در مورد تاريخ تولّد امام مهدي (عج) چهار قول وجود دارد:
قول اوّل ـ اين قول که معروف ترين و مستندترين قول است، تاريخ تولّد آن حضرت را نيمه شعبان سال 255 هـ. ق مي داند. ثقة الإسلام کليني مي نويسد: «وُلد ـ عليه السلام ـ للنصف من شعبان سنةَ خمس و خمسين و مئتين؛ امام مهدي ـ عليه السلام ـ در نيمه شعبان سال دويست و پنجاه و پنج هجري قمري متولد شده است».[1]
علامه مجلسي در بحارالأنوار نيز همين تاريخ را ذکر مي کند.[2]
از شهيد اوّل (ره) نيز نقل شده است که: «ولد ـ عليه السلام ـ بسّر مَنْ رأي يومَ الجمعة ليلا خامس عشر شعبان سنة خمس و خمسين و مأتين؛ امام مهدي ـ عليه السلام ـ در سامرا، جمعه شب، هنگام در پانزدهم شعبان 255 هـ. ق به دنيا آمد».[3]
ابن خلکان، يکي از علماي اهل سنّت نيز همين تاريخ را تاريخ ولادت امام مهدي ـ عليه السلام ـ مي داند.[4]
قول دوم ـ در برخي از مآخذ، تاريخ تولّد حضرت مهدي (عج) سال 256 هجري ضبط شده است. کتاب کمال الدين[5] شيخ صدوق الغيبة[6] شيخ طوسي، از جمله اين منابع است.
قول سوم ـ ابو جعفر محمّد بن جرير طبري، تاريخ ولادت امام مهدي ـ عليه السلام ـ را سال 257 هـ ق دانسته است.[7]
قول چهارم ـ برخي، مانند علي بن عيسي اربلي[8] و ابن اَبي الثلج بغدادي،[9] تاريخ ولادت امام مهدي (عج) را سال 258 هـ ق ذکر کرده اند.
همان گونه که از شهيد اوّل نقل شد، مکان ولادت آن حضرت، شهر سامراء است[10] که در نزديکي شهر بغداد قرار دارد. اين شهر، بعد از شهادت امام رضا ـ عليه السلام ـ در دوره حکومت معتصم عباسي بنا گرديد.
[1] . محمد بن يعقوب کليني، اصول کافي، ترجمه جواد مصطفوي، تهران، انتشارات علميه اسلاميه، ج2، ص449. [2] . مجلسي، محمدباقر، بحارالأنوار، ج51، ص2. [3] . همان، ج51، ص28. [4] . همان، ج51، ص24. [5] . کمال الدين، صدوق، قم، انتشارات جامعه مدرسين، 1405ق، ص432. [6] . شيخ طوسي، الغيبة، ص139 و 147. [7] . محمد بن جرير طبري، دلائل الامامه، قم، منشورات رضي، چاپ سوم، ص271ـ272. [8] . علي بن عيسي اربلي، کشف الغّمه، تبريز، مکتبة بني هاشمي، 1381ق، ج3، ص227. [9] . ابن ابي الثلج بغدادي، تاريخ الائمه، قم، مکتبة بصيرتي، ص15. [10] . بحارالأنوار، همان، ج51، ص28.