قرآن به «ترتيل»[1] نازل شده است و قرائت آن نيز بايد بر اساس ترتيل صورت گيرد، ترتيل يعني «خواندن قرآن به صورت شمرده و با تأنّي همراه با تدبر در معاني آيات». قرائت قرآن همراه با رعايت اصل «ترتيل» سه مرتبه دارد:
1. تحقيق. 2. تدوير. 3. تحدير (حَدر).
اين تقسيم بندي ناظر به تفاوت در «سرعت» قرائت است. «تحقيق» يعني قرائت با سرعت كند و «تدوير» يعني قرائت با سرعت متوسط و «تحدير» يعني قرائت با سرعت تند، اما «تحدير»: در لغت به معناي شيب دادن ـ سرازير كردن آمده است «حَدْر» مترادف با «هبوط»يعني: پايين آمدن، حركت در سراشيبي است. حدور يعني سراشيبي و سرازيري و به طور طبيعي اين نام گذاري «ازدياد سرعت» را تداعي مي كند.
بنابراين تحدير در قرائت عبارت است «خواندن قرآن با سرعت زياد» اما بايد توجه داشت كه قرائت «حَدْر» هرگز به معناي عدم رعايت احكام تجويد و وقف و ابتدا نيست و نبايد از حد ترتيل خارج گردد، لذا قرائت به روش تحدير فقط براي كساني شايسته است كه اول در امر قرائت داراي تجربه كافي و حسن اداء قواعد بوده و در اثر سرعت در قرائت، حروف و كلمات را ضايع نسازند و دوم در عين سرعت در قرائت، قادر به تدبّر لازم در معاني و مفاهيم باشند و از اين رو براي قاريان متوسط و ضعيف هرگز توصيه نمي شود.[2] كوتاه ترين دوره تحدير كل قرآن كريم: قرائت «شيخ عبدالرحمن السديس» است كه كل قرآن را در 16 نوار قرائت كرده است.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. حلية القرآن، سطح 1، سيد محسن موسوي بلده.
2. حلية القرآن، سطح 2، سيد محسن موسوي بلده.
3. قواعد وقف در قرآن كريم، محمد كاظم شاكر.
[1] . فرقان/32. [2] . موسوي بلده،سيد محسن،حلية القرآن،سطح2،تهران،شركت انتشارات احياء كتاب،چاپ دوازدهم،صفحات16تا21.