امداد معلولين را بايد يكي از آثار مهم در راهنمايي معلولان و خانواده هاي آنها به شمار آورد.
اين كتاب كه توسط ديويد ورنر با كمك معلولين و داوطلبين از بسياري از كشورها نوشته شده به همان شكل كتابهاي پيشين وي امداد پزشكي و كمك به بازآموزي بهداشت كاران ترتيب يافته است وحاوي گنجينه اي از اطلاعات روشن ، ساده ولي مشروح درباره شايع ترين معلوليت هاي كودكان است ؛ معلوليت هايي جسمي مختلف ، نابينايي ،ناشنوايي ، غش ، مشكلات رفتاري و تاخير در رشد. كتاب پيشنهادهايي در مورد توانبخشي ساده شده ، وسايل كمكي ارزان و روش هايي براي كمك به كودكان معلول براي يافتن نقشي در جامعه و پذيرفته شدن در آن ارائه مي كند. مهم تر از همه كتاب به خوانندگان و به خصوص كساني كه با معلولان سرو كار دارند ، كمك مي كند تا بياموزند كه اغلب پاسخ به نيازهاي كودك در جامعه ، خانواده ودر خود كودكان نهفته است. علاوه بر آن روش هاي بنيانگذاري و راه اندازي مراكز توانبخشي و كارگاههاي كوچك توسط معلولين و خانواده هاي كودكان معلول در كتاب بحث مي شود.
وجود بيش از 4000 نقاشي و 200 عكس كه بسياري از حركات و رفتارها را در ريزترين مورد ، به خواننده مي فهماند ، از كتاب اثري كامل و جامع ساخته است. نويسنده كتاب (ورنر) داراي دررجه كتري در زيست شناسي است كه در 30 سال اخير براي كمك به خانواده هاي فقير كشاورز در كوههاي مكزيك غربي كار كرده است تا از حقوق آنها دفاع كرده و بهداشت برايشان به ارمغان آورد.
اين كتاب مهم از سوي دكتر ايرج ديهيمي كه خود در اين زمينه صاحب تخصص و تجربه هستند ترجمه و از سوي انتشارات مازيار به بازار كتاب عرضه شده است. با ديهيمي درباره اين كتاب گفت وگوي كرده ايم كه مي خوانيد.
در ابتدا به اختصار كتاب را معرفي كنيد .
ـ كتاب امداد معلولين يكي از كتاب هاي مجموعه جايي كه پزشك نيست (امداد پزشكي) و جايي كه دندانپزشك نيست است كه انتشارات مازيار منتشر ميكند. هدف اين كتاب ها كمك
هر چه سريع تر ، ساده تر و ارزانتر به بيماراني است كه آنچنان امكاناتي دراختيارشان نيست و يا موقعيت فعلي شان شرايط ويژه اي دارد. امداد معلولين با همين تمركز به ياري خانواده هايي بر مي خيزد كه داراي كودكان معلولند و البته كتاب براي مددكاري اجتماعي و كاركنان توانبخشي نيز بسيار مفيد است.
مطالب كتاب چه نوع معلوليت هايي را پوشش مي دهد ؟
ـ حسن كتاب در اين است كه بسياري از معلوليت ها را ، چه جسمي و چه ذهني و رواني ، بررسي و معرفي ميكند. در اين كتاب نه تنها معلوليت اندامهاي حركتي چه به علت نقص هاي مادرزادي و ارثي ، چه حوادث و بيماريها معرفي مي شوند، بلكه از نابينايي ، ناشنوايي و حتي معلوليت هاي ژنتيك منجر به عدم رشد ذهني و عقب ماندگي هاي رواني نيز بحث مي شوند. برجستگي ديگر مجموعه دراين است كه تنها به معرفي و دليل ايجاد معلوليت ها بسنده نمي كند بلكه شيوه هاي درمان ، تمرينات ، كمك به رشد و استقلال كودك ،سازماندهي اجتماعي كمك به معلولين و حتي روشهاي ساخت كارگاهي و ارزان وسايل كمكي را نيز ارائه مي كند.
هدف از ترجمه اين كتاب چه بود ؟
ـ مردم جامعه ما مردماني در خطر و پس از وقوع حادثه به نوعي مظلوم اند و اين خصيصه با كاهش توان اقتصادي اقشار شدت مي گيرد. اين مردم در خطرند چرا كه بسياري از شيوه هاي زندگاني و وسايل مورد استفاده شان غير استاندارد است ، فرهنگ بي قانون و قانون شكني هم اين خطر را تشديد مي كند. به همين جهت اگر آمار دقيقي در دست باشد ( كه معمولا نيست ) تعداد افرادي كه در يكسال در اين جامعه معلول به دنيا مي آيند يا طي حوادث معلول مي شوند رقم قابل توجهي را تشكيل مي دهد. كافي است شما سطح اطلاعات و يا امكانات موجود اين مردم ( به خصوص در شهر هاي دور افتاده و روستاها ) در پيشگيري ازمعلوليت ها را بررسي كنيد تا به واقعيت هاي مخوفي برسيد. پس از معلوليت نيز توجه صحيح و نگهداري و آموزش و پرورش درست در حداقل و گاهي شانسي است و همين كمبودها و نبودها باعث مظلوميت اين مردم مي شود. بسياري از كودكان معلول در اين جامعه تا حدود زيادي به حال خود رها مي شوند و بسياري
نيز حداقل هايي را در لباس ترحم دريافت مي كنند كه خود قصه غم انگيز ديگري است. پس هدف از ترجمه اين كتاب و ارائه آن به جامعه عبارت است از :
1. جاي چنين مجموعه اي با اين حجم و وسعت كاملا خالي بود.
2. كتاب به زبان غير تخصصي ( تا حد امكان ) با مردم ( و نه با متخصصان ) سخن مي گويد.
3. چارچوب كتاب براساس تجربه هاي عملي در جوامع فقير و توسط كارمندان توانبخشي كه اغلب خود معلولند بنياد گذاشته شده و به همين دليل مطالب بسيار صحيح و ملموس است.
4. درصد معلولين در جامعه ما چه به لحاظ نقص هاي فرهنگي ساليان ، چه به دليل پائين بودن استانداردهاي زندگي كه در سئوال قبل توضيح داده شد و چه به علت جنگ ، عدد قابل توجهي است. سطح دانش اجتماعي برخورد و مراقبت از اين گونه كودكان يا رفتار با افراد معلول نيز از سوي ديگر متاسفانه بالا نيست. معتقدم اساسا شيوه نگرش به معلوليت ومعلولين دراين جامعه دچار نقص جدي است. به همين دليل كتاب مي تواند در تصحيح نگرش ، ارائه شيوه هاي فكري ، عملي و مديريتي جديد بسيار مفيد باشد.
آيا مشخصه خاصي را مي توان براي اين كتاب نام برد ؟
ـ نگاه بي نهايت اميدوارانه و سازنده مشخصه اين كتاب است. اگر دقت كنيد آرم كتاب كه مكررا در صفحات مختلف نيز آمده است نشانگر گروهي كودك معلول است كه رو به سوي آينده حركت مي كنند ، شادي و انرژي در حركات آنها پيداست ، پيشتازشان دختركي با پاي مصنوعي اما با گلي دردست جلو مي رود ، آنكه دو پا ندارد با عصا و روي چرخ و حتي روي دو دست رو به سوي اينده دارند. شعار اول توانايي هايم را ببين نه ضعف هايم را آموزشي است براي افرادي كه برخورد نادرست با معلولين دارند و در كم آزارترين رفتارشان از معلول مي گريزند ! شخصيت مستقل و قوي بخشيدن به كودك معلول نيز از اصول رعايت شده و دوست داشتني كتاب است.
اين مجموعه در چه مراكزي و براي چه گروه هايي كاربرد دارد ؟
ـ اصولا هر مركزي به نوعي با معلوليت و معلول سروكار دارد مي تواند از بخش هاي گوناگون اين كتاب بسيار استفاده كند ، حتي اگر اين مركز خانواده كوچك فرد معلول باشد. مراكز بهزيستي ، توانبخشي ، دانشكده آموزشي مددكاران ، بهروزان ، بهياران و پرستاران ،مقامات مديريتي مرتبط با مسائل معلولين و حتي مراكز توليد و ساخت وسايل كمكي و توانبخشي همه مي توانند از اين كتاب بهره فراوان ببرند. در مكاتبه اخيرم با ديويد ورنر نويسنده كتاب پيشنهاد كرده ام كه كتاب را از طريق WHO ( سازمان جهاني بهداشت ) در نقاط فارسي زبان و محتاج دنيا مثل افغانستان معرفي كند ، جايي كه بر اساس گزارش ها به خاطر فجايع سال هاي اخير يكي از پرمعلول ترين نقاط دنياست ودر هر هشت دقيقه يك نفر دست يا پايش را روي مين هاي به جا مانده از دوران طولاني آشوب از دست مي دهد.