بعضي نابيناها، نابينايي چشمشان آنقدر زياد است كه چيزي نميبينند، پيش پايشان را هم نميبيند، اما اگر چراغ را روشن و خاموش كني، يك فرقي ميفهمند و ميگويند روشن يا خاموش شد. يا وقتي كه دستشان را ميگيريد و از آفتاب به سايه و از سايه به آفتاب ميبريد، متوجه ميشوند. بعضي نابيناها سايه وآفتاب را هم نميفهمند، تاريك وروشن را هم درك نميكنند.
ما هم گاهي، چشم دلمان اين قدر نابينا ميشود كه نميتوانيم تشخيص دهيم كه آيا خدا از ما راضي است يا نيست، در حالي كه اگر خد از انسان راضي باشد قلبش روشن و اگر ناراضي باشد قلبش تاريك ميشود. گاهي انسان وقتي غيبت ميكند، احساس ميكند كه دلش گرفته شد اين همان اندازهاي است كه انسان سايه و روشن را درك ميكند. گاهي انسان غيبت ميكند اصلاً دلش هم تاريك نميشود. تهمت ميزند، ابداً رعشه كلام هم پيدا نميكند. خيلي راحت ميتواند تهمت بزند. گاهي انسان دروغ ميگويد و مضطرب هم نميشود. بعد هم پشيمان نميشود. اين چيست؟
اين يك نابينايي پيدا كرده كه سايه و آفتاب هم نمي فهمد. كارش سخت است. گاهي انسان اينجور نيست. وقتي مثلاً صحبت از خدا و خدمت با او ميشود واقعاً احساس سبكي ميكند. وقتي صحبت دنيا و اينها ميشود، احساس سنگيني ميكند و خودش از خودش بدش ميآيد. اين آدم مؤمن است كه اينطور است.
روايت داريم از رسول اكرم(ص) كه ميفرمايد«من سره حسناته و سائته سيئاته فذالك المومن حقا»
هركس بدي هايي كه كرده ناراحتش كند وخوبيهايي كه كرده دلش را روشن كند، اين مؤمن حقيقي است. پس شكر كنيد خدا را، كه اگر يك وقت غيبت كرديد احساس ميكنيد از خودتان بدتان ميآيد، يا مثلاً دفاع از مؤمني كرديد احساس ميكنيد. مثل اينكه باري را زمين گذاشتيد و سبك شديد. اين از علامات مؤمن است كه خوب و بد را بفهمد. گاهي، اين چشم ايمان، علاوه بر اينكه تاريك و روشن را ميفهمد، رنگها را هم تميز ميدهد، ديدهايد مثلاً گاهي نابينايي ميفهمد كه تاريك و روشن شد، اما پارچه بياوري جلوش نگاه كند، نميتواند بگويد اين چه رنگي است سفيد و سياه نمي تواند بكند. سبز و قهوه اي را نمي تواند تمييز بدهد و فرق بين اينها نميگذارد. گاهي است كه نه، بينائيش بيشتر از اينهاست رنگها را شناسايي ميكند. ميگويد اين چه رنگ است، آنچه رنگ است.
انسان وقتي كه يك مقداري ايمانش قويتر شد مؤمن و غير مؤمن برايش فرق ميكند. مثلاً وقتي كه مؤمن ميآيد دلش شاد ميشود، وقتي غير مؤمن مي آيد يك خرده دلش مي گيرد. گاهي بعضي از اين هم بالاترند. مؤمن تا مؤمن برايشان فرق ميكند. بعضي از مؤمنين هستند كه وقتي اينها را ميبيند، قلبش روشن ميشود. اينها مراتب دارد.
حائري شيرازي ـ تمثيلات ج 1