر باشید ...
