لطفا منتظر باشید ...
سخنان معصومان
* رسول اكرم صلياللّه عليه وآله وسلم خطاب به علي (عليه السلام):
«يا عَلِيّ لَعَنَ اللّهُ والِدَينٍ حَمَلا وَلَدَهُما عَلي عُقُوقِهِما»(1).
لعنت خداي بر پدر و مادري كه فرزند خويش را بد تربيت كنند و موجبات عاق خود را فراهم نمايند.
* رسول اكرم صلياللّه عليه وآله وسلم:
«رَحِمَ اللّهُ مَن اَعانَ وَلَدَهُ عَلي بِرِّه. قُلتُ كَيفَ يُعينُهُ عَلي بِرِّه؟ قالَ: يَقبَلُ مَيسُورَهُ وَ يَتَجاوَزُ عَن مَعسُورِه وَلا يُرهِقُهُ وَ لايَخرُقُ بِه»(2).
رسول خدا فرمود: خداي رحمت كند كسي را كه در نيكي و نيكوكاري به فرزند خود كمك كند. راوي پرسيد: چگونه به فرزند خود در نيكي ياري نمايد؟ حضرت فرمود: آنچه را كه كودك در قوّه و قدرت داشته و انجام داده از او قبول كند، آنچه را كه انجامش براي كودك طاقت فرساست از او نخواهد، او را به گناه و طغيان وادار نكند و به او دروغ نگويد و در برابر او كار خلاف مرتكب نشود.
* رسول اكرم صلياللّه عليه وآله وسلم:
«اِذا نَظَرَ الوالِدُ اِلي وَلَده فَسَرَّهُ كانَ لِلوالِدِ عِتقُ نَسَمَة»(3).
پدري كه با چشم مهر و محبّت بفرزند خود مينگرد و با نگاه پر عطوفت خويش او را مسرور مينمايد خداوند به آن پدر در مقابل اين عمل، اجر يك بنده آزاد كردن خواهد داد.
* رسول اكرم صلياللّه عليه وآله وسلم:
«رُوي انّ النبي صلي اللّه عليه و آله قال لمن اعطي بعض اولاده شيئاً: اَكُلَّ وُلدِكَ اَعطَيت مِثلَهُ قالَ: لا، قالَ: فَاتَّقُوا اللّهَ وَاِعدِلُوا بَينَ اَولادِكُم»(4).
روايت شده كه رسول خدا صلي اللّه عليه و آله به كسي كه به بعضي از فرزندانش چيزي داده بود چنين گفت: آيا به همه فرزندانت چون اين فرزند چيزي بخشيدهاي؟ گفت: نه، پيامبر فرمود: از خدا پروا كنيد و ميان فرزندانتان به عدالت رفتار كنيد.
* علي عليه السلام:
«ما نَحَلَ والِدٌ وَلَداً نَحلاً اَفضَلُ مِن اَدَبٍ حَسَنٍ»(5).
بخشش و تفضّل هيچ پدري به فرزندش بهتر از عطيّه ادب و تربيت پسنديده نيست.
* علي عليه السلام:
«لا يَصلَحُ الكِذبُ جِدٌّ وَلاهَزلٌ وَلا اَن يَعِد اَحَدُكُم صَبِيَّهُ ثُمَّ لايِفي لَهُ»(6).
شايسته نيست آدمي به جدّ يا به شوخي دروغ بگويد، شايسته نيست كسي به فرزندش وعدهاي بدهد و به آن وفا نكند.
* علي عليه السلام:
«مَن لَم يَتَعَلَّم فِي الصِّغَرِ لَم يَتَقَدَّم فِي الكِبَرِ»(7).
آن كس كه در كودكي به كسب علم و دانش نپردازد در بزرگسالي تقدّم اجتماعي نخواهد داشت.
* علي عليه السلام:
«اَدِّبُوا اَولادَكُم عَلي ثَلاثِ خِصالٍ: حُبِّ نَبِيُّ كُم وَحُبِّ اَهلِ بَيتِه وَ قراءةِ القُرآنِ»(8).
به فرزندانتان سه خصلت بياموزيد: دوستي پيامبرتان و دوستي خاندان او و خواندن قرآن .
* علي عليه السلام:
«اَولَي الاَشياء اَن يَتَعَلَّمَها الاحداثُ اَلاَشياءَ الَّتي اِذا صارُوا رِجالاً اِحتاجُوا اِلَيها»(9).
بهترين مطالبي كه شايسته است جوانان بياموزند، چيزهايي است كه در بزرگسالي مورد نيازشان باشد(تا از آموختههاي جواني بهرهگيرند).
* امام سجاد عليه السلام:
«وَ اَمّا حَقُّ وَلَدِكَ فَاَن تَعلَم اَنّهُ مِنكَ وَ مُضافٌ اِلَيكَ في عاجِلِ الدُّنيا بِخَيرِه وَ شَرِّه وَ اَنَّكَ مَسؤُولٌ عَمّا وُلّيتَهُ بِه مِن حُسنِ الاَدَبِ وَ الدَّلالَةِ عَلي رَبِّه عَزّ وَ جَلَّ وَ المَعُونَةِ لَهُ عَلي طاعَتِه فَاعمَل في اَمرِهِ عَمَلَ مَن يَعلَمُ اَنَّهُ مُثابٌ عَلَي الاِحسانِ اِلَيهِ مُعاقَبٌ عَلَي الاِسائَةِ اِلَيهِ»(10).
حق فرزندت به تو اين است كه بداني وجود او از تو است و نيك و بدهاي او در اين دنيا وابسته به توست، بداني كه بعنوان پدري و سرپرستي او مؤاخذ و مسؤولي، موظّفي فرزندت را با اخلاق پسنديده پرورش دهي، او را بخداوند راهنمائي كني، و در اطاعت پروردگار ياريش نمائي برفتار خود در تربيت فرزندت توجّه كني. پدري باش كه به مسؤوليت خويش آگاه است، ميداند اگر نسبت به فرزند خود نيكي نمايد در پيشگاه خداوند اجر و پاداش دارد و اگر درباره او بدي كند مستحقّ مجازات و كيفر خواهد بود.
* امام باقر عليه السلام:
«شَرُّ الآباءِ مَن دَعاهُ البِرُّ اِلي اِلا فراط»(11).
بدترين پدران كساني هستند كه در نيكي به فرزندان خود افراط كنند.
* امام صادق عليه السلام:
«وَ تَجِبُ لِلوَلَدِ عَلي والِدِه ثَلاثٌ خِصالٍ: اِختِيارُهُ لِوالِدَتِه وَ تَحسينُ اِسمِه وَ المُبالَغَةُ في تَأديبِه»(12).
فرزند بر پدر سه حق واجب دارد: مادر خوب برايش انتخاب كند. نام خوب برايش برگزيند و كوشش در تربيتش نمايد.
* امام صادق عليه السلام:
«قالَ رَسُولُ اللّه صَلي اللّه عَلَيهِ وَ آلِه: اَحِبُّوا الصِّبيانَ وَ ارحَمُوهُم وَ اِذا وَعَدتُمُوهُم فَفوا لَهُم فَاِنَّهُم لايَرَون اِلاّ اَنَّكُم تَرزُقُونَهُم»(13).
كودكان را دوست بداريد و با آنان مهربان باشيد، وقتي به آنان وعدهاي ميدهيد حتماً وفا كنيد زيرا كودكان شما را رازق خود ميبينند.
1. وسائل ،ج 5، ص 115.
2. كافي، ج 6، ص 50.
3. مستدرك، ج 3، ص 53.
4. الحيات، ج 6،ص 409.
5. مستدرك الوسائل، ج 2، ص 625.
6. وسائل ،ج 3، ص 232.
7. غررالحكم، ص 697.
8. كنزالعمّال، ج 16، ص 456، ح 45409.
9. شرح ابن ابي الحديد، ج 7،ص 81.
10. مكارم الاخلاق، ص 232.
11. تاريخ يعقوبي، ج 3، ص 53.
12. تحف العقول، ص 238.
13. وسائل، ج 5، ص 126.
