به لحاظ نظري، انديشه هاي سياسي - ديني حضرت امام - رحمه الله - تاثيرات عميق و همه جانبه اي را بر نهضتهاي اسلامي از خود به جاي گذاشت. رويكرد مثبت نسبت به مديريت معقول تعاليم ديني در حوزه هاي مختلف حيات جمعي انسان، اميد به آينده روشن و موفق و مهمتر از همه، اعتماد به هويت ديني و اسلامي جوامع مسلمان، از بارزترين تاثيرات حضرت امام در بخش نظري محسوب مي گردد. پيوند عميق و همه جانبه اي كه امام - رحمه الله - بين انقلاب اسلامي ايران و نهضتهاي ديني در سراسر عالم برقرار مي نمايند، از يك سو نهضت ديني مردم ايران را به عنوان نقطه اتكا و منبع حمايتي براي اين نهضتها قرار داد و از سوي ديگر، بنيان قدرتمند ايدئولوژي انقلاب، نهضتهاي اسلامي را نيز از مباني فكري و ايدئولوژي پويا و بالنده اي برخوردار نمود.
پيروزي انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني و تفسيري كه او از اسلام ارايه كرد، دو انقلاب در سطح دنياي اسلام ايجاد كرد؛ انقلاب در داخل اسلام و گرايشات فقهي اسلام، به طوري كه لزوم حركت و جنبش را در اين عصر مورد تاكيد قرار مي داد... و انقلاب دوم، آن بود كه در سطح دنياي خارج از دين اسلام، فقهي را به وجود آورد و تاكيد بر اين موضوع داشت كه اسلام مي تواند تغيير ايجاد كند و مي تواند به حاكميت برسد و دولت تاسيس كند؛ بر خلاف فكري كه از دوره نهضت اروپا عليه اسلام بود، برخلاف دوره انتشار افكار ماركسيستي كه اعتقاد داشت دين ملتها را ضعيف مي كند و افيون ملتها است. به همين دليل، انقلاب امام به مثابه تغيير بزرگي است كه در دهه هشتم قرن بيستم در دنيا و در سطح حركتهاي اسلامي و شخصيتها رفته رفته بوجود آمد. [8]
بنيانگذار جمهوري اسلامي به دور از سازشهاي سياسي و تعارفات رايج ديپلماسي معاصر، با اعتقاد راسخ به مسؤوليت ديني خويش در قبال امت اسلامي، همواره بر موضع حمايتي خود از نهضتهاي اسلامي پاي فشرده و تا آخرين مرحله، پشتيباني همه جانبه و بي دريغ خويش را از اين جنبشها اعلام داشته اند.
[1] . آيين انقلاب اسلامي، ص 390. [2] . صحيفه نور، ج3، ص 184. [3] . صحيفه نور، ج 1، ص 84. [4] . ولايت فقيه يا حكومت اسلامي، ص 42. [5] . حضرت آيها... خامنهاي، روزنامه جمهوري اسلامي،19/ /11 / 1371. [6] . مجله سياستخارجي، سال هفتم، بهار 1372، ص13. [7] . استاد عميد زنجاني بيش از ده مورد را به عنوان نمونه هايي از تاثير و دستاوردهاي جهاني انقلاب اسلامي ايران برميشمارد. ر. ك به: عميد زنجاني، انقلاب اسلامي و ريشههاي آن، نشر طوبي، تهران،1376،ص 351. [8] . طلال عتريسي در گفتگو با مجله حضور، شماره 11، خرداد 1374، ص 21.