فقدان فيلم‌هاي خوب، علت كاهش حضور تماشاگران در سينماست

منابع: خبرگزاري «RBC» (15 دسامبر 2006) و نشريه «بيزنس»، 19 مارس 2007، نويسنده: آناستاسيا واسيليوا

طبق مطالعات خبرگزاري «RBC»، در سال‌هاي 2007-2005 ميانگين رشد سالانه بازديد از سينماهاي مسكو برابر 15% شد. در سالهاي 2005-2003 رشد سالانه برابر 26% بود. يكي از عوامل منفي در اين زمينه، كيفيت فيلمهايي است كه سينماهاي مسكو نمايش مي‌دهند. فقدان فيلم‌هاي جالب جديد، علت اساسي كاهش حضور تماشاگران در سينما مي‌باشد. حدود 40% جمعيت آماري اين علت را ذكر كرده‌اند. ولي قيمت بالاي بليط كمتر باعث نگراني مي‌شود. تنها 11% به اين مسأله اشاره كردند.

عدم تناسب رشد شبكه سينماها و ميزان تماشاگران

اعضاي بازار پخش فيلم‌هاي سينمايي نگران بي‌تعادلي آهنگ رشد شبكه‌هاي سينماها و بازديد از سينماها هستند. در حالي كه زيربناي سينمايي سال به سال به ميزان 30-25% افزايش مي‌يابد، رشد تعداد تماشاگران به مراتب كمتر است. طبق اطلاعات سازمان‌هاي پژوهشي، در سال 2006 تعداد سينماها در روسيه به 630 واحد رسيده و تعداد تالارهاي پخش سينما به 1370 تالار.

به عقيده سران شركتهايي كه در زمينه پخش فيلم‌هاي سينمايي فعاليت ميكنند، بازار سينما در روسيه به تدريج به مرحله اشباع مي‌رسد زيرا اين بازار سريع‌تر از ميزان تماشاگران رشد مي‌كند. در اين شرايط بعضي سينماها ناگزير زيان‌آور از آب در آمده و تعطيل خواهند شد. هم اكنون شبكه‌هاي زيادي نمي‌توانند برنامه‌هاي خود را در زمينه جبران هزينه‌هاي اجرايي اجرا كنند.

سرگئي كيتين مدير كل شركت «سينما پارك» اعتقاد دارد كه بي‌تعادلي بين رشد بازار و ميزان تماشاگران عمدتاً در سينماهاي يك دو سالني مشاهده شده و شامل حال شبكه‌هاي بزرگ نمي‌شود. به گفته وي، رقابت در اين بازار مرتباً رشد مي‌كند. ولي رشد سينماهاي بزرگ چند منظوره با تعداد زياد سالن‌ها با آهنگ رشد بازار متناسب است زيرا مردم از سينماهاي كوچك به سينماهاي بزرگ منتقل مي‌شوند. ولي سينماهاي كوچك واقعاً هيچ رشدي از خود نشان نمي دهند. در حال حاضر اين بي‌تعادلي در شهرهاي مسكو و سن پترزبورگ به ويژه مشهود است: «بازار مسكو تقريباً اشباع شده است و افتتاح هر سينماي چند منظوره جديد از نوع «مولتيپلكس» در مسكو به معني پايان حيات سينماي ديگر است. در حال حاضر در مسكو روند انتقال تماشاگران به بهترين سينماها جريان دارد. به همين دليل شركت‌هاي بزرگ فعاليت خود را به مناطق منتقل كرده و رشد 30 درصدي ميزان بازديد از سينماها را تأمين مي‌كنند».

ولاديمير فئودوروف مدير كل شركت DVI-Cinema اعتقاد دارد كه هنوز حدود 30% خارج از گستره فعاليت سينمايي باقي مانده‌اند: «در مسكو و سن پترزبورگ جايي براي توسعه باقي نمانده است و حالا توسعه شبكه‌ها در شهرهاي يك ميليوني جريان دارد. بعد از آن نوبت شهرهاي كوچك‌تر خواهد رسيد». ايگور ايلچوك مدير كل شركت «كارو-فيلم» رشد بازديد از سينماها را مشاهده نمي كند: «تعداد سينماها با سرعت تمام رشد مي‌كند ولي تماشاگران بيشتر نمي شوند. البته، كمتر هم نمي‌شوند. تنها در مرحله اول كار سينماي جديد رشد معيني مشاهده مي‌شود و سپس كند مي‌شود».

اعضاي بازار خاطرنشان مي‌كنند كه ميزان درآمدها از يك سالن سينما بدون تناسب با رشد بازار پخش فيلم سينمايي افزايش ميابد (7% در سال، ميانگين درآمد يك تالار 300 هزار دلار در سال است). اولگ برزين، مدير كل شركت «نووا فيلم» معتقد است كه رشد درآمدها از محل افزايش قيمت بليط صورت مي‌گيرد. وي گفت: «در حال حاضر ميانگين قيمت يك بليط سينما در روسيه 5.3 دلار است ولي در سال‌آينده مي تواند به ميزان 30-25%، تا 7 دلار افزايش يابد». كارشناسان ديگر معتقدند كه قيمت بليط مي تواند حد اكثر 10% در سال افزايش يابد ولي ديگران مي‌گويند كه ميانگين قيمت به حالت تعادل عرضه و تقاضا رسيده است. تنها رشد قيمت كه مي‌تواند پيشبيني شود، با خدمات ويژه سينمايي يا پخش فيلم در تالارهاي مخصوص 3D - 4D است. در مسكو، در شرايط رقابت شديد بين سينماهايي كه كنار هم قرار گرفته‌اند، نمي‌توان قيمتها را بالا برد.

اعضاي بازار سينما اميدوارند كه بحران فعلي اين بازار كه به خاطر اشباع شدن آن پديد آمده است، از طريق افزايش در آمدهاي موازي در جمع درآمدها رفع شود. طبق اطلاعات شبكه سينمايي «كينوماكس»، فروش بليط 60% درآمدهاي سينما را تشكيل مي‌دهد، فروش مواد خوراكي همراه 30% و تبليغات و مناطق بازي 10%. شبكه‌هاي ديگر ميزان درآمدهاي خود از محل فروش محصولات خوراكي را تا 40% بالا برده‌اند. برزين از شركت «نووا-فيلم» اظهار داشت كه در بعضي سينماها درآمد كافه داخلي 80% مبلغ فروش بليط‌ها را تشكيل مي‌دهد». گرايش عمومي اين است كه سينما جنبه تفريحي خود را افزايش داده و به محل گذراندن اوقات فراغت تبديل شود. دسته‌اي از بازديد كنندگان شكل گرفته است كه نه براي تماشاي فيلم بلكه براي استراحت همراه با دوستان به سينماهاي چندمنظوره مي‌روند. بنا براين، توسعه سيستم رستوران‌ها در داخل سينما، پخش فيلم‌هاي ديجيتال و خدمات جديد ديگر، به عنوان راه‌‌هاي توسعه سينماهاي روسيه در نظر گرفته شده‌اند.