زيد بن على (عليه السلام ) نه تنها در زهد و عبادت و شجاعت و سخاوت و مردانگى معروف است ، بلكه در علم و دانش نيز او يكى از بارزترين چهره هاى درخشان اسلام است .
زيد در احكام الهى ، فقيهى عميق و دانشمندى بس سترگ بود، علم سرشار و دانش بى كران او زبانزد دوست و دشمن بود.
او در موقع بيان احكام الهى و مسائل فقهى چنان ريزبين و دقيق بود كه هر گونه سؤ الى از او مى شد، با بيان روايات و احاديث كه از پدر و برادر و برادرزاده اش شنيده بود، سؤ ال كننده را قانع مى ساخت .
مقام علمى زيد آنقدر معروف و مسلم بود، كه او را به (عالم آل محمّد) و يا (فقيه اهلبيت ) ملقب ساخته بودند.
امام صادق درباره اش مى فرمود: خدا، زيد را رحمت كند او عالمى درستگفتار بود.(87)
و امام هشتم در مقام تجليل و ستايش از او مى فرمود:
( انه كان من علماء آل محمّد) او از علماى آل محمّد (صلى اللّه عليه و آله ) بود.(88)
باز امام صادق (عليه السلام ) در جاى ديگر زيد را با عظمت ياد مى كند و مى فرمايد: ( انه كان مؤ منا و كان عارفا و كان عالما و كان صادقا) يعنى او مردى با ايمان و عارف و دانشمند و درستكار بود.(89)
جابر جعفى گويد: بر امام باقر (عليه السلام ) وارد شدم و جناب زيد هم در خدمت حضرتش نشسته بود. در اين هنگام شاعر نامى و اديب عرب (معروف ابن خر بوذ مكى ) وارد شد.
امام به او فرمود: معروف از آن اشعار خوبت مقدارى برايم بخوان ، او هم اين اشعار را خواند:
سوگند به جان تو، ابومالك اميرى نيست كه قواى او ضعيف باشد و در سخن و گفتار ستيزه جوى نيست ، موقعى كه دانايى او را از چيزى نهى كند و ليكن او آقايى است بزرگوار و خوش اخلاق و مدح و ثناى او شيرين است و اگر چيزى را بعهده وى واگذارى ، از عهده برآيد. موقعى كه اشعار به اينجا رسيد، امام باقر دستش را روى شانه زيد نهاد و فرمود:
اى اباالحسن اين خوبيها همه صفات توست .(90)