پنجاه و یک فضیلت مشترک مکه و مدینه

محمد جواد حجتى كرمانى

بى ترديد، حرمين شريفين، شريفترين و گرامى ترين سرزمينهايند... در اينكه كداميك بر ديگرى برترى دارند، سخنان متفاوت گفته اند امّا نقل اجماع شده است كه آن مقدار از خاك مدينه كه جسم مطهررسول خدا - ص - را دربرگرفته، ازهمه جاى دنيا حتى ازكعبه مشرفه، اشرف و افضل است و نيز كعبه مشرفه از تمامى زمينها؛ چه مكه و چه مدينه و چه ساير اماكن دنيا، اشرف و افضل است.

در سطور ذيل با استفاده از كتاب «مكانة الحرمين الشريفين» موارد مشترك شرف و فضيلت حرم شريف مكى و حرم شريف مدنى برشمرده شده است.

در اين نگارش، ابتدا، به اختصار فضائل مشترك را برمى شماريم و آنگاه به ارائه مدارك مى پردازيم:

1 - نخستين شرافت مشترك آن است كه هم نخستين و هم آخرين «مسجد» كه بدست يك «پيامبر» بنا شد، در مكه و مدينه است.

كعبه نخستين مسجدى است كه بدست يك پيامبر؛ يعنى حضرت آدم - ع - ساخته شد و مسجدالنبى - ص - آخرين مسجدى است كه به دست يك پيامبر يعنى حضرت محمد - ص - بنا گرديد.

و بدينسان آغاز مسجدسازى بدست يك پيامبر در مكه است و انجام آن بدست يك پيامبر در مدينه.

2 - مكّه «برونگاه راستى» و مدينه «درونگاه راستى» است.

پيامبر - ص - با «صدق» از مكه «بدر آمد» و به مدينه «اندر آمد».

3 - مكه زادگاه و نشأتگاه پيامبر - ص - است و مدينه، هجرتگاه، رحلتگاه و آرامگاه او.

4 - مكّه و مدينه هر دو حرم امن خدايند.

5 - هم مكه و هم مدينه به دستور خدا، حرم امن شده اند.

6 - «حَرَم» شدن «مكه» و «مدينه»، هر دو، به وسيله پيامبر خدا بوده است: مكه به وسيله حضرت ابراهيم - ع - و مدينه به وسيله حضرت محمد - ص - .

7 - «مكان» كعبه براى ابراهيم - ع - برگزيده شد و «مكان» مسجدالنبى - ص - براى پيامبر خاتم - ص - .

8 - ابراهيم - ع - براى كعبه بسيار دعا كرد و حضرت رسول - ص - براى مسجد مدينه.

9 - «حجّ» به سوى مكه قرار داده شد و «هجرت» به سوى مدينه.

10 - بار سفر به سوى مكّه و مدينه بستن به ترتيب واجب و سنت است.

11 - ثواب نماز در مسجدالحرام و مسجدالنبى - ص - (يا مكه و مدينه؟) از همه جا بيشتر و چندين برابر - صد يا هزار برابر جاهاى ديگر است.

12 - پيامبر - ص - مكه و مدينه را از همه جاى دنيا بيشتر دوست مى داشت.

13 - «ايمان» در هر عصرى، به مكه و مدينه درمى پيچد و اين دو شهر را احاطه مى كند.

14 - خدا اين دو شهر را محلّ قيام و برپا ايستى براى ذكر و عبادت قرار داده است.

15 - «مقام ابراهيم - ع -» در مسجدالحرام و «منبر پيامبر» در مسجدالنبى - ص - «دو موجود بهشتى اند».

16 - هر كس وارد مكه يا مدينه مى شود، سنت است كه از مسجدالحرام و مسجدالنبى - ص - بياغازد.

17 - در هر دو شهر سنت است كه دخول و خروج از دو راه متفاوت باشد.

اين سنت را رسول خدا - ص - پايه گذاشته است - چون خود چنين مى كرد - .

18 - سنت است كسى كه شبانه مى خواهد وارد مكه يا مدينه شود، در حومه «شهر اُتراق» كند و روز وارد شود اين سُنّت نيز از رسول خدا - ص - است كه شب وارد اين دو شهر نمى شد.

19 - پيامبر - ص - بر مردم مكّه منت نهاد و آنان را آزاد ساخت و نيز از مسلمانان مدينه خواست كه گناهكاران انصار را عفو كنند.

20 - به موجب آيات قرآن و حوادث زمان پيامبر - ص - اهل مكه از تجاوز به شهر مدينه و نيز مسلمانان مدينه از تجاوز به مكه بازداشته شدند.

21 - «مكه» به وسيله مردم «مدينه» فتح شد.

22 - طواف به دور خانه كعبه و نيز زيارت مسجد پيامبر - ص - است.

23 - مسح دُو ركن - رُكن يمانى و حجرالاسود - در مسجدالحرام و نيز نماز نزد «اسطوانه هاى» مسجدالنبى - ص - موجب ريزش گناهان است.

24 - تكرار پى درپى عُمره در «مكه» مستحب است و نيز نماز در مسجد قُبا در مدينه معادل عمره شمرده شده است.

25 - نماز در حجرِ اسماعيل در مكه ونيز در روضه پيامبر - ص - در مدينه ثواب بى شمار دارد.

26 - كار نيك و عمل صالح هم در مكه و هم در مدينه ثواب مضاعف دارد.

27 - نوشيدن آب زمزم در مكه و نيز نوشيدن از آب چاهى در مدينه كه «بئر بضاعه» نام دارد سُنّت است.

28 - به موجب پاره اى از روايات، آب زمزم و خاك و خرماى مدينه شفاست.

29 - همانگونه كه آب زمزم در مكه با پاى «جبريل» جوشيد، در مدينه آب از انگشتان پيامبر - ص - جوشيد.

30 - همانگونه كه آب زمزم را به اين سو و آن سو مى بردند و مى برند، آب چاههاى مدينه را نيز چنين مى كردند و اين بنابر منقول، سنت پيامبر - ص - بوده است.

31 - همانگونه كه «حجرالاسود» را در مكه بايد بزرگ داشت، «منبر شريف پيامبر - ص -» را در مدينه، نيز بايد بزرگ داشت و طبق روايت، نبايد صدا را در نزد منبر رسول - ص - بلند كرد.

32 - اهل مكه «اهل اللّه» و اهل مدينه «جيران رسول اللّه» ناميده شده اند.

33 - فضائل مسجد خيف در مكه (منى) و مسجد قبا در مدينه با هم برابرى مى كنند.

در روايت است كه در مسجد خيف قبر 70 پيامبر و نماز در مسجد قبا معادل عمره است افزون بر مساجد ديگر مدينه: كه همه داراى فضيلتند مانند «مسجد القبلتين»، «مسجد الغمامه» (المصلى)، «مسجد الفتح»، «مسجد الاجابة»، و جز اينها.

34 - در مكه وادى «سُرَر» و در مدينه وادى «عقيق» وجود دارد كه براى هر دو مكان فضائل بسيار نقل شده است.

35 - مطابق روايات وارده هر مؤمنى كه در مكه يا مدينه بميرد، در قيامت در شمار «آمنان» يعنى كسانى كه داراى امان و امنيت هستند، محشور مى شو 43 - سرودن شعر در مكه و مدينه و نيز در مسجدالحرام و مسجدالنبى - ص - رُخصت است.

36 - زيارت قبرستان «مُعلّى» در مكّه و قبرستان بقيع در مدينه، مورد تأكيد فراوان پيامبر - ص - قرار گرفته است و روايات در اين باره فراوان رسيده است.

37 - طبق روايت، اهل مكه واهل مدينه، نخستين كسانى هستندكه با پيامبر - ص - محشور مى شوند.

38 - نخستين كسانى كه پيامبر - ص - براى آنان شفاعت مى كند، اهل مكه و مدينه اند.

39 - در مكه سنگ و درخت و كوه بر پيامبر - ص - سلام مى كردند و در مدينه «اسطوانه حَنّانه» از فراق پيامبر - ص - ناله مى كرد.

40 - در مكه «حِراء» و «ثبير» و در مدينه كوه «اُحُد» زير پاى رسول خدا - ص - برخود مى لرزيد.

41 - پيامبر - ص - مدّت رسالت خود را طى دو دوران، در مكه و مدينه گذراند.

42 - هجرت پيامبر - ص - از مكه به مدينه آغاز تاريخ مسلمانان شد.

ه - افزوده نگارنده است.

44 - هرگونه گناه مخصوصاً احتكار خوراكيهاى مردم در مكه و مدينه كيفر دو چندان دارد.

45 - با آنكه مكه و مدينه حرم امن الهى اند، ولى مُجرمان و بزهكاران نه در مكه و نه در مدينه از كيفر و اقامه حدّ، مصون نخواهند ماند.

46 - كسى كه مردم مكه يا مردم مدينه را بترساند، كيفر ويژه و افزون خواهد يافت.

47 - هر كس با «الحاد» و ستم وارد مكه يا مدينه شود، به موجب آيه قرآن در مورد مكّه و روايات وارده در مورد مدينه، كيفر سخت خواهد يافت.

48 - كسى كه در مكه يا مدينه به بدعت يا الحاد گرايد، كيفر مضاعف خواهد يافت.

49 - مكه و مدينه: آخرين شهرهايى هستند كه در پايان جهان ويران شوند و در روايات است مردم مكّه و مدينه تا پايان جهان، مؤمن خواهند ماند.

50 - هيچگاه كفار بر اين دو شهر مسلط نخواهند شد.

51 - لشكريانى كه بخواهند با اين دو شهر بجنگند به زمين فرو خواهد رفت.

پنجاه و يك فضيلت مشترك مكه و مدينهل - فصلى از كتاب در دستِ نگارش: («مكه - مدينه»: دو سرزمين برتر).

د.