بايد به اين نكته توجّه داشت كه شناخت و ايمان نسبت به امام زمان -عجل الله تعالي فرجه الشريف- و استواري در آن، بر هر چيز ديگر، مقدم است چرا كه در عصر امامان پيشين، كساني بودند كه در كنار ائمه عصمت و طهارت زندگي مي‌كردند ولي چون نسبت به آن برگزيدگان‌الهي، معرفت و ايمان نداشته‌اند، بهره‌اي از آنها نبرده و چه بسا با آنها هم مخالفت كرده‌اند.
حال ما چه كنيم كه بتوانيم امام زمان خويش را بشناسيم و انس وارتباط حقيقي با آن حضرت برقرار نماييم؟
در اينجا به برخي از مهم‌ترين راه‌هاي آن اشاره مي‌نماييم:
1.تقوا 2. عشق و محبت به آن سرور.
تقوا به معناي ترس از پروردگار و نگهداري نفس مي‌باشد يعني اطاعت كامل از خداوند و فرمانبرداري از دستورات او كه خلاصه‌اش انجام واجبات و ترك محرمات مي‌شود، البتّه تقوا مراتبي دارد و اگر اين نردبان را آدمي تا آخرين پله‌اش طي كند به سعادت بزرگي دست خواهد يافت كه در نهايت به جايي مي‌رسد كه خداوند متعال مي‌فرمايد: اي بنده من اطاعتم كن تو را مثل خودم قرار مي‌دهم. من زنده هستم و نمي‌ميرم، تو را هم زنده قرار مي‌دهم و نمي‌ميري و من بي‌نياز هستم و محتاج نمي‌شوم، تو را هم بي‌نياز قرار مي‌دهم كه محتاج نمي‌شوي. من هر چه را اراده كنم تحقق پيدا مي‌كند، تو را هم به صورتي قرار مي‌دهم كه هر چه را بخواهي تحقق پيدا مي‌كند.[1]
براي رسيدن به اين مرحله، علاوه بر انجام واجبات و ترك محرمات تا حد امكان بايد مستحبات را هم انجام دهد و از شبهات و مكروهات هم دوري كند.
تقوا سبب نورانيت و قرب به حضرت‌ولي‌عصر-عجل الله تعالي فرجه الشريف- و اتصال روحي با آن حضرت مي‌شود. در توقيع شريف امام زمان-عجل الله تعالي فرجه الشريف- به شيخ مفيد،امام مي‌فرمايد: «...پس هر فردي از شما عمل كند به آن چيزي كه به وسيله آن به محبت ما نزديك مي‌شود و دوري كند از آن چيزهايي كه به وسيله آن به اكراه و خشم ما نزديك مي‌شود. پس به درستي كه امر ظهور ما يك دفعه و ناگهاني است، در وقتي كه توبه براي فرد، نفعي ندارد و نجات نمي‌دهد او را از عقاب ما، پشيماني بر رفتارهاي ناپسند. خداوند شما را با الهامات غيبي خود ارشاد و توفيقات خويش را در سايه رحمتش نصيب شما فرمايد».
پس آنچنان كه از كلمات گهربار آن وجود مقدس دانسته مي‌شود، تنها چيزي كه نمي‌گذارد به آن حضرت نزديك شويم ، اعمال سوء و گناهان ماست كه آن مولا را ناراحت مي‌سازد در حقيقت علّت اصلي اين حجاب بين ما و آن حضرت در خود ماست. معصيت خدا سبب مي‌شود كه دل و قلب انسان از محبت خاندان وحي خالي گردد و بُعد روحي و جسمي از آقا امام زمان -عجل الله تعالي فرجه الشريف- پيش آيد و اعمال شايسته ما، اين اتصال روحي با امام را از بين برده و سبب دور شدن ما از آن وجود مقدس مي‌گردد.
در تشرف علي بن ابراهيم بن مهزيار، امام زمان -عجل الله تعالي فرجه الشريف- همين نكته را باز تذكر نموده‌اند كه پسر مهزيار نقل مي‌كند كه پس از توسلات عديده‌اي در يك سفر در جستجوي آن وجود مقدس به مكه مشرف مي‌شود، شبي در مسجدالحرام مقابل درب كعبه شخص وارسته‌اي را مي‌بيند كه پس از سلام و معرفي خود، به اين‌كه از سوي حضرت مأمور بردن پسر مهزيار به جهت پابوسي حضرت بقيه الله -عجل الله تعالي فرجه الشريف- است، از پسر مهزيار مي‌پرسد: چه چيزي را طلب مي‌كني اي ابالحسن؟
گفتم: امامي كه محجوب و مخفي از عالم است.
گفت: او از شما پوشيده و مخفي نيست و لكن اعمال بد شما او را از شما پوشانده و مخفي ساخته است.
وقتي آن شخص پس از مقدماتي، عتي بن مهزيار را خدمت حضرت صاحب الامر -عجل الله تعالي فرجه الشريف- مي‌برد حضرت در قسمتي از سخنانشان خطابه به او مي‌فرمايد: اي ابوالحسن شب و روز توقع و انتظار آمدن تو را داشتم، چه چيز آمدنت را نزد ما تأخير انداخت؟
پسر مهزيار در جواب مي‌گويد: اي آقاي من تا الان كسي را نيافته بودم كه مرا راهنمايي كند.
حضرت فرمودند: كسي را نيافتي كه راهنمائيت كند؟!
آنگاه با انگشتان مباركشان بر روي زمين فشار دادند و سپس فرمودند: و لكن شما اموالتان را زياد نموديد، ضعفاء مؤمنين را دچار حيرت ساختيد و بين خود قطع رحم نموديد پس الان براي شما چه عذري مانده است؟[2]
پس مهم‌ترين عامل،كه موجب ايجاد انس با مولايمان امام زمان -عجل الله تعالي فرجه الشريف- و از بين رفتن موانع بهره‌مندي از فيض حضور آن حضرت مي‌گرددتقوا،پرهيزكاري و ترك محرمات و انجام واجبات الهي است.
امر دوّم براي نزديك شدن به محضر مبارك امام زمان -عجل الله تعالي فرجه الشريف- عشق به آن حضرت و ايجاد محبت در خود نسبت به آن مقام مقدس مي‌باشد. در حديث گرانبهايي كه در مورد رابطه قلبي بين امام معصوم و شيعه، مضامين زيبايي در آن نقل گرديده است، راوي سؤال مي‌كند:
«آيا شما براي من دعا مي‌نماييد؟ امام رضا-عليه السلام- مي‌فرمايد: آيا تو غير از اين را گمان مي‌كني؟ راوي جواب مي‌گويد: خير و سپس حضرت مي‌فرمايد: اگر خواستي كه دريابي كه مقام محبت من با تو و اهتمام داشتن من در امر تو چقدر است، پس به قلب خود نظر كن و ببين كه در قلبت و در كارهايت چقدر به من محبت داري و به فكر من هستي؟»[3]
اين يك قاعده كلي است كه هر قدر شما به شخصي نزديك باشيد و او را دوست داشته باشيد او هم شما را به همان مقدار دوست خواهد داشت لذا امام در حديث مي‌فرمايند كه به خود نظر كن و آنگاه درجه محبت خويش را نسبت به ما بسنج. پس بدان به همان مقداري كه تو به ياد ما هستي ما هم به ياد تو هستيم.
گاهي مي‌شود محّب و عاشق، از يك دوستي عادي گام فراتر مي‌گذارد به گونه‌اي كه محبوب و معشوق را بيش از خود دوست دارد و او را با همه دنيا عوض نمي‌كند و حاضر است جان را فدايش كند و اوامرش را بي چون و چرا، اجرا كند در اين صورت مقام محبت و مودت به آخرين درجه خود مي‌رسد كه شايد قابل وصف نباشد، وقتي چنين حالت و رابطه‌اي بين عاشق و معشوق پديد آمد، هيچ چيز نمي‌تواند مانع اتصال گردد و هيچ سدي نمي‌تواند در برابر عاشق بايستد. از آن طرف هم وقتي محبوب اين حالت محب را مشاهده مي‌كند در لطف و مهرورزيدن نسبت به محب كوتاهي نمي‌كند او را در سراي خويش ميهمان مي‌نمايد و پذيرايي و ميهمان‌نوازي از او را به حد اعلي مي‌رساند از او مي‌خواهد كه در كنارش براي هميشه بماند تا اين حالت محبت و دوستي از بين نرود.
اگر اين حالت علاقه با نهايت درجه‌اش در قلب و روح انسان پديد آمد كه امام و آقا و مولاي خود را بيش از خويش بخواهد و حاضر باشد كه جان در راه او دهد و موانع دنيايي نتواند در مقابلش بايستد، البتّه از طرف آن حضرت عناياتي كه نمي‌توان مثل و مانند آن عنايات و محبت‌ها را در دنيا يافت، به او خواهد شد.
البتّه وسائل و راه‌هاي ديگري هم وجود دارد كه مي‌تواند موجب قرب و نزديك شدن به آن حضرت گردد كه به مهم‌ترين آنها اشاره مي‌گردد:
1. معرفت و شناخت در حد امكان، از آن چهارده نور تابناك خصوصاً حضرت بقيه الله -عجل الله تعالي فرجه الشريف- .
2. به ياد آن حضرت بودن در همه اوقات.
3. انتشار دادن نام و ياد آن حضرت در بين مردم.
4. عظيم شمردن نام آن وجود مقدس.
5. گريه و ناله در دوري از آن امام و حزن و اندوه در غربت او.
6. دعا براي تعجيل فرج در هر صبح و شام در اوقات اذان كه در توقيع شريف فرمودند: و اكثروا الدعاء بتعجيل الفرج فان ذلك فرجكم «براي تعجيل ظهور زياد دعا نماييد كه همانا آن(دعا كردن) موجب گشايش در امور و رهايي شما است.»[4]
7. هديه نمودن ثواب عبادات به آن حضرت .
8. قرائت قرآن و عمل به آن و هديه ختم قرآن به آن وجود مقدس و مبارك.
9. توجه به خواندن زيارت عاشورا و زيارت جامعه كبيره و نماز شب كه همانا استمرار بر آنها،آثاري بس شگفت‌انگيز دارد.
10. زيارت نمودن آن حضرت به ادعيه‌اي كه در خصوص آن بزرگوار وارد گرديده است.
11. انفاق مال در راه و صدقه دادن براي سلامتي و تعجيل در ظهور آن حضرت.
12. عزاداري و گريه در مصيبت جد بزرگوارش امام حسين ـ عليه السّلام ـ و عمه‌اش زينب-عليها السلام-.
13. دوست داشتن خوبان و شيعيان مخلص و محبان واقعي آن حضرت و احترام گذاشتن به آنها.
14. ياري رساندن به شيعيان آن حضرت و رفع مشكلات دوستان آن بزرگوار.
البتّه از اين نكته نبايد غافل شد كه ارتباط وانس با حضرت ولي عصرامام زمان -عجل الله تعالي فرجه الشريف- اعم از ملاقات مي‌باشد و مي‌تواند جلوه‌هاي ديگري از جمله خواب، ارتباط قلبي و... داشته باشد .
خدايا توفيق درك انس و محبت مولايمان امام زمان -عجل الله تعالي فرجه الشريف- و توفيق زيارت آن حضرت را به ما آن عنايت فرما و ما را از سربازان و ياوران مخلص آن حضرت مقرر گردان.
«آمين يا رب العالمين»
[1] . مستدرك وسائل‌الشيعه ج 11، ص 258. [2] . دلائل الامامه، ص 296 محمد بن جرير طبري. [3] . اصول كافي، ج 2، ص 652. [4] . بحارالانوار، 52 ص، غيبه الطوسي ص 290. مركز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه قم