شخصیت و قیام زید بن علی (علیه السلام)

1 - حسن بن حسن بن زيد بن على (عليه السلام ).

او در روز قنطره كوفه در جنگ كشته شد، او از دليران نهضت ابوالسرايا بود.(733)

2 - حسن بن اسحاق بن على بن الحسين (عليه السلام ) و بعضى گفته حسن بن اسحاق بن حسين بن زيد بن على (عليه السلام ) و بعضى زيد بن حسين ، ياد كرده اند.

او در واقعه (سوس ) همراه ابوالسرايا مى جنگيد و در آنجا كشته شد.(734)

3 - محمّد بن حسين بن حسن بن على بن الحسين (عليه السلام )، او در جنگ يمن در كنار ابوالسرايا كشته شد.(735)

4 - على بن عبداللّه بن محمّد بن عبداللّه بن محمّد بن على بن عبداللّه بن جعفر بن ابى طالب (عليهم السلام ) او نيز در جنگ يمن به شهادت رسيد.(736)

اينها افرادى برجسته از خاندان پيامبر بودند كه در جنگهاى آزادى خواهانه و عدالت طلبانه ابوالسرايا به شهادت رسيدند.

نهضت ابوالسرايا

بعد از درگذشت محمّد طباطبا مردم به نوه زيد، محمّد بن زيد بن على (عليهماالسلام ) بيعت كردند. (737) اين خود شاهد سخن ما است كه اين جنبشها همه پيامدها و نتايج و آثار و قيام زيد (عليه السلام ) بوده است .

فرماندهى اين قيام به عهده ابوالسرايا بود و اين رجل سلحشور كه قبلا از جمله دعات و رسولان ابن طباطبا بود اين جنبش كه بر ضد دستگاه ماءمون عباسى صورت گرفت قواى زيديه نقش فعالى داشتند. (738) و ( زيد النار ) فرزند امام هفتم ، نيز از افراد دلير اين قيام بود و او خانه هاى بنى عباس را به آتش كشيد و به همين جهت او را (زيد النار) لقب دادند.

دامنه نهضت ابوالسرايا، بسيار توسعه يافت بطورى كه آنان موفق شدند به نام نهضت سكه بزنند و روى سكه ها اين آيه منقوش بود: ( ان اللّه يحب الذين يقاتلون فى سبيله صفا كاءنهم بنيان مرصوص ) (739) همانا خداوند دوست مى دارد آن كسانى را كه در راه او نبرد كنند و به طور صف زده و منظم و همانند بنائى استوار باشند.(740)

اين قيام با كشته شدن ابوالسرايا فرمانده سلحشور جنبش از هم پاشيد و اين واقعه در سال 199 ه‍ ق به وقوع پيوست .(741)

اين نهضت نيز فتوحات فراوانى داشت و انقلابيون ابوالسرايا تا مدت زيادى بر اوضاع مسلط شدند، (براى شرح بيشتر به ( مقاتل الطالبيين ) مراجعه فرمائيد.)